Wczoraj Trybunał Konstytucyjny (sygnatura akt: P 15/12) orzekał w sprawie konstytucyjności art. 76 ust. 1 zd. 2 ustawy o księgach wieczystych i hipotece. Przewiduje on, że po podziale nieruchomości hipoteka, która była wcześniej ustanowiona na udziale, obciąża wszystkie nieruchomości utworzone na skutek podziału (jest to hipoteka łączna).
Jeżeli więc budynek z pięcioma mieszkaniami jest współwłasnością pięciu osób, a tylko dwie z nich zaciągnęły kredyt, który bank zabezpieczył hipoteką ustanowioną na ich udziałach, to na skutek zniesienia współwłasności hipoteka obciąży każdy wyodrębniony lokal, także te należące do osób, które nie zaciągały kredytu. Oznacza to, że wierzyciel (bank) może żądać zaspokojenia w całości lub w części z każdej nieruchomości, z kilku z nich lub ze wszystkich łącznie. Odpowiada się więc za cudze długi.
Zdaniem Trybunału przepis narusza zasadę proporcjonalności z art. 31 ust. 3 ustawy zasadniczej.
– Wierzyciel może ocenić, czy hipoteka ustanowiona na udziale jest wystarczającym dla niego zabezpieczeniem, a jeżeli nie, to zawsze może żądać dodatkowych zabezpieczeń – uzasadniała wczoraj wyrok sędzia Małgorzata Pyziak-Szafnicka.
Trybunał przypomniał, że przepis został wprowadzony całkiem niedawno, tj. obowiązuje od 20 lutego 2011 r. I jak wynika z uzasadnienia jego projektu, miał chronić wierzyciela przed utratą zabezpieczenia.
