Trudny podział spółdzielni mieszkaniowych

?Nic nie budzi większych emocji niż pieniądze. Przekonali się o tym członkowie spółdzielni mieszkaniowej „Międzynarodowa" w Warszawie.

– Większość wychodząca ze spółdzielni zamierza przejąć nieruchomości przynoszące zyski, takie jak pawilony handlowe, lokale użytkowe etc. – mówi czytelniczka.

Jeżeli ich plan się powiedzie, mieszkańcy, którzy pozostaną w starej spółdzielni, nie zachowają nic z jej dawnego majątku. Podziałem zajmuje się obecnie sąd okręgowy.

„Międzynarodowa" nie jest jedyna. Podziałów jest znacznie więcej. Wywołują na ogół ogromne emocje, co nie dziwi, chodzi bowiem nierzadko o spory majątek. Często tego rodzaju sprawy ciągną się latami, a ich finał bywa zaskakujący.

Mniejszość z większości

?– Sami spółdzielcy decydują, czy chcą podziału czy nie – mówi prof. Krzysztof Pietrzykowski, wykładowca Uniwersytetu Warszawskiego specjalizujący się w prawie spółdzielczym. – Powody podziału są różne. Najczęściej jest to chęć wyjścia z molocha liczącego kilkadziesiąt tysięcy lokali –dodaje prof. Pietrzykowski.

Ale nie tylko.

– Często są to powody ekonomiczne, np. większość mieszkańców jednego z osiedli nie płaci za mieszkanie, dług jest wysoki i pozostałe osiedla kredytują koszty związane z jego funkcjonowaniem. Bywa też, że część spółdzielców liczy na to, że dzięki podziałowi zyska finansowo. Za kulisami podziałów potrafią też stać konflikty personalne.

Dwie ścieżki

Prawo spółdzielcze prz?ewiduje dwie ścieżki podziału: w drodze uchwały walnego zgromadzenia spółdzielni oraz na wniosek mniejszości skierowany do sądu (gdy walne zgromadzenie nie zgodzi się na podział).

Jeżeli walne podejmie uchwałę o podziale, to uchwala także plan podziału jej majątku. – Klucz podziału jest różny, niektóre spółdzielnie biorą pod uwagę liczbę członków, inne ilość mkw. powierzchni – tłumaczy Grzegorz Abramek, ?wiceprezes Krajowego Związku Rewizyjnego Spółdzielni Mieszkaniowych w Warszawie. Zdarza się też, że podział jest skrajnie niekorzystny dla którejś ze spółdzielni powstałych po podziale i np. tylko jedna z nich przejmuje pawilony handlowe, parkingi etc.

Można się jednak przed tym bronić. Plan podziału ma formę uchwały. Niezadowoleni członkowie mogą więc wystąpić z pozwem do sądu o jej uchylenie lub unieważnienie. Jeżeli tego nie zrobią, to plan podziału wchodzi w życie. Podział spółdzielni na wniosek mniejszości wygląda tak, że to grupa spółdzielców podejmuje uchwałę, że chce się wydzielić, następnie prosi zarząd o zwołanie walnego zgromadzenia, a jeśli walne odmówi podziału, to ma prawo iść do sądu.

– Sąd następnie powołuje biegłego, a ten przygotowuje plan podziału oraz inne niezbędne dokumenty – tłumaczy prof. Krzysztof Pietrzykowski. – W takim wypadku orzeczenie sądowe – dodaje – zastępuje uchwałę walnego. I wówczas to sąd decyduje, jakie prawa i obowiązki oraz majątek przejdzie do nowej spółdzielni. ?

Uchwała walnego zgromadzenia o podziale spółdzielni spełniająca ustawowe wymagania lub prawomocne orzeczenie sądu zastępujące taką uchwałę stanowią podstawę do dokonania wpisów do Krajowego Rejestru Sądowego i do księgi wieczystej. Podział staje się faktem. W życiu jednak nie jest to często takie proste, o czym świadczą historie niektórych spółdzielni.

Zaskakujące finały

Sądowe spory o podział bywają zażarte.

– Znam spółdzielnię z Lublina, w przypadku której ostateczny wyrok w sprawie uchwały zatwierdzającej podział majątku zapadł dopiero po kilku latach – opowiada Grzegorz Abramek. – Po tylu latach uchwała ta nijak już miała się do rzeczywistości.

Jeszcze w gorszej sytuacji były jakiś czas temu dwie warszawskie spółdzielnie. Sąd unieważnił uchwałę dotyczącą ich podziału. I powstał niezły zamęt, czy na tej podstawie można wykreślić spółdzielnię, która powstała na skutek podziału, z Krajowego Rejestru Sądowego czy nie. Sami spółdzielcy też byli skołowani. Obie spółdzielnie kazały sobie bowiem płacić tytułem utrzymania za mieszkanie.

Procedura

Jak wygląda podział

Uchwała o podziale spółdzielni musi zawierać: