Ustawa z 11 lipca 2009 r. o łagodzeniu skutków kryzysu ekonomicznego dla pracowników i przedsiębiorców z komentarzem (część druga)

3. Kierownik Biura Terenowego Funduszu przekazuje wniosek niezwłocznie:

1) ministrowi właściwemu do spraw Skarbu Państwa – w odniesieniu do przedsiębiorstwa państwowego albo spółki z udziałem Skarbu Państwa, z zastrzeżeniem pkt 2;

2) marszałkowi województwa – w odniesieniu do mikroprzedsiębiorcy, małego albo średniego przedsiębiorcy w rozumieniu art. 104 – 106 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=85FAB41C406B4277A8EC948F332C1EDE?id=236773]ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej[/link];

3) ministrowi właściwemu do spraw gospodarki – w odniesieniu do pozostałych przedsiębiorców.[/b]

[b]Komentarz:[/b] Wniosek przedsiębiorcy o ustalenie, że znajduje się w przejściowych trudnościach finansowych, oraz o zawarcie umowy składa się, zgodnie z zasadami przewidzianymi w [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=322075]rozporządzeniu ministra pracy i polityki społecznej z 24 sierpnia 2009 r. w sprawie przyznania i wypłaty świadczeń z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych przedsiębiorcom w przejściowych trudnościach finansowych (DzU nr 135, poz. 1112)[/link], z dwóch części:

[b]> A[/b], która obejmuje wystąpienie przedsiębiorcy o dokonanie oceny spełnienia warunków, że znajduje się w przejściowych trudnościach finansowych, oraz o wydanie zaświadczenia,

[b]> B[/b], która obejmuje wystąpienie przedsiębiorcy o zawarcie umowy i wypłatę ze środków FGŚP świadczeń z tytułu przestoju ekonomicznego albo obniżenia wymiaru czasu pracy oraz świadczeń na opłacenie składek na ubezpieczenia społeczne pracowników należnych od pracodawcy lub o ustalenie nowych warunków spłaty należności.

Do składanego przez przedsiębiorcę we właściwym miejscowo biurze terenowego FGŚP wniosku dołącza się dokumenty potwierdzające spełnienie warunków, o których mowa w art. 3 ustawy, a w szczególności:

> aktualne zaświadczenie o nadaniu numeru REGON i kopię decyzji o nadaniu NIP,

> aktualny odpis z rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego lub wypis z ewidencji działalności gospodarczej,

> aktualne zaświadczenie banku prowadzącego rachunek bankowy podmiotu składającego wniosek bądź spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej o numerze prowadzonego rachunku,

> zaświadczenie z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i urzędu skarbowego o niezaleganiu ze zobowiązaniami publicznoprawnymi lub zaświadczenie o zawarciu porozumienia z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych lub kopię decyzji urzędu skarbowego w sprawie spłaty zadłużenia i terminowego opłacania rat lub o korzystaniu z odroczenia terminu płatności,

> dokumenty świadczące o związku między przejściowymi trudnościami finansowymi a spadkiem obrotu,

> oświadczenie o obowiązującej stopie procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe,

> oświadczenie, że pracownicy objęci wykazem nie osiągnęli w roku, w którym jest dokonywana wypłata świadczeń, rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, stanowiącej 30-krotność prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej za dany rok kalendarzowy, o której mowa w art. 19 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=00EE83A6772F172B68D1709C5A0DB8F9?id=184677]ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2007 r. nr 13, poz. 74 ze zm.)[/link], a jeśli taką podstawę wymiaru osiągnęli w tym roku, oświadczenie, że naliczone składki obliczone zostały tylko od tej podstawy wymiaru składek, która nie spowodowała przekroczenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek,

> program naprawczy sporządzony przez przedsiębiorcę obejmujący rok liczony od pierwszego dnia miesiąca następującego po dniu złożenia wniosku, uprawdopodobniający poprawę kondycji finansowej,

> oświadczenie przedsiębiorcy o niekorzystaniu z pomocy z tytułu przestoju ekonomicznego, ograniczenia wymiaru czasu pracy oraz stypendium,

> pisemną zgodę pracownika na objęcie przestojem ekonomicznym.

Zgodnie z wyżej wspomnianym rozporządzeniem przedsiębiorca jest zobowiązany przedstawić dokumenty świadczące o związku między przejściowymi trudnościami finansowymi a spadkiem obrotu.

Należy zwrócić uwagę na trudności, jakie napotkają przedsiębiorcy, którzy nie prowadzą pełnej księgowości, przede wszystkim ci rozliczający się na podstawie karty podatkowej. Tacy przedsiębiorcy w większości przypadków zapewne nie będą mogli skorzystać z możliwości, jakie daje ustawa przedsiębiorcom w przejściowych trudnościach finansowych.

Aby z nich skorzystać, muszą bowiem udokumentować nie tylko spadek wolumenu lub wartości sprzedaży w okresie dowolnych trzech miesięcy po 1 lipca 2008 r., ale także wolumen i wartość sprzedaży w okresie przed kryzysem (1 lipca 2007 r. – 30 czerwca 2008 r.). Nie prowadząc w okresie przed kryzysem pełnej rejestracji wartości i wolumenu sprzedaży, nie będą mieli punktu odniesienia dla zmian w sprzedaży, które dokonały się po 1 lipca 2008 r., i to pod warunkiem że te także były rejestrowane. Dopiero rejestracja tych wartości pozwoli na wypełnienie tych wymogów, co w praktyce może oznaczać możliwość skorzystania z pomocy dopiero w przyszłych okresach ([i]ta kwestia była konsultowana z dr Małgorzatą Starczewską-Krzysztoszek, PKPP Lewiatan, WNE UW[/i]).

Wspomniane rozporządzenie zawiera ogólną informację o wymaganiach dotyczących planu naprawczego. Zgodnie z nią program naprawczy ma być sporządzony przez przedsiębiorcę na rok, poczynając od pierwszego dnia miesiąca następującego po dniu złożenia wniosku o świadczenia. Powinien zawierać:

> prezentację przedsiębiorcy obejmującą cele, zadania, profil i zakres działania przedsiębiorcy,

> opis działań zorientowanych na poprawę finansową firmy, wybór środków oraz strategię realizacji tego programu,

> w przypadku istnienia zaległości publicznoprawnych zaświadczenie o ich wysokości oraz plan ich spłaty.

[link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=93327CD77B6B08E5B9DCFF948F210D62?id=169085]Ustawa z 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe i naprawcze (DzU nr 60, poz. 535 ze zm.)[/link] definiuje cel przygotowania programu naprawczego, w sytuacji gdy firma została poddana postępowaniu naprawczemu – powinien on zapewniać przywrócenie przedsiębiorcom zdolności do konkurowania na rynku (art. 502).

Program naprawczy przedsiębiorstwa, w sytuacji gdy pogorszenie jego kondycji nastąpiło przede wszystkim w wyniku osłabienia gospodarczego, a zatem w efekcie spadku popytu na rynku, a także w konsekwencji ograniczonego dostępu do finansowania zewnętrznego w wyniku kryzysu na rynkach finansowych na świecie, a nie błędów popełnionych w zarządzaniu firmą, powinien mieć cel zmodyfikowany w stosunku do przepisów prawa upadłościowego i naprawczego. Celem programu naprawczego przygotowywanego na potrzeby osiągnięcia przez przedsiębiorstwo statusu firmy znajdującej się w przejściowych trudnościach powinno być pokazanie działań, które przedsiębiorstwo ma zamiar podjąć, aby przetrwać na rynku w okresie kryzysu bez zwalniania pracowników (z reguły plan naprawczy przygotowywany na potrzeby postępowania naprawczego zawiera element restrukturyzacji zatrudnienia rozumianej jako zmniejszanie liczby pracowników).

