Przekazanie gruntu za wynagrodzeniem to czynność podlegająca VAT. Formą takiego wynagrodzenia jest również odszkodowanie za wywłaszczenie. To stanowisko ministra finansów, który zmienił korzystną dla podatników interpretację stołecznej Izby Skarbowej (nr interpretacji PT8/033/13/68/SBA/13/74109).

Wystąpiła o nią osoba, która była użytkownikiem wieczystym gruntu. Na podstawie ustawy o gospodarce nieruchomościami wydzielono z niego działkę pod drogę publiczną. Stała się ona własnością miasta. Użytkownikowi wieczystemu przysługuje z tego tytułu odszkodowanie. Czy jest ono opodatkowane?

Izba Skarbowa w Warszawie zgodziła się ze stanowiskiem wnioskodawcy i uznała, że nie. Odszkodowanie nie stanowi bowiem wynagrodzenia za świadczoną usługę, lecz rekompensatę.

Minister finansów ma jednak inne zdanie. Podkreślił, że opodatkowaniu podlega między innymi odpłatna dostawa towarów, przez którą rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. W tym również przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie. Do tego właśnie doszło w sytuacji przedstawionej we wniosku o interpretację. Za dostawę towarów należy uznać wygaśnięcie prawa wieczystego użytkowania nieruchomości gruntowej w zamian za wynagrodzenie przyjmujące formę odszkodowania. Na potwierdzenie tej tezy minister przywołał wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego (sygn. I FSK 844/10).

Przypomnijmy, że zgodnie z art. 98 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami działki wydzielone pod drogi publiczne (gminne, powiatowe, wojewódzkie, krajowe) przechodzą, z mocy prawa – odpowiednio – na własność gminy, powiatu, województwa lub Skarbu Państwa.

Staje się to w dniu, w którym decyzja zatwierdzająca podział stała się ostateczna albo orzeczenie o podziale prawomocne.

Przepis ten stosuje się także do nieruchomości, której podziału dokonano na wniosek użytkownika wieczystego. Prawo użytkowania wieczystego działek wydzielonych pod drogi publiczne wygasa z dniem, w którym decyzja zatwierdzająca podział stała się ostateczna albo orzeczenie o podziale prawomocne. Przepis ten stosuje się odpowiednio podczas wydzielania działek gruntu pod poszerzenie istniejących dróg publicznych.

Na mocy art. 98 ust. 3 ustawy za przejęte działki przysługuje odszkodowanie w wysokości uzgodnionej między właścicielem bądź użytkownikiem wieczystym a właściwym organem.