Jacek Głomb - rozmowa

Rz: Gratuluję dwudziestolecia dyrekcji w legnickim Teatrze im. Heleny Modrzejewskiej, ale zapytam: króluje pan w Legnicy czy zasiedział się pan, bo nikt pana nigdzie nie chce?

Jubileusz w Legnicy

Jacek Głomb:

Po tym, co zrobiłem i robię w Legnicy, miałem propozycje z większych ośrodków i z teoretycznie ważniejszych, lepiej finansowanych teatrów. Zdecydowałem o pozostaniu, bo Legnica to niepowtarzalne miejsce do działania  i snucia lokalnych opowieści. Robię tu ze swoim zespołem coś więcej niż teatr. Zmieniamy miasto i myślenie o nim. Legnica ma porwaną historię i niejasną tożsamość. To teatr zaczął  ją tworzyć, jakby miasto wstydziło się samego siebie. W Legnicy prawie wszyscy są przyjezdni. Także ekipa, która tworzy Modrzejewską. Jako przyjezdnym łatwiej było nam odkrywać miasto. Opowiadaliśmy więc w spektaklach o losach poniemieckiego miasta, w którym stacjonował radziecki garnizon i do którego zjechali po wojnie Polacy, Ukraińcy, Żydzi, Łemkowie, ale i Grecy, Macedończycy, którzy trafili tu po przegranej rewolucji komunistycznej w 1948 r. To była klasyczna wieża Babel: na ulicach często się słyszało języki inne niż polski. Z tej pogmatwanej przeszłości zrodziły się: „Ballada o Zakaczawiu", „Wschody i zachody miasta", „Łemko"  i „Orkiestra". W innym mieście absolutnie nie znalazłbym równie bogatej inspiracji. Dlatego tu jestem od 20 lat.

Za pana dyrekcji aktorzy wyszli z teatru do widzów i zakorzenili się w przestrzeni całego miasta.

Zobacz galerię zdjęć

Zaczęliśmy od gry w pięknym kościele Mariackim i na dziedzińca zamku, ale zaraz potem była hala fabryczna, gdzie pokazaliśmy „Złego". „Koriolana" zainstalowaliśmy w koszarach pruskich, potem ruskich, natomiast „Zakaczawie" w byłym Domu Kultury Kolejarz. Potem hal i magazynów było coraz więcej, włącznie ze Sceną na Piekarach w otoczeniu bloków, czyli w pierwszym na osiedlu Piekary gierkowskim supersamie – najbardziej znanym z „Made in Poland" Przemysława Wojcieszka.

W tym spektaklu Eryk Lubos demolował podczas działań aktorskich samochód, co wywoływało reakcje nie tylko widzów, ale i mieszkańców.

„Made in Poland" przyszło już po tym, kiedy zauważyły nas centralne media i wszyscy w nas uwierzyli: to taka klasyka gatunku. Ale „Ballada o Zakaczawiu" musiała się przebijać do widzów, tym bardziej że chcieliśmy dotrzeć do lokalnej widowni, a nie gadać – jak to jest w modzie, o wykluczonych bez nich. Wprowadziliśmy bilety po ?7 zł, czyli w cenie dwóch–trzech tanich win, i często nasi potencjalni widzowie wybierali bilet do teatru. Bo teatr może pomóc żyć. Po to jesteśmy, a nie po to, by zdobywać nagrody na festiwalach. Powodzenie spektaklu przypieczętowała telewizyjna realizacja – do dziś powtarzana w Jedynce przy dużej widowni..

Ostatnim przeniesieniem do Teatru TV była „Orkiestra".

To był ukłon w stronę Zagłębia Miedziowego, bo to też jest nasz świat. Hutnicy i górnicy mieszkają koło nas, a nie są tak rozpoznawalni jak ich koledzy z Górnego Śląska, bo też ich tradycja liczy dopiero pięć dekad i nie mieli do tej pory swojego Kutza, Pieprzycy i Piekorz. KGHM dołożył się finansowo, premiera odbyła się w cechowni, a wersję telewizyjną realizowaliśmy częściowo 600 metrów pod ziemią.

Aktorzy, którzy pracowali w Legnicy – Janusz Chabior, Przemysław Bluszcz – są teraz w Warszawie.

Ale drużyna się trzyma. Teatr od początku miał być drużynowy, bez drużyny nie byłoby tych 20 lat. Bez Małgorzaty Bulandy, scenografki teatru i jego współkreatorki. Jesteśmy tu 20 lat i razem tworzymy legnicki świat, również razem z Krzysztofem Kopką, dramatopisarzem, reżyserem. Pracowali u nas Lech Raczak, Paweł Kamza, Przemek Wojcieszek, Marcin Liber, który stworzył „III Furie", a ostatnio Piotr Cieplak – jego „Ożenek" na pewno nie jest ostatnim spektaklem w Legnicy. Młodsze pokolenie to Robert Urbański, dramatopisarz, szef literacki teatru, i Katarzyna Knychalska, konsultant programowy. To wszystko osoby, które realnie współtworzyły lub współtworzą nasz teatr.

W sposób bardzo zdecydowany opowiedział się pan za tradycyjnym teatrem opowieści.

Z Kaśką  Knychalską, Krzyśkiem Kopką i Robertem Urbańskim napisaliśmy w 2012 r. manifest w obronie różnorodności polskiego życia teatralnego. Wkurzyło nas, że dekomponowanie świata i kolaże stają się w teatrze kierunkiem jedynie słusznym. Chcieliśmy powrotu do opowieści i, moim zdaniem, czas oraz publiczność działają na naszą korzyść. Spektakl powinien mieć początek, środek i koniec oraz bohatera, z którym przeciętny widz może się utożsamić albo spierać. Trzeba przywrócić szansę na wzruszenie, które zostało wykpione jako naiwność. Bez wzruszenia nie ma dotkliwego, ludzkiego teatru.