Wykup mieszkań w spółdzielniach i TBS tylko na papierze

Najemcy mieszkań towarzystw budownictwa społecznego oraz posiadacze lokatorskich praw do mieszkań wybudowanych ze środków Krajowego Funduszu Mieszkaniowego mogą je wykupić od 11 listopada. Takie prawo daje im na papierze nowela obowiązująca od tej daty.

– To sztandarowy przykład niechlujstwa legislacyjnego – uważa Jerzy Jankowski z Krajowej Rady Spółdzielczej. – Ustawodawca uchylił bowiem jeden przepis zakazujący wykupu, a dwa inne w różnych ustawach pozostawił. Mamy więc niezły bałagan legislacyjny.

Jakie wątpliwości

Chodzi o zmianę do ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego. Nowela uchyliła art. 121 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych przewidujący zakaz wykupu tych mieszkań lokatorskich w spółdzielniach.

95 tys. lokali wybudowano za pomocą środków Krajowego Funduszu Mieszkaniowego

– Niestety, ustawodawca zapomniał o zakazie przekształcenia lokatorskich praw we własność zawartym w innych ustawach – twierdzi Kamila Dołowska z Biura Rzecznika Praw Obywatelskich. Chodzi o art. 15e ust. 2 ustawy o niektórych formach popierania budownictwa społecznego. Zgodnie z nim mieszkania wybudowane przy wykorzystaniu preferencyjnego kredytu udzielonego przez Bank Gospodarstwa Krajowego nie mogą być pod rygorem nieważności wyodrębnione na własność, nie może być też ustanawiane własnościowe prawo do lokalu. Podobny zakaz zawiera art. 17 ust. 3 nowelizacji z 2 kwietnia 2009 r. o poręczeniach i gwarancjach udzielanych przez Skarb Państwa oraz niektóre osoby prawne.

Wątpliwości ma Zdzisław Słabkowicz, prezes Polskiej Izby Gospodarczej TBS.

– Te dwa przepisy mogą się też odnosić do towarzystw budownictwa społecznego – uważa.

Ma je także sam Bank Gospodarstwa Krajowego.

– Od początku prac nad nowelą sygnalizowaliśmy nasze wątpliwości, niestety, nie zostały uwzględnione w toku prac legislacyjnych nad zmianą – wyjaśnił Dariusz Stachera z BGK.

75 tys. mieszkań na wynajem wybudowały towarzystwa budownictwa społecznego

– Wątpliwości jest znacznie więcej. BGK uważa np., że zabrakło w nowelizacji podstawy prawnej do zmniejszenia raty kredytowej spółdzielni po wykupie przez lokatora lokalu i spłaceniu przez niego kredytu ciążącego na przewłaszczanym mieszkaniu.

Do rzecznika praw obywatelskich wpływają w tej sprawie skargi od spółdzielców, a także od Związku Rewizyjnego Spółdzielni Mieszkaniowych i BGK.

Rzecznik postanowił wystąpić do ministra infrastruktury z prośbą o ewentualne rozważenie zmian w przepisach, które uporządkowałyby bałagan legislacyjny.

Można przekształcać

Ministerstwo Infrastruktury nie podziela tych wątpliwości. W odpowiedzi udzielonej ZRSM twierdzi, że można przekształcać. Wspomniane zaś dwa przepisy mają charakter typowo przejściowy.

Przypomnijmy, że nowe przepisy przewidują wykup lokali w towarzystwach budownictwa społecznego oraz mieszkań lokatorskich w spółdzielniach mieszkaniowych wybudowanych ze środków Krajowego Funduszu Mieszkaniowego.

Jest on możliwy dopiero po wyrażeniu zgody przez właściciela mieszkań. W towarzystwach są to udziałowcy, akcjonariusze (najczęściej gminy i miasta). W spółdzielniach zgodę będzie wyrażało walne zgromadzenie.

Do sprzedaży mogą być przeznaczone mieszkania co najmniej pięcioletnie, nie nowsze. Jeżeli właściciel zgodzi się je sprzedać, wykupią je tylko najemcy, i to jedynie ci, którzy partycypowali w kosztach budowy (najczęściej wynosiły one 30 proc.).