Wcześniejsze emerytury dla nowych grup osób tylko do końca tego roku

Dzięki nowelizacji ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych z 7 września 2007 r. prawo do wcześniejszej emerytury zachowają kobiety urodzone po 31 grudnia 1948 r., które do 31 grudnia 2008 r. osiągną 55 lat oraz będą miały co najmniej 30-letni staż pracy (w tym okresy składkowe i nieskładkowe). Także 55-letnie kobiety z 20-letnim stażem mają prawo do tego świadczenia, ale pod warunkiem że przed końcem 2008 r. będą mieć orzeczoną całkowitą niezdolność do pracy. Zyskają również osoby pracujące w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Będą mogły przejść na wcześniejszą emeryturę, jeśli do końca tego roku wypracują staż i osiągną wymagany przez przepisy wiek. Wniosek o przyznanie tego świadczenia kobiety mogą złożyć także po upływie tego roku, ale nie później niż przed osiągnięciem 60 lat.

Wszystkie osoby, które od początku 2009 r., zaczną przechodzić na emerytury w powszechnym wieku, czyli 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn, czeka wielka niewiadoma. Choć rząd intensywnie pracuje nad nowymi przepisami emerytalnymi, nie wiadomo jeszcze, jakie będą nowe zasady obliczania emerytur.

A co z emeryturami mężczyzn, którzy ukończyli 60 lat i mają za sobą 35 lat pracy? W ich sprawie wypowiedział się Trybunał Konstytucyjny. Na posiedzeniu w 23 października 2007 r. orzekł, że mężczyźni spełniający te warunki powinni mieć prawo do wcześniejszych emerytur na takich samych zasadach jak kobiety. Przepisy, które nie dają im do tego prawa, jako niezgodne z konstytucją, stracą moc dopiero za rok. Rząd intensywnie pracuje nad nowelizacją ustawy, która da im prawo do tego świadczenia bez potrzeby walki o nie przed sądem. Niektórzy jednak, nie czekając na zmianę przepisów, już teraz składają pozwy przeciwko ZUS.

Dotychczas taką emeryturę wygrał przed sądem tylko jeden mężczyzna, ten sam, którego przypadek rozpatrywał Trybunał. Inni, którzy zdecydowali się na drogę sądową, muszą się liczyć z tym, że będą musieli po emeryturę zawędrować aż do Trybunału lub Sądu Najwyższego. Chyba lepiej poczekać na zmianę przepisów, która, jak deklaruje nowa minister pracy i polityki społecznej Jolanta Fedak, ma nastąpić już na początku roku. Wtedy wystarczy złożyć wniosek do ZUS, który nie będzie miał już prawa odmówić tego świadczenia. Ale uwaga! Na tę emeryturę mogą liczyć jedynie mężczyźni, którzy są zatrudnieni na etacie. Ci, którzy nie spełniają tego warunku, mogą jeszcze poszukać zatrudnienia i przepracować wymagane przez przepisy sześć miesięcy. Ten wymóg nie dotyczy tylko tych, którzy całe 35 lat niezbędne do uzyskania tej emerytury byli zatrudnieni na etacie.

Trzeba pamiętać, że w tym roku zostanie zakończona reforma emerytalna, która dla wielu osób oznacza nowe zasady obliczania ich świadczeń.Obecnie są dwa zasadnicze sposoby obliczania emerytury:

Stary – dla osób urodzonych przed 1 stycznia 1969 r., jeśli spełnią warunki do jej uzyskania do końca 2008 r.;

Nowy – dla urodzonych po 31 grudnia 1948 r., którzy na początku reformy emerytalnej przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego.

Nowe emerytury wprowadziła reforma ubezpieczeń społecznych, która rozpoczęła się 1 stycznia 1999 r. Zróżnicowała ona zasady ustalania prawa do emerytury oraz jej wysokość w zależności od wieku ubezpieczonych. Temat jest bardzo skomplikowany, ale postaramy się go przybliżyć, ponieważ wcześniej czy później będzie dotyczył wszystkich pracujących.

Z wcześniejszych emerytur mogą skorzystać tylko osoby, które zostały w starym systemie emerytalnym. Są to kobiety urodzone przed 1 stycznia 1954 r. i mężczyźni urodzeni przed 1 stycznia 1949 r. Muszą jeszcze spełnić określone warunki, o których piszemy w dalszej części vademecum.

Osoby młodsze mogą skorzystać z tych świadczeń tylko wyjątkowo. Chodzi o tzw. emerytury bez względu na wiek, przysługujące nauczycielom bez względu na płeć w wieku nawet 48 lat. Skorzystają z nich także niektórzy zatrudnieni w szczególnych warunkach, którzy prawo do emerytury nabywają już w wieku 50 (kobiety) i 55 lat (mężczyźni). Nie można też zapominać o górnikach, którzy wywalczyli sobie pod Sejmem prawo do wcześniejszych emerytur bez ograniczeń wynikających z reformy emerytalnej.

Jednak osoby urodzone po 31 grudnia 1948 r. a przed 1 stycznia 1969 r. warunki do wcześniejszego odpoczynku, czyli wiek i staż pracy, muszą spełnić do końca 2008 r. Tego przywileju nie ogranicza już przynależność do otwartego funduszu emerytalnego. Składki, jakie zgromadzili dotychczas na rachunku w prywatnym funduszu, zasilą budżet państwa, a oni dostaną emeryturę wedle starych, korzystniejszych zasad.