Wiadomo jak zginął ostatni wyklęty na Pomorzu Zachodnim

Do Muzeum Historii Ziemi Kamieńskiej w Kamieniu Pomorskim trafią pamiątki ostatniego wyklętego na Pomorzu Zachodnim, Józefa Bosia ps. Lot. Zostały odnalezione w trakcie poszukiwania jego ciała.

Publikacja: 01.03.2023 15:48

Józef Boś

Józef Boś

Foto: IPN

Pion śledczy IPN w Szczecinie ustalił okoliczności zabójstwa tego żołnierza, odnalazła też miejsce gdzie skrycie został pochowany. Dzięki badaniom genetycznym udało się też ustalić jego tożsamość.

Józef Boś ps. Lot, Franek był uczestnikiem konspiracji niepodległościowej w grupie Władysława Łukasiuka ps. Młot, działającej na Podlasiu i Lubelszczyźnie.

Zagrożony aresztowaniem w 1947 roku wyjechał na Pomorze Zachodnie. W 1948 r. został aresztowany przez funkcjonariuszy PUBP w Gryficach, ale uciekł z konwoju i przez cztery kolejne lata ukrywał się, prowadząc jednocześnie działalność skierowaną przeciwko kolektywizacji wsi. Jak podaje IPN działania Józefa Bosia polegały głównie na prowadzeniu akcji ulotkowych i propagandowych przeciwko tworzeniu spółdzielni produkcyjnych i utrudnianiu ich funkcjonowania poprzez niszczenie należącego do tych spółdzielni mienia. Boś prowadził również rozmowy z rolnikami o konsekwencjach tworzenia tej formy własności ziemi, relacjonował miejscowym audycje zachodnich rozgłośni radiowych.

Czytaj więcej

Śmierć „Ognia” na wokandzie. Syn domaga się 10 mln zadośćuczynienia

Józef Boś cieszył się dużym poparciem miejscowej ludności. „Jego działania były na tyle skuteczne, że w niektórych wsiach – mimo usilnych starań miejscowych władz – nie zdołano utworzyć spółdzielni produkcyjnych” – dodają historycy Instytutu. Dlatego stał się celem szeroko zakrojonych obław, w których uczestniczyli funkcjonariusze WUBP w Szczecinie, funkcjonariusze posterunków MO, a także żołnierze 12 Pułku KBW Ziemi Szczecińskiej.

W trakcie prowadzonego teraz śledztwa ustalono, że Józef Boś został zamordowany 11 września 1952 roku w czasie zasadzki zorganizowanej przez funkcjonariuszy szczecińskiej bezpieki w lesie, na północ od wsi Krzepocin, w pobliżu ziemnego bunkra, gdzie się ukrywał. Sprawcami zabójstwa byli dwaj funkcjonariusze WUBP w Szczecinie – naczelnik Wydziału do Walki z Bandytyzmem WUBP w Szczecinie i funkcjonariusz tego Wydziału.

Przeprowadzone przez genetyków z Zakładu Medycyny Sądowej UMK w Toruniu badania ostatecznie potwierdziły, że odnaleziony został Józef Boś

Miejsce pochówku Józefa Bosia przez 70 lat pozostawało nieznane bowiem funkcjonariusze bezpieki w Szczecinie zakopali jego ciało w nieoznaczonej mogile.

W trakcie śledztwa wzięto pod lupę kilkanaście cmentarzy, w tym w Krzepocinie, Kamieniu Pomorskim i w Szczecinie. Odnaleziono świadka, który jako dziecko zapamiętał, że 11 września 1952 roku ciało Bosia funkcjonariusze wieźli na otwartej skrzyni ciężarówki w kierunku Szczecina. Dlatego śledczy przeprowadził m.in. analizę wszystkich wersji ksiąg cmentarnych Cmentarza Centralnego w Szczecinie, zdjęć lotniczych tego cmentarza z 1948 i 1955 roku dostępnych w Wojskowym Biurze Historycznym, dokumentów z Urzędu Miasta w Szczecinie, a także materiałów wojskowych. Powołany został biegły dendrologa, który określił wieku drzew rosnących w miejsce ewentualnego pochówku. Te działania dały podstawę do wyznaczenia określonego miejsce do sprawdzenia na Cmentarzu Centralnym w Szczecinie.

Spod jednej z mogił wyjęto szczątki mężczyzny odpowiadające – w opinii biegłego antropologa – cechom Józefa Bosia. Szczątki nosiły ślady postrzałów. Znaleziono dwa pociski od pepeszy PPSz-41 oraz inne artefakty m.in. pasek skórzany do spodni. Przeprowadzone przez genetyków z Zakładu Medycyny Sądowej UMK w Toruniu badania ostatecznie potwierdziły, że odnaleziony został Józef Boś.

Pion śledczy IPN w Szczecinie ustalił okoliczności zabójstwa tego żołnierza, odnalazła też miejsce gdzie skrycie został pochowany. Dzięki badaniom genetycznym udało się też ustalić jego tożsamość.

Józef Boś ps. Lot, Franek był uczestnikiem konspiracji niepodległościowej w grupie Władysława Łukasiuka ps. Młot, działającej na Podlasiu i Lubelszczyźnie.

Pozostało 89% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Historia Polski
Prokurator wojskowy oskarżony o represje wobec działaczy "S"
Historia
O co bezpieka podejrzewała Kazimierza Deynę?
Kraj
Śląskie samorządy poważnie wzięły się do walki ze smogiem
Kraj
Afera GetBack. Co wiemy po sześciu latach śledztwa?
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
śledztwo
Ofiar Pegasusa na razie nie ma. Prokuratura Krajowa dopiero ustala, czy i kto był inwigilowany