Program naprawczy, aby był wartością dodaną dla przedsiębiorstwa (ale także spełniał wymogi formalne zdefiniowane w rozporządzeniu) i pozwalał mu na rzeczywistą ocenę sytuacji i możliwości wyjścia z kryzysu wywołanego spadkiem popytu na rynku i ograniczeniem dostępu do zewnętrznego finansowania, powinien zawierać m.in.:

[b]A. Diagnozę[/b]

> analizę sytuacji na rynku, na którym działa przedsiębiorstwo, w tym m.in. analizę zmian zachowań konsumentów w kryzysie, możliwości dostosowania się firmy do nowych zachowań konsumentów,

> analizę konkurencji, jej modeli dostosowania do nowej, kryzysowej sytuacji,

> analizę sytuacji w przedsiębiorstwie, redefiniowanie (jeżeli będzie taka potrzeba) celów strategicznych firmy, ocena efektywności wykorzystania posiadanych zasobów (w tym kapitału ludzkiego),

> analizę ryzyka.

[b]B. Analizę słabych i mocnych stron[/b] przedsiębiorstwa w warunkach osłabienia gospodarczego i kryzysu w dostępie do zewnętrznego finansowania oraz szans i zagrożeń (analiza SWOT).

[b]C. Plan działań firmy[/b] pozwalający na zwiększenie:

> sprzedaży, np. poprzez dywersyfikację produktową, geograficzną, wprowadzanie innowacji produktowych, organizacyjnych i marketingowych,

> płynności, np. poprzez lepsze zarządzanie zapasami, lepsze zarządzanie należnościami (lepsze zarządzanie kapitałem pracującym), emisję akcji/udziałów (gdy przedsiębiorstwo jest spółką prawa handlowego), wykorzystanie leasingu etc.

[b]D. Plan wdrożenia działań[/b] dotyczących wzrostu sprzedaży i płynności, w tym harmonogram i osoby odpowiedzialne.

[b]E. System monitorowania planu wdrażania.

F. Program restrukturyzacji zobowiązań i harmonogram spłaty zobowiązań[/b] (jeżeli problem ten w przedsiębiorstwie występuje).

[i]Konsultacja ekonomiczna w tym zakresie była prowadzona z dr Małgorzatą Starczewską-Krzysztoszek, PKPP Lewiatan, WNE UW[/i].

Przedsiębiorca znajdujący się w przejściowych trudnościach finansowych składa do właściwego ze względu na siedzibę przedsiębiorcy kierownika biura terenowego FGŚP wniosek zawierający wymienione wcześniej informacje, zaświadczenia i dokumenty, które będą podstawą do wydania zaświadczenia o przyznaniu statusu przedsiębiorcy w przejściowych trudnościach finansowych. Kierownik kieruje niezwłocznie wniosek do właściwego organu uprawnionego w świetle ustawy do wydania stosownego zaświadczenia, tj. do:

> marszałka województwa – w odniesieniu do mikroprzedsiębiorcy, małego albo średniego przedsiębiorcy w rozumieniu art. 104 – 106 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej,

> ministra właściwego ds. Skarbu Państwa – w odniesieniu do przedsiębiorstwa państwowego albo spółki z udziałem Skarbu Państwa, z wyjątkiem mikro-, małego i średniego przedsiębiorcy,

> ministra właściwego do spraw gospodarki – w odniesieniu do pozostałych przedsiębiorców.

[b]Art. 16. [Tryb wydania zaświadczenia]

1. Organ, o którym mowa w art. 15 ust. 3 pkt 1 – 3, w przypadku stwierdzenia, że przedsiębiorca spełnia warunki, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 1 – 6, jest zobowiązany do wydania zaświadczenia potwierdzającego spełnienie tych warunków w terminie siedmiu dni od dnia wpływu do tego organu kompletnego wniosku oraz do zwrotu wniosku wraz z zaświadczeniem kierownikowi biura terenowego funduszu.

2. Kopię zaświadczenia organ, o którym mowa w art. 15 ust. 3 pkt 1 – 3, przesyła okręgowemu inspektorowi pracy.

3. O wydaniu zaświadczenia kierownik biura terenowego funduszu zawiadamia przedsiębiorcę w przejściowych trudnościach finansowych na piśmie, przekazując kopię zaświadczenia.

4. W razie stwierdzenia braków formalnych wniosku, o którym mowa w ust. 1, podmioty, o których mowa w art. 15 ust. 3, wzywają do uzupełnienia wniosku w ciągu siedmiu dni. Po bezskutecznym upływie terminu wniosek pozostawia się bez rozpoznania.

5. W przypadku stwierdzenia, że przedsiębiorca nie spełnia warunków, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 1 – 6, organ, o którym mowa w art. 15 ust. 3 pkt 1 – 3, wydaje decyzję o odmowie wydania zaświadczenia.[/b]

[b]Komentarz:[/b] Organ, który otrzymał wniosek w sprawie wydania zaświadczenia, że przedsiębiorca spełnia warunki do uzyskania pomocy finansowej, tj. statusu przedsiębiorstwa w przejściowych trudnościach ekonomicznych, wydaje takie zaświadczenie. Czyni to po stwierdzeniu, że warunki ustawowe są w przypadku wnioskodawcy spełnione. W terminie siedmiu dni po rozpatrzeniu wniosku odsyła go wraz z wystawionym zaświadczeniem do terenowego biura FGŚP.

W przypadku braków formalnych wniosku przedsiębiorca będzie wezwany do ich uzupełnienia, a jeśli przedsiębiorca nie spełnia warunków, organ wydaje decyzję o odmowie wydania zaświadczenia.

Kopia zaświadczenia o spełnianiu warunków przesłana zostaje do okręgowego inspektora pracy.

[b]Art. 17. [Zawarcie umowy i przekazanie środków]

1. W celu uzyskania świadczeń określonych w art. 14 ust. 1 przedsiębiorca w przejściowych trudnościach finansowych występuje za pośrednictwem kierownika biura terenowego funduszu właściwego ze względu na siedzibę tego przedsiębiorcy o zawarcie umowy z dysponentem funduszu.

2. Na podstawie umowy kierownik biura terenowego funduszu przekazuje przedsiębiorcy w przejściowych trudnościach finansowych jednorazowo środki na finansowanie świadczeń za okres przed dniem złożenia wniosku oraz miesięcznie z dołu, za okres po dniu złożenia wniosku, na podstawie wykazu uprawnionych pracowników składanego przez tego przedsiębiorcę niezwłocznie po podpisaniu umowy, za okres przed dniem złożenia wniosku lub do końca miesiąca, za który świadczenie jest należne.[/b]

[b]Komentarz:[/b] Przedsiębiorca, który uzyskał zaświadczenie o spełnieniu warunków określonych ustawą i tym samym zaświadczenie o statusie „przedsiębiorcy w przejściowych trudnościach finansowych”, występuje z wnioskiem do FGŚP o zawarcie umowy. Wydaje się, że nic nie stoi na przeszkodzie, aby zgodnie z [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=322075]rozporządzeniem ministra pracy i polityki społecznej z 24 sierpnia 2009 r. w sprawie przyznania i wypłaty świadczeń z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych przedsiębiorcom w przejściowych trudnościach finansowych (DzU nr 135, poz. 1112)[/link] przedsiębiorca złożył jednocześnie część A i B wniosku, a w tym przypadku uzyskanie zaświadczenia wiązałoby kierownika biura terenowego FGŚP do podjęcia działań związanych z zawarciem umowy, a następnie przekazaniem środków. Rozporządzenie określa także zakres informacji niezbędnych do zawarcia umowy. Są to:

> informacja o rodzajach świadczenia, o które wnioskuje przedsiębiorca,

> oświadczenie przedsiębiorcy o wysokości otrzymanej pomocy publicznej,

> oświadczenie przedsiębiorcy, że nie wypowie umowy o pracę z przyczyn niedotyczących pracownika w okresie lub okresach pobierania przez pracownika świadczeń z tytułu przestoju ekonomicznego, obniżenia wymiaru czasu pracy i stypendium oraz w okresie lub okresach przypadających bezpośrednio po okresie lub okresach pobierania wskazanych wyżej świadczeń,

> zobowiązanie przedsiębiorcy do zwrotu kwoty pomocy w sytuacji, gdy uzyskana pomoc z tytułu przestoju ekonomicznego, obniżenia wymiaru czasu pracy i stypendium zostanie wykorzystana niezgodnie z przeznaczeniem, wraz z odsetkami ustawowymi naliczonymi od dnia następującego po dniu wypłaty,

> kopia układu zbiorowego pracy lub porozumienia z organizacjami związkowymi lub odpowiednio z przedstawicielstwem pracowników w przypadku obniżenia na okres do sześciu miesięcy wymiaru czasu pracy pracowników.

