Nikt go już nie uważa za proroka ani nawet prowokatora, ale prymitywna karykatura jego psychoanalizy zdaje się być inspiracją dla tysięcy marketingowców i producentów masowej obyczajowości. Może właśnie dlatego Christopher Hampton, autor scenariusza „Niebezpiecznych związków", oraz stary filmowy niepokorny David Cronenberg zapragnęli porozmawiać o dwóch takich, od których zaczął się XX w.
Czy osobnik w pstrokatym kubraku, który stoi na głowie i wywrzaskuje bardzo kontro-wersyjne rzeczy, jest ciekawy? Jest nudny. Ale elegancki pan, który siedzi w fotelu i spokojnie wypowiada bardzo prowokacyjne rzeczy, jest intrygujący. Ta opisana kiedyś przez Erwina Axera zasada mogłaby ilustrować pomysł na opowiedzenie historii lekarza, który naukę wymieszał z prowokacją jak nikt inny – Zygmunta Freuda. A także jego ucznia, kontynuatora, rywala i oponenta – Carla Junga. A także kobiety, która między nimi stanęła – nimfomanki i masochistki Sabiny Spielrein.
Namiętności dużo, perwersje ciekawią, spór o władzę lekarza nad pacjentem jak najbardziej aktualny, a jednak mało mieli Hampton i Cronenberg pomysłów przełożenia tego sporu na język filmu. Staroświecka elegancja zabiła się własną pięścią. „Niebezpieczna metoda" jest – mimo urody i aktorskich szarż Keiry Knightley – monotonną dysertacją o chuci. Bo tak przecież, za Przybyszewskim, nazywano seksualny popęd, który Freud umieścił w centrum nie tylko swej psychoanalizy, ale także – nie przewidując, że aż takiej dokonuje rewolucji – w centrum kultury XX w.
Dziś jednak słowo „chuć" nie istnieje, trafiło do muzeum jako bibelot opisujący zjawisko nieistniejące. Mimo że właśnie teraz seksualny popęd zdaje się rządzić światem, seksualne konteksty, aluzje, klimaty wypełniają dziś kulturę masową jak żaden inny temat. Z seksem kojarzyć się ma wszystko – rozrywka, sztuka, sukces, reklama nie tylko mydła, ale także wafelków, opon, kredytów czy trumien. Ale termin „chuć" został odesłany w niebyt, bo źle się kojarzy, bo ma w sobie – groteskową już nieco, ale jednak – grozę. Bo zwraca uwagę na tkwiące w popędzie seksualnym niebezpieczeństwo, że wspólna zwierzętom biologiczna żądza zagłuszy człowieczeństwo.