Przedsiębiorca znajdujący się w przejściowych trudnościach finansowych niezwłocznie po podpisaniu umowy składa w trzech egzemplarzach do właściwego ze względu na siedzibę przedsiębiorcy kierownika biura terenowego FGŚP aktualny wykaz pracowników uprawnionych do przyznanego świadczenia za okres przed dniem złożenia wniosku lub do końca miesiąca, za który świadczenie jest należne.

Zawarcie umowy jest podstawą do przekazania przedsiębiorcy środków na finansowanie przyznanych pracownikom świadczeń.

Kierownik biura terenowego FGŚP środki finansowe przekazuje jednorazowo, jeżeli środki na finansowanie świadczeń przyznane zostały za okres przed dniem złożenia wniosku, a miesięcznie z dołu, za okres po dniu złożenia wniosku, na podstawie wykazu uprawnionych pracowników.

[b]Art. 18. [Wypłata środków]

Świadczenia, o których mowa w art. 14 ust. 1 pkt 1 i 2, są przekazywane na rachunek przedsiębiorcy w przejściowych trudnościach finansowych, który niezwłocznie wypłaca je pracownikom oraz odprowadza należne składki na ubezpieczenia społeczne i zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych zgodnie z obowiązującymi przepisami.[/b]

[b]Komentarz:[/b] W [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=322075]rozporządzeniu ministra pracy i polityki społecznej z 24 sierpnia 2009 r. w sprawie przyznania i wypłaty świadczeń z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych przedsiębiorcom w przejściowych trudnościach finansowych (DzU nr 135, poz. 1112)[/link] wskazano tryb przyznawania i wypłaty świadczeń. Przedsiębiorca, po uzyskaniu zaświadczenia o uznaniu go za przedsiębiorcę znajdującego się w przejściowych trudnościach finansowych i podpisaniu umowy, przedkłada do właściwego kierownika biura terenowego FGŚP aktualny wykaz pracowników uprawnionych do przyznanego świadczenia z FGŚP.

Przekazanie przedsiębiorcy środków finansowych z FGŚP następuje na wskazany rachunek bankowy niezwłocznie po zawarciu umowy.

Przedsiębiorca, niezwłocznie po otrzymaniu środków finansowych z FGŚP, nie później jednak niż w terminie siedmiu dni od dnia ich otrzymania, na podstawie wykazu wypłaca świadczenia osobom uprawnionym. Pracodawca odprowadza należne składki na ubezpieczenie społeczne i zaliczki na podatek dochodowy.

[b]Art. 19. [Delegacja ustawowa]

Minister właściwy do spraw pracy w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw gospodarki określi w drodze rozporządzenia:

1) szczegółowy tryb przyznawania i wypłaty świadczeń, o których mowa w art. 14 ust. 1 pkt. 1 i 2,

2) wzór wniosku, o którym mowa w art. 14 ust. 1,

3) wzór zaświadczenia, o którym mowa w art. 16 ust. 1,

4) wzór wykazu, o którym mowa w art. 17 ust. 2,

5) zakres informacji niezbędnych do zawarcia umowy,

6) wymagane dokumenty uzasadniające wniosek

– mając na uwadze prawidłowość dysponowania środkami funduszu, a także konieczność zapewnienia zgodności udzielania pomocy z zasadami przyznawania pomocy publicznej.[/b]

[b]Komentarz:[/b] Wykonanie tej delegacji stanowi [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=322075]rozporządzenie ministra pracy i polityki społecznej z 24 sierpnia 2009 r. w sprawie przyznania i wypłaty świadczeń z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych przedsiębiorcom w przejściowych trudnościach finansowych (DzU nr 135, poz. 1112)[/link].

[b]Art. 20. [Upoważnienie ustawowe]

Dysponent funduszu może upoważnić dyrektora krajowego biura funduszu do wykonania czynności, o których mowa w art. 14 ust. 1 i art. 17 ust. 1 w całości lub w części.[/b]

[b]Komentarz:[/b] Przepis ten umożliwia ministrowi pracy i polityki społecznej jako dysponentowi FGŚP upoważnienie dyrektora krajowego biura FGŚP do zawierania umów z przedsiębiorcami oraz podejmowania decyzji w sprawie przyznania świadczeń. Może to przyspieszyć procedurę uruchamiania pomocy dla przedsiębiorców w przejściowych trudnościach finansowych i ich pracowników.

[b]Art. 21. [Obowiązek zwrotu uzyskanej pomocy]

W sytuacji gdy pomoc, o której mowa w art. 14 ust. 1, zostanie wykorzystana niezgodnie z przeznaczeniem, przedsiębiorca w przejściowych trudnościach finansowych jest zobowiązany do natychmiastowego zwrotu kwoty pomocy wykorzystanej niezgodnie z przeznaczeniem wraz z odsetkami ustawowymi naliczonymi od dnia następnego po dniu wypłaty.[/b]

[b]Komentarz:[/b] Ustawodawca wprowadza sankcje za niewykorzystanie zgodnie z przeznaczeniem pomocy udzielonej na podstawie zawartej umowy. W tym przypadku przedsiębiorca zobowiązany będzie do zwrotu pomocy wykorzystanej niezgodnie z przeznaczeniem wraz z odsetkami.

Należy podkreślić, że obowiązek zwrotu pomocy dotyczy tylko sytuacji jej wykorzystania niezgodnie z przeznaczeniem i obejmuje tylko tę część pomocy. Zatem w przypadku, gdy pomoc została przyznana na inne cele lub świadczenie wypłacone zostało osobie nieuprawnionej, tę część pomocy przedsiębiorca zobowiązany jest zwrócić z odsetkami od dnia wypłaty.

[srodtytul]Rozdział 4[/srodtytul]

[srodtytul]Zasady dofinansowania kosztów szkoleń i studiów podyplomowych oraz wypłaty stypendiów dla pracowników[/srodtytul]

[b]Art. 22. [Warunki dofinansowania kosztów szkoleń i studiów podyplomowych]

1. Na wniosek przedsiębiorcy w przejściowych trudnościach finansowych, który utworzył fundusz szkoleniowy, starosta może dofinansować z Funduszu Pracy na warunkach określonych w umowie zawartej z przedsiębiorcą:

1) koszty szkolenia pracowników skierowanych na szkolenie za okres nieprzekraczający sześciu miesięcy,

2) koszty studiów podyplomowych skierowanych pracowników za okres nieprzekraczający 12 miesięcy – pod warunkiem że szkolenie lub studia podyplomowe są uzasadnione jego obecnymi lub przyszłymi potrzebami. Przepis art. 69 ust. 1a [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=97D64B93D0DFAC4397E368FA70BC2749?id=269029]ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy[/link] stosuje się odpowiednio.

2. Wysokość dofinansowania wynosi na jedną osobę do 80 proc. kosztów szkolenia lub studiów podyplomowych, nie więcej jednak niż 300 proc. przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim kwartale ogłaszanego przez prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie art. 20 pkt 2 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=0D9419878ECC1B327F08B3066BAE5F7A?id=172511]ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (DzU z 2004 r. nr 39, poz. 353, z późn. zm.)[/link] i obowiązującego w dniu zawarcia umowy.

3. Dofinansowanie kosztów szkoleń i studiów podyplomowych, o którym mowa w ust. 1, stanowi pomoc publiczną udzielaną na zasadach wskazanych w art. 3 ust. 3.

4. W przypadku nieukończenia z winy pracownika szkolenia lub studiów podyplomowych dofinansowanych z Funduszu Pracy przedsiębiorca w przejściowych trudnościach finansowych zwraca staroście koszty szkolenia lub studiów na zasadach określonych w umowie, o której mowa w ust. 1.[/b]

[b]Komentarz:[/b] Przedsiębiorca, który uzyskał status znajdującego się w przejściowych trudnościach finansowych, może otrzymać dofinansowanie na udział pracowników w szkoleniu lub studium podyplomowym, które są uzasadnione jego obecnymi lub przyszłymi potrzebami. Należy zwrócić uwagę na ten stosunkowo elastyczny zapis, który nie powinien sprawiać trudności w dostępie do szkoleń uzasadnionych potrzebami bieżącymi, jak i planami związanymi z rozwojem firmy czy jego restrukturyzacją wewnętrzną.

Warunkiem ubiegania się o pomoc jest także utworzenie w przedsiębiorstwie funduszu szkoleniowego, który zgodnie z przepisami ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy można utworzyć na podstawie układu zbiorowego pracy, ale i regulaminu powołującego fundusz. Minimalny odpis na fundusz szkoleniowy, którego musi dokonać pracodawca, to 0,25 proc. funduszu płac w danym roku.

Przedsiębiorca może otrzymać z Funduszu Pracy dofinansowanie do 80 proc. szkolenia lub studiów podyplomowych, nie więcej jednak niż 300 proc. przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim kwartale ogłaszanego przez GUS (obecnie kwota dofinansowania wynosi 9244,44 zł).

Oznacza to, że limitowana jest tylko wartość pomocy, natomiast koszt szkolenia lub studiów, na które kieruje przedsiębiorca pracownika, nie podlega żadnym limitom. Oczywiście ostateczna decyzja podlega ocenie starosty.

Okres trwania szkolenia nie może być dłuższy niż sześć miesięcy, a studiów podyplomowych niż 12 miesięcy. Przypominamy w tym miejscu, że idea tej formy pomocy wiązała się z wykorzystaniem szkoleń i studiów podyplomowych przede wszystkim do podwyższania kwalifikacji i kompetencji pracowników w okresie przestoju ekonomicznego lub skróconego wymiaru czasu pracy pracowników. Dlatego pracownikom takim alternatywnie przysługują świadczenia kompensujące zmniejszenie wynagrodzenia albo stypendium z tytułu udziału w tym okresie w szkoleniu lub studiach podyplomowych.

Przedsiębiorca w przejściowych trudnościach finansowych, który skierował pracownika na szkolenie lub studia podyplomowe i zawarł z nim umowę szkoleniową, składa do starosty właściwego ze względu na siedzibę przedsiębiorcy wniosek o zawarcie umowy o dofinansowanie kosztów szkolenia lub studiów podyplomowych. Tak wynika z [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=322113]rozporządzenia ministra pracy i polityki społecznej z 24 sierpnia 2009 r. w sprawie szczegółowych warunków dofinansowania ze środków Funduszu Pracy kosztów szkoleń i studiów podyplomowych oraz szczególnych warunków finansowania stypendiów i składek na ubezpieczenie społeczne (DzU nr 136, poz. 1119)[/link].

Wniosek ten powinien zawierać:

> nazwę przedsiębiorcy,

> siedzibę przedsiębiorcy i miejsce prowadzenia działalności,

> imię i nazwisko osoby upoważnionej do reprezentowania przedsiębiorcy,

> rodzaj i charakterystykę szkolenia lub kierunek studiów podyplomowych oraz tematykę, miejsce i termin realizacji szkolenia lub studiów podyplomowych,

> liczbę osób skierowanych na szkolenie lub studia podyplomowe,

> kalkulację kosztów szkolenia lub studiów podyplomowych,

> wnioskowaną wysokość środków Funduszu Pracy na dofinansowanie kosztów szkolenia, studiów podyplomowych oraz stypendium i składek na ubezpieczenia społeczne,

> uzasadnienie potrzeby odbycia przez pracowników szkolenia lub studiów podyplomowych, przede wszystkim pod kątem bieżącego bądź przyszłego zapotrzebowania przedsiębiorstwa.

Do wniosku o zawarcie umowy o dofinansowanie przedsiębiorca dołącza:

> zaświadczenie o spełnieniu warunków do uzyskania pomocy finansowej, tj. statusu przedsiębiorstwa w przejściowych trudnościach ekonomicznych,

> dokument potwierdzający utworzenie funduszu szkoleniowego, tj. układ zbiorowy pracy lub regulamin funduszu, i informację o stosownym odpisie na finansowanie szkoleń, który zgodnie z ustawą o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy wynosi minimalnie 0,25 proc. funduszu płac w danym roku,

> oświadczenie o niekorzystaniu przez pracowników z innych form pomocy wymienionych w art. 5 ust. 1 ustawy, tj. świadczeń przyznawanych na podstawie ustawy,

> zaświadczenie lub oświadczenie o pomocy de minimis otrzymanych w okresie ostatnich trzech lat kalendarzowych,

> informacje o innych formach pomocy otrzymanej przez przedsiębiorcę w ramach tych samych kosztów kwalifikowanych,

> informację o otrzymanych innych formach pomocy w ramach pomocy państwa ułatwiającego dostęp do finansowania w dobie kryzysu finansowego i gospodarczego – patrz komentarz do art. 3 w części pierwszej.

Starosta w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku o zawarcie umowy o dofinansowanie rozpatruje wniosek i informuje przedsiębiorcę o sposobie jego rozpatrzenia. Jeśli wniosek o dofinansowanie jest niekompletny, starosta wyznacza przedsiębiorcy siedmiodniowy termin na uzupełnienie brakujących informacji lub dokumentów.

W przypadku pozytywnego rozpatrzenia wniosku o zawarcie umowy o dofinansowanie starosta zawiera z przedsiębiorcą umowę określającą w szczególności:

> oznaczenie stron umowy,

> wysokość środków Funduszu Pracy na dofinansowanie kosztów szkolenia lub studiów podyplomowych,

> wysokość środków Funduszu Pracy na dofinansowanie składek na ubezpieczenia społeczne,

> termin i sposób przekazania przedsiębiorcy środków Funduszu Pracy na dofinansowanie kosztów szkolenia lub studiów podyplomowych oraz na finansowanie składek na ubezpieczenie społeczne,

> harmonogram i sposób przekazywania przedsiębiorcy środków Funduszu Pracy na wypłatę stypendiów,

> sposób rozliczenia oraz dokumenty potwierdzające wydatkowanie środków, warunki wypowiedzenia umowy,

> warunki zwrotu środków w przypadku nieukończenia szkolenia lub studiów podyplomowych z winy pracownika,

> warunki zwrotu środków niewykorzystanych lub wykorzystanych niezgodnie z przeznaczeniem,

> sposób kontroli wykonywania umowy i postępowania w przypadku nieprawidłowości w wykonywaniu umowy,

> postanowienia dotyczące zachowania formy pisemnej w przypadku zmiany lub rozwiązania umowy.

W trakcie obowiązywania umowy przedsiębiorca niezwłocznie, jednak nie później niż w terminie siedmiu dni od chwili, w której otrzymał stosowną informację, zawiadamia starostę o wszelkich okolicznościach mających wpływ na jej realizację, w tym w szczególności o ustaniu stosunku pracy z pracownikiem, przerwaniu szkolenia lub studiów podyplomowych przez pracownika oraz niezdolności do pracy pracownika, który otrzymuje stypendium w okresie odbywania szkolenia lub studiów podyplomowych, i niezwłocznie dostarcza staroście kopię odpowiedniego zaświadczenia lekarskiego.

W przypadku nieukończenia z winy pracownika szkolenia lub studiów podyplomowych dofinansowanych z Funduszu Pracy przedsiębiorca w przejściowych trudnościach finansowych zwraca staroście koszty szkolenia lub studiów na zasadach określonych w umowie, a pracodawcy będzie z tego tytułu przysługiwał regres w stosunku do pracownika.

[b]Art. 23. [Zawarcie umowy szkoleniowej i zwrot kosztów]

1. Przedsiębiorca w przejściowych trudnościach finansowych, kierując pracownika na szkolenie lub studia podyplomowe, o których mowa w art. 22 ust. 1, zawiera z nim umowę określającą prawa i obowiązki stron.

2. Pracownik, który nie ukończył szkolenia lub studiów podyplomowych ze swojej winy lub z którym został rozwiązany stosunek pracy w trybie art. 52 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=50A7F4C49BBFFA1612716BD92D015DB2?id=76037]ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy[/link], jest obowiązany do zwrotu przedsiębiorcy kosztów szkolenia lub studiów podyplomowych na zasadach określonych w umowie z przedsiębiorcą, o której mowa w ust. 1.[/b]

[b]Komentarz:[/b] Pracodawca, kierując pracownika na szkolenie lub studia podyplomowe, zawiera z pracownikiem umowę szkoleniową, która określa prawa i obowiązki stron. Ponieważ w razie nieukończenia przez pracownika szkolenia lub studiów z jego winy to pracodawca jest zobowiązany do zwrotu kosztów szkolenia, w umowie należy w szczególności uregulować kwestie regresu pracodawcy w stosunku do pracownika za zwrot kosztów nieukończonego z jego winy szkolenia lub studiów.

Przepis ma charakter szczególny, co oznacza, że w przypadku, gdy pracownik nie ukończył szkolenia lub studiów lub stosunek pracy został rozwiązany w trybie art. 52 k.p., uniemożliwiając zakończenie nauki, pracownik ma obowiązek zwrotu przedsiębiorcy pełnych kosztów szkolenia lub studiów podyplomowych.

W umowie szkoleniowej można także określić wzajemne zobowiązania, np. w zakresie awansu pracownika po ukończeniu szkolenia lub studiów, ale także zobowiązanie do przepracowania w firmie okresu, na jaki strony się umówią. W niektórych przypadkach, zwłaszcza studiów podyplomowych, w grę mogą wchodzić także inne zobowiązania pracodawcy, np. zwolnienia za wynagrodzeniem z obowiązku świadczenia pracy w okresie zajęć, urlopu szkoleniowego itd.

Należy przy tym pamiętać, że obowiązuje w tym zakresie [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=72344]rozporządzenie ministra edukacji narodowej oraz ministra pracy i polityki socjalnej z 12 października 1993 r. w sprawie zasad i warunków podnoszenia kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego dorosłych (DzU nr 103, poz. 472 ze zm.)[/link].

Rozporządzenie to, tracące moc 10 kwietnia 2010 r. w związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego, który dopatrzył się braku właściwie sformułowanej delegacji dla ministrów do jego wydania, zawiera zasady zawierania umów powszechnie zwanych umowami lojalnościowymi z pracownikami. Zgodnie z tymi zasadami pracownik, który otrzymał od zakładu pracy świadczenia w trakcie nauki lub po jej ukończeniu w terminie określonym w umowie, nie dłuższym niż trzy lata:

> rozwiąże stosunek pracy za wypowiedzeniem,

> z którym zakład rozwiąże stosunek pracy bez wypowiedzenia z jego winy,

> którego stosunek pracy wygaśnie wskutek porzucenia pracy (warunek nieaktualny prawnie),

jest obowiązany do zwrotu kosztów poniesionych przez zakład pracy na jego naukę w wysokości proporcjonalnej do czasu pracy po ukończeniu nauki lub czasu pracy w czasie nauki, chyba że zakład pracy odstąpi od żądania zwrotu kosztów w części lub w całości.

Pracownik nie ma obowiązku zwrotu kosztów mimo rozwiązania stosunku pracy, jeżeli zostało ono spowodowane:

> szkodliwym wpływem wykonywanej pracy na zdrowie pracownika, stwierdzonym orzeczeniem lekarskim wydanym w trybie odrębnych przepisów, w razie gdy zakład pracy nie przeniósł go do innej pracy odpowiedniej ze względu na stan zdrowia i kwalifikacje zawodowe w terminie wskazanym w orzeczeniu lekarskim,

> brakiem możliwości dalszego zatrudnienia ze względu na inwalidztwo lub utratę zdolności do wykonywania dotychczasowej pracy,

> przeprowadzeniem się pracownika do innej miejscowości w związku ze zmianą miejsca zatrudnienia małżonka,

> przeprowadzeniem się pracownika do innej miejscowości ze względu na zawarcie związku małżeńskiego z osobą zamieszkałą w tej miejscowości.

[b]Art. 24. [Wypłata stypendium]

1. W okresie szkolenia lub studiów podyplomowych pracownikowi przysługuje stypendium, z zastrzeżeniem art. 5, finansowane ze środków Funduszu Pracy, wypłacane przez przedsiębiorcę w przejściowych trudnościach finansowych na zasadach dotyczących wypłaty wynagrodzenia pracownikom określonych w [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=FB5D41C74552FF855E0BDE101490B8EF?id=76037]ustawie z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy[/link] w okresie:

1) obniżonego wymiaru czasu pracy – w wysokości 100 proc. zasiłku, o którym mowa w art. 72 ust. 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=58FF4DC99697DB9F9724565487CAC1E5?id=269029]ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy[/link] albo

2) przestoju ekonomicznego – w wysokości do 100 proc. zasiłku, o którym mowa w pkt 1, z uwzględnieniem wymiaru czasu pracy pracownika.

2. Stypendium stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

3. Starosta finansuje przedsiębiorcy w przejściowych trudnościach finansowych na warunkach określonych w umowie, o której mowa w art. 22 ust. 1, naliczone od wypłaconych stypendiów składki na ubezpieczenia społeczne pracowników należne od pracodawcy na podstawie przepisów o systemie ubezpieczeń społecznych.[/b]

[b]Komentarz:[/b] Przedsiębiorca niezwłocznie po otrzymaniu środków Funduszu Pracy, nie później jednak niż w terminie siedmiu dni od dnia ich otrzymania, wypłaca stypendium uprawnionym pracownikom. Dofinansowanie i finansowanie stypendiów do 31 grudnia 2010 r. jest pomocą publiczną, o której mowa w art. 3 ust. 3 pkt 1 ustawy, udzielaną na zasadach określonych w art. 3 ust. 4 – 6 ustawy. Dofinansowanie i finansowanie stypendiów od 1 stycznia 2011 r. do 31 grudnia 2011 r. jest udzielane na zasadach pomocy de minimis.

Stypendium w okresie szkolenia lub studiów podyplomowych przysługuje przez okres sześciu miesięcy i jest wypłacane wraz z wynagrodzeniem. Stypendium przysługuje pracownikowi w obydwu przypadkach, czyli w związku z obniżonym wymiarem czasu pracy, jak i w związku z przestojem ekonomicznym, w maksymalnej wysokości 100 proc. zasiłku dla bezrobotnych. W przypadku pracownika objętego przestojem ekonomicznym wysokość stypendium ustala się z uwzględnieniem wymiaru czasu pracownika. I tak pracownikowi biorącemu udział w szkoleniu w trakcie przestoju ekonomicznego, ale zatrudnionemu w połowie wymiaru czasu pracy – stypendium przysługiwać będzie w połowie wysokości.

Stypendium stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne. Starosta finansuje przedsiębiorcy w przejściowych trudnościach finansowych na warunkach określonych w umowie, o której mowa w art. 22 ust. 1, naliczone od wypłaconych stypendiów składki na ubezpieczenia społeczne pracowników należne od pracodawcy na podstawie przepisów o systemie ubezpieczeń społecznych.

Przekazanie przedsiębiorcy środków Funduszu Pracy na dofinansowanie kosztów szkolenia, studiów podyplomowych i składek na ubezpieczenia społeczne oraz finansowanie stypendiów wynikających z zawartych umów obejmujących okres do 31 grudnia 2011 r. może nastąpić do 31 stycznia 2012 r.

[b]Art. 25. [Obowiązki informacyjne przedsiębiorcy]

1. Przedsiębiorca w przejściowych trudnościach finansowych jest obowiązany w terminie wskazanym w umowie, o której mowa w art. 22 ust. 1, do przekazania powiatowemu urzędowi pracy listy pracowników zawierającej ich imiona, nazwiska, numery PESEL i miejsca zamieszkania, skierowanych na szkolenie lub studia podyplomowe, objętych obniżonym wymiarem czasu pracy albo przestojem ekonomicznym, ze wskazaniem okresu, w którym pracownikowi będzie przysługiwać obniżone wynagrodzenie, oraz informacji o wyższym świadczeniu dla poszczególnych pracowników, stosownie do art. 5 ust. 1.

2. W trakcie trwania umowy, o której mowa w art. 22 ust. 1, przedsiębiorca w przejściowych trudnościach finansowych jest zobowiązany do niezwłocznego przekazywania powiatowemu urzędowi pracy informacji o wszelkich zmianach danych określonych w ust. 1.[/b]

[b]Komentarz:[/b] Komentowany przepis nakłada na przedsiębiorcę obowiązek przekazania urzędowi pracy finansującemu częściowo szkolenia lub studia oraz stypendium na rzecz pracowników imiennej listy beneficjentów zawierającej ich imiona, nazwiska, numery PESEL i miejsca zamieszkania, skierowanych na szkolenie lub studia podyplomowe, objętych obniżonym wymiarem czasu pracy albo przestojem ekonomicznym, ze wskazaniem okresu, w którym pracownikowi będzie przysługiwać obniżone wynagrodzenie, oraz informacji o wyższym świadczeniu dla poszczególnych pracowników. Zobowiązuje także pracodawcę do informowania urzędu pracy o wszelkich zmianach w przekazanych informacjach.

[b]Art. 26. [Delegacja ustawowa]

Minister właściwy do spraw pracy określi w drodze rozporządzenia szczegółowe warunki dofinansowania ze środków Funduszu Pracy kosztów szkoleń, studiów podyplomowych i składek na ubezpieczenia społeczne oraz szczegółowe warunki finansowania stypendiów, a także zakres informacji przekazywanych powiatowemu urzędowi pracy niezbędnych do prawidłowego dofinansowania szkoleń i studiów podyplomowych oraz finansowania stypendiów, mając na uwadze prawidłowość wydatkowania środków, a także konieczność zapewnienia zgodności udzielania pomocy z zasadami przyznawania pomocy publicznej.[/b]

[b]Komentarz:[/b] Warunki te zostały określone w [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=322113]rozporządzeniu ministra pracy i polityki społecznej z 24 sierpnia 2009 roku w sprawie szczegółowych warunków dofinansowania ze środków Funduszu Pracy kosztów szkoleń i studiów podyplomowych oraz szczególnych warunków finansowania stypendiów i składek na ubezpieczenie społeczne (DzU nr 136, poz. 1119)[/link].

[srodtytul]Rozdział 5[/srodtytul] [srodtytul]Zmiany w przepisach obowiązujących[/srodtytul] [b]Art. 27. [Zmiany w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych] W [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=5A3E344039E255DFDEC7838E6FB664F2?id=80474]ustawie z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.)[/link] w art. 14 w ust. 2 w pkt 12 kropkę zastępuje się przecinkiem i dodaje pkt 13 w brzmieniu: „13) środki zakładowego funduszu szkoleniowego, o którym mowa w art. 67 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=1A9AA51924BA7F4E34DB23610C43BF11?id=269029]ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (DzU z 2008 r. nr 69, poz. 415 z późn. zm.)[/link], w części uznanej za koszt uzyskania przychodów: a) niewykorzystane w roku podatkowym, w którym zostały wpłacone do tego funduszu, lub w ciągu roku podatkowego następującego po tym roku, b) wykorzystane niezgodnie z przepisami ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy lub przepisami ustawy o łagodzeniu skutków kryzysu ekonomicznego dla pracowników i przedsiębiorców, c) w przypadku likwidacji funduszu szkoleniowego”. Art. 28. [Zmiany w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych] W [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=B01A11B1D7FA3BD18E5C9EC1E949484D?id=115893]ustawie z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (DzU z 2000 r. nr 54, poz. 654 z późn. zm.)[/link] w art. 12 w ust. 1 po pkt 5a dodaje się pkt 5b w brzmieniu: „5b) środki zakładowego funduszu szkoleniowego, o którym mowa w art. 67 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=1A9AA51924BA7F4E34DB23610C43BF11?id=269029]ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (DzU z 2008 r. nr 69, poz. 415 z późn. zm.)[/link], w części uznanej za koszt uzyskania przychodów: a) niewykorzystane w roku podatkowym, w którym zostały wpłacone do tego funduszu lub w ciągu roku podatkowego następującego po tym roku, b) wykorzystane niezgodnie z przepisami ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy lub przepisami ustawy o łagodzeniu skutków kryzysu ekonomicznego dla pracowników i przedsiębiorców, c) w przypadku likwidacji funduszu szkoleniowego”.[/b] [b]Komentarz:[/b] Ważną zmianą stanu prawnego na czas kryzysu jest uznanie za koszt uzyskania przychodów przedsiębiorcy środków zakładowego funduszu szkoleniowego utworzonego przez przedsiębiorcę. Zgodnie z ustawą o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy fundusz szkoleniowy tworzy pracodawca w zakładzie pracy. Powołuje go na podstawie układu zbiorowego pracy lub regulaminu. Podkreślić należy, że warunkiem ubiegania się o pomoc jest utworzenie funduszu szkoleniowego u pracodawcy. Przepisy [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=1A9AA51924BA7F4E34DB23610C43BF11?id=269029]ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy[/link] (art. 67 ustawy) nie zawierają szczególnych wymogów związanych z tworzeniem i gospodarowaniem środkami funduszu, stanowiąc o samym sposobie jego tworzenia oraz przeznaczenia. [b]Art. 29. [Zmiany w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy] W [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=1A9AA51924BA7F4E34DB23610C43BF11?id=269029]ustawie z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (DzU z 2008 r. nr 69, poz. 415 z późn. zm.)[/link] wprowadza się następujące zmiany: 1) w art. 68 po ust. 1 dodaje się ust. 1a w brzmieniu: „1a. Wpłaty, o których mowa w ust. 1, obciążają koszty działalności pracodawców.”; 2) w art. 108 w ust. 1 w pkt 55 kropkę zastępuje się średnikiem i dodaje pkt 56 w brzmieniu: „56) kosztów szkoleń, studiów podyplomowych, stypendiów i składek na ubezpieczenia społeczne oraz świadczeń, o których mowa w przepisach o łagodzeniu skutków kryzysu ekonomicznego dla pracowników i przedsiębiorców”.[/b] [b]Komentarz:[/b] Odpowiednie zmiany w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy sankcjonują uznanie za koszt uzyskania przychodów przedsiębiorcy środków zakładowego funduszu szkoleniowego utworzonego przez przedsiębiorcę. [b]Art. 30. [Zmiany w ustawie o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy] W [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=49F2D32114DBC2838CC84826A46D4989?id=183265]ustawie z 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy (DzU nr 158, poz. 1121, z 2008 r. nr 237, poz. 1654 oraz z 2009 r. nr 6, poz. 33)[/link] wprowadza się następujące zmiany: 1) po art. 14 dodaje się art. 14a w brzmieniu: „Art. 14a. 1. W okresie od dnia złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości pracodawcy spełniającego wymogi wskazane w art. 22 – 25 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=4845DC68D2E6FE9EB311E5ADD7B28650?id=169085]ustawy z 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe i naprawcze (DzU nr 60, poz. 535 z późn. zm.)[/link] do dnia wydania przez sąd postanowienia w sprawie ogłoszenia upadłości pracodawca może złożyć do kierownika Biura Terenowego Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych wniosek o wypłatę zaliczek przeznaczonych na zaspokojenie niezaspokojonych świadczeń pracowniczych, o których mowa w art. 12 ust. 2, w kwocie niezaspokojonych świadczeń należnych uprawnionemu pracownikowi, nie wyższej jednak niż wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalonego na podstawie odrębnych przepisów, obowiązującego w dniu wypłaty zaliczki. 2. Wniosek obejmuje zbiorczy wykaz niezaspokojonych roszczeń pracowniczych, do którego stosuje się odpowiednio art. 15 ust. 1, oraz poświadczoną za zgodność z oryginałem kopię wniosku o ogłoszenie upadłości złożonego w sądzie wraz z dołączonymi do niego dokumentami. 3. Zaliczki, o których mowa w ust. 1, są wypłacane bezpośrednio pracownikowi.”; 2) po art. 21 dodaje się art. 21a w brzmieniu: „Art. 21a. Ze środków Funduszu mogą być wypłacane także inne świadczenia na zasadach określonych w odrębnych ustawach, o ile Fundusz otrzyma dodatkowe środki finansowe przewidziane na ich wypłatę”; 3) w art. 23: a) ust. 1 otrzymuje brzmienie: „1. Przekazanie środków finansowych Funduszu na wypłatę świadczeń oraz zaliczek, o których mowa w art. 14a, a także wypłata świadczeń ze środków Funduszu powoduje z mocy prawa przejście na Fundusz roszczenia wobec pracodawcy, likwidatora lub innej osoby zarządzającej majątkiem pracodawcy lub roszczenia do masy upadłości o zwrot wypłaconych świadczeń”, b) w ust. 3 zdanie wprowadzające do wyliczenia otrzymuje brzmienie: „Fundusz może określić warunki zwrotu wypłaconych świadczeń, jak również odstąpić w całości lub w części od dochodzenia zwrotu wypłaconych świadczeń i naliczonych, a niespłaconych odsetek od nieterminowych płatności, gdy dochodzi zwrotu lub prowadzi postępowanie egzekucyjne w stosunku do osób fizycznych, pracodawców, którzy trwale zaprzestali prowadzenia działalności gospodarczej z uwagi na pozostawanie w stanie likwidacji lub upadłości, jeżeli podjęcie takich decyzji przez Fundusz:”; 4) w art. 25 w ust. 1 w pkt 8 kropkę zastępuje się średnikiem i dodaje pkt 9 w brzmieniu: „9) środki pochodzące z funduszy celowych”; 5) po art. 26 dodaje się art. 26a w brzmieniu: „Art. 26a. Dysponent Funduszu może podejmować działania związane z realizacją ustawowych zadań Funduszu z wykorzystaniem środków zagranicznych”; 6) w art. 27 po ust. 1 dodaje się ust. 1a w brzmieniu: „1a. Środki Funduszu przeznacza się również na finansowanie zadań wynikających z innych ustaw. Dysponent Funduszu może dokonywać przesunięć przewidzianych w planie Funduszu kwot na finansowanie poszczególnych zadań oraz na finansowanie nowych, nieprzewidzianych w planie zadań w przypadku ich wprowadzenia ustawą, z tym jednak, że łączna kwota środków na finansowanie zadań wynikających z ochrony roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy nie powinna zostać zmniejszona w celu jej przeznaczenia na inne cele”.[/b] [b]Komentarz:[/b] Konsekwencją wykorzystania Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych do wypłaty niektórych świadczeń uregulowanych w komentowanej ustawie jest uregulowanie takiej możliwości w ustawie o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy. Ustawa upoważnia FGŚP do wypłaty innych świadczeń przewidzianych w ustawach, o ile przekazane zostaną odpowiednie środki na ich realizację. Ustawa daje także możliwość podejmowania przez FGŚP działań związanych z realizacją ustawowych zadań FGŚP z wykorzystaniem środków zagranicznych. Nowela upoważnia też dysponenta środków FGŚP do dokonywania przesunięć przewidzianych w planie FGŚP kwot na finansowanie poszczególnych zadań oraz na finansowanie nowych, nieprzewidzianych w planie zadań w przypadku ich wprowadzenia ustawą, z tym jednak, że łączna kwota środków na finansowanie zadań wynikających z ochrony roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy nie powinna zostać zmniejszona w celu jej przeznaczenia na inne cele. Zmiany wprowadzają też ułatwienia w uruchamianiu środków FGŚP na zaspokojenie roszczeń pracowniczych w formie zaliczki, stanowiąc, że pracodawca może już w okresie od dnia złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości pracodawcy spełniającego wymogi wskazane w art. 22 – 25 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=4845DC68D2E6FE9EB311E5ADD7B28650?id=169085]ustawy z 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe i naprawcze (DzU nr 60, poz. 535 ze zm.)[/link] do dnia wydania przez sąd postanowienia w sprawie ogłoszenia upadłości złożyć do kierownika biura terenowego FGŚP wniosek o wypłatę zaliczek przeznaczonych na zaspokojenie niezaspokojonych świadczeń pracowniczych. Jednak FGŚP może uruchomić środki w kwocie niezaspokojonych świadczeń należnych uprawnionemu pracownikowi, nie wyższej jednak niż wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalonego na podstawie odrębnych przepisów, obowiązującego w dniu wypłaty zaliczki. [srodtytul]Rozdział 6[/srodtytul] [srodtytul]Przepisy przejściowe i końcowe[/srodtytul] [b]Art. 31. [Środki na wypłatę świadczeń] W 2009 r. minister właściwy do spraw pracy przekaże Funduszowi jednorazowo środki Funduszu Pracy w kwocie 960 mln zł z przeznaczeniem na wypłatę świadczeń, o których mowa w ustawie. Art. 32. [Sposób ustalania wysokości świadczeń] Od 1 stycznia 2010 r. wysokość świadczeń, o których mowa w art. 14 ust. 1 pkt 1, oraz stypendium, o którym mowa w art. 24 ust. 1, jest ustalana na podstawie art. 72 ust. 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=F0D7FF9E0D6D226F0572946CDDDA7FE6?id=269029]ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy[/link] w brzmieniu obowiązującym w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy.[/b] [b]Komentarz:[/b] Konsekwencją zmian w przepisach ustalających wysokość zasiłków dla bezrobotnych oraz stypendium będzie podwyższenie wartości świadczeń od 1 stycznia 2010 r. [b]Art. 33. [Terminy udzielania pomocy] 1. Pomocy, o której mowa w art. 14 ust. 1, udziela się do 31 grudnia 2011 r. 2. Finansowanie kosztów szkoleń, studiów podyplomowych i stypendiów wraz ze składkami na ubezpieczenia społeczne, o których mowa w art. 22 ust. 1 i art. 24 ust. 1 i 3, jest realizowane ze środków Funduszu Pracy do 31 grudnia 2011 r.[/b] [b]Komentarz:[/b] Przepis wskazuje ściśle określony okres obowiązywania zapisów ustawy. Wszystkie świadczenia, o których mowa w ustawie, będą finansowane do 31 grudnia 2011 r. [b]Art. 34. [Okres obowiązywania rozwiązań ustawowych] 1. Przedłużenie okresu rozliczeniowego czasu pracy, indywidualny rozkład czasu pracy pracownika, obniżony wymiar czasu pracy oraz ograniczenia w zatrudnianiu pracownika na podstawie umów o pracę na czas określony, stosowane na podstawie przepisów rozdziału 2, obowiązują nie dłużej niż do 31 grudnia 2011 r. 2. Do umów o pracę zawartych na czas określony trwających 1 stycznia 2012 r. stosuje się art. 25[sup]1[/sup] [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=7B3B300C9F4C9075D3799A1F46E616D0?id=76037]ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy[/link]. 3. Objęcie pracownika przestojem ekonomicznym stosuje się nie dłużej niż do 31 grudnia 2011 r.[/b] [b]Komentarz:[/b] Ściśle określony okres obowiązywania zapisów ustawy dotyczy regulacji związanych ze zmianami w prawie pracy. Zatem prawo do wydłużenia okresu rozliczeniowego do 12 miesięcy, indywidualny rozkład czasu pracy, obniżony wymiar czasu pracy oraz ograniczenia w zatrudnianiu pracownika na czas określony obowiązują do 31 grudnia 2011 r. Także objęcie pracownika przestojem ekonomicznym na zasadach określonych w ustawie jest dopuszczalne tylko do 31 grudnia 2011 r. Jednocześnie komentowany przepis stanowi, że wyłączone na okres obowiązywania ustawy przepisy ochronne dotyczące umów na czas określony zawarte w art. 25[sup]1[/sup] k.p. należy stosować do umów o pracę zawartych na czas określony trwających 1 stycznia 2012 r. W praktyce to oznacza, że umowa taka będzie pierwszą umową w rozumieniu art. 25[sup]1[/sup] k.p., a zatem następnie strony stosunku pracy będą mogły zawrzeć kolejną umowę o pracę na czas określony, a następnie kolejna z mocy prawa stanie się umową bezterminową, chyba że przerwa pomiędzy zawieraniem kolejnych umów przekroczy jeden miesiąc lub umowa o pracę zawarta na czas określony została w celu zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy lub w celu wykonywania pracy o charakterze dorywczym lub sezonowym albo zadań realizowanych cyklicznie. [b]Art. 35. [Wyłączenia i ograniczenia ustawowe] 1. Do umów o pracę zawartych na czas określony trwających w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy nie stosuje się przepisów art. 25[sup]1[/sup] [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=7B3B300C9F4C9075D3799A1F46E616D0?id=76037]ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy[/link]. 2. Do umów, o których mowa w ust. 1, stosuje się przepisy art. 13. 3. Jeżeli termin rozwiązania umowy o pracę na czas określony, zawartej przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, przypada po 31 grudnia 2011 r., umowa rozwiązuje się z upływem czasu, na który została zawarta.[/b] [b]Komentarz:[/b] Do umów o pracę trwających w dniu wejścia w życie ustawy, czyli 22 sierpnia 2009 r., nie stosuje się art. 25[sup]1[/sup] k.p. W praktyce to oznacza, że traci prawne znaczenie liczba poprzednio i następnie zawieranych terminowych umów o pracę. Ważne jest tylko, aby długość kolejno zawieranych umów o pracę na czas określony, po 22 sierpnia 2009 r. do 31 grudnia 2011 r., łącznie nie przekroczyła 24 miesięcy. W praktyce pojawiła się wątpliwość, czy art. 13 komentowanej ustawy, ograniczający zatrudnienie na podstawie terminowych umów o pracę do okresu maksymalnie 24 miesięcy, stosuje się również do umów zawartych przed wejściem w życie ustawy w zakresie okresu przypadającego przed jej wejściem w życie. Literalne brzmienie komentowanego przepisu wskazuje na prawną możliwość przyjęcia takiej interpretacji. Oznaczałoby to jednak stosowanie komentowanych regulacji ustawowych do zdarzeń mających miejsce przed jej wejściem w życie, a zatem jest to interpretacja retroaktywna, która – jak wiadomo – jest możliwa tylko w takiej sytuacji, gdy wynika to z przepisu ustawy lub z jej celu. Komentowany przepis ustawy zagadnień międzyczasowych w tym zakresie w ogóle nie reguluje. Brak jest również podstaw do przyjęcia, że celem ustawy było regulowanie zdarzeń mających miejsce przed jej wejściem w życie. Ponieważ ustawa weszła w życie 22 sierpnia 2009 r., a zatem od tej daty rozpoczyna bieg prawny 24-miesięczny okres, w którym możliwe jest zatrudnienie na podstawie umów o pracę na czas określony również zawartych przed wejściem w życie komentowanej ustawy. Jeżeli zawarto umowę o pracę przed dniem wejścia w życie ustawy przykładowo 1 stycznia 2007 r. i umowa taka zakończyła się 21 sierpnia 2010 r., to kolejne umowy o pracę na czas określony (ich liczba jest dowolna) nie mogą łącznie przekraczać 12 miesięcy, czyli trwają maksymalnie do 21 sierpnia 2011 r. W celu kontynuacji zatrudnienia po tej dacie należy zawrzeć z pracownikiem umowę o pracę na czas nieokreślony. Nie ma przy tym znaczenia prawnego, że umowa taka trwała dwa lata oraz siedem miesięcy i 21 dni przed wejściem w życie ustawy. Ten okres przypadał przed wejściem w życie ustawy i nie podlega regulacji art. 13 komentowanej ustawy. Jeżeli termin rozwiązania umowy o pracę na czas określony, zawartej przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, przypada po 31 grudnia 2011 r., umowa rozwiązuje się z upływem czasu, na który została zawarta. Dotyczy to sytuacji, gdy umowa o pracę została nawiązana przed dniem wejścia w życie przepisów ustawy, czyli przed 22 sierpnia 2009 r., i ulegnie rozwiązaniu po 31 grudnia 2011 r., czyli w okresie, w którym ustawa nie będzie już obowiązywać. W takiej sytuacji umowa zostanie rozwiązana z upływem czasu, na który została zawarta, chyba że strony rozwiążą ją wcześniej na mocy porozumienia lub z zachowaniem dwutygodniowego okresu wypowiedzenia, jeśli taką możliwość przewidziały. Jeżeli jednak taka umowa będzie drugą umową o pracę zawartą na czas określony, kolejna powinna być umową bezterminową. [b]Art. 36. [Decyzja Komisji Europejskiej] W roku 2009 i 2010 przepisy rozdziału 3 i 4 stosuje się od dnia ogłoszenia pozytywnej decyzji Komisji Europejskiej o zgodności pomocy publicznej przewidzianej w tych przepisach ze wspólnym rynkiem.[/b] [b]Komentarz:[/b] Opinia Komisji Europejskiej jest pozytywna i umożliwia stosowanie rozdziału 3 i 4 niniejszej ustawy. [b]Art. 37. [Data wejścia w życie] Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.[/b] [b]Komentarz:[/b] Ponieważ ustawa została opublikowana w Dzienniku Ustaw z 7 sierpnia 2009 r., to 14-dniowy termin od dnia ogłoszenia upłynął 22 sierpnia 2009 r. Od tego dnia ustawa obowiązuje. [i][b]dr Jacek Męcina[/b], prawnik, politolog, adiunkt w Instytucie Polityki Społecznej Uniwersytetu Warszawskiego, doradca zarządu Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych Lewiatan, przewodniczący Zespołu ds. Prawa Pracy i Układów Zbiorowych Pracy Trójstronnej Komisji ds. Społeczno-Gospodarczych[/i] [i][b]Piotr Wojciechowski[/b], prawnik, wicedyrektor Departamentu Prawnego w Głównym Inspektoracie Pracy w latach 2004 – 2008, wykładowca prawa pracy na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego i w Wyższej Szkole Przedsiębiorczości i Zarządzania im. L. Koźmińskiego[/i]