CBA: komisje do likwidacji

Jak się dowiedzieliśmy, szef Centralnego Biura Antykorupcyjnego Paweł Wojtunik pod koniec lutego wysłał do czterech najważniejszych osób w państwie – prezydenta, premiera, marszałków Sejmu i Senatu – analizę, w której rekomendował zamknięcie wszystkich komisji regulacyjnych (majątkowych) zajmujących się zwrotem majątku zabranego Kościołom i związkom wyznaniowym w PRL. Powód: zagrożenia interesów ekonomicznych państwa.

Co prawda rządowo-kościelna Komisja Majątkowa Kościoła katolickiego z inicjatywy rządu przestała istnieć 1 marca, ale wciąż funkcjonują: ds. Kościoła ewangelicko-augsburskiego, prawosławnego, gmin wyznaniowych żydowskich i  międzykościelna (ds. adwentystów, baptystów, zielonoświątkowców, metodystów, ewangelików reformowanych i Muzułmańskiego Związku Religijnego).

Jak pisała „Rz" pod koniec zeszłego roku, MSWiA (komisje działają przy tym resorcie) prowadziło rozmowy z ich przedstawicielami w sprawie zakończenia prac komisji (niezakończonymi sprawami miały się zająć  sądy cywilne). Bez efektu. O ich obronę apelowała do Donalda Tuska Polska Rada Ekumeniczna.

– Przepisy dotyczące sposobu działania pozostałych komisji mogą budzić niepokój, tak jak w przypadku Komisji Majątkowej – mówi „Rz" Wojtunik.

Głównym zarzutem pod jej adresem było to, że od jej orzeczeń, które oznaczały nierzadko milionowe rekompensaty, nie można się odwołać.

Według Wojtunika trudno nawet oszacować, jak duże straty w efekcie działań komisji ponosi Skarb Państwa. Dlatego szef CBA zaalarmował najważniejszych polskich urzędników. – Obowiązkiem CBA jest nie tylko ścigać, ale także ostrzegać – podkreśla Wojtunik.

Zaznacza przy tym, że w dokumencie nie ma żadnych informacji operacyjnych. – To przede wszystkim staranna analiza stanu prawnego, zawierająca rekomendację pilnego rozwiązania problemu działających komisji – mówi szef CBA.

Jaka była odpowiedź na liczący kilkadziesiąt stron raport? Biuro Kolegium ds. Służb Specjalnych Kancelarii Premiera we wczorajszej odpowiedzi dla „Rz" podaje, że premier raport CBA przekazał ministrowi spraw wewnętrznych i administracji Jerzemu Millerowi. Potwierdza, że biuro rekomendowało likwidację wszystkich komisji. Co zrobiło MSWiA w tej sprawie, nie udało nam się wczoraj ustalić.

Kancelaria Prezydenta nie odpowiedziała na pytania „Rz".

Adam Pastucha, współprzewodniczący Komisji Regulacyjnej ds. Kościoła ewangelicko-augsburskiego, nie zna treści raportu CBA. – Jeśli są tam jakieś uwagi co do naszej działalności, to chciałbym o nich wiedzieć, by móc się do nich odnieść – mówi „Rz". Chciałby, aby komisja działała do końca 2012 r.

Komisja Kościoła ewangelicko-augsburskiego miała do rozpatrzenia 1200 wniosków, zostało jej 261 (przyznano w sumie 393 ha nieruchomości rolnych, leśnych i niezabudowanych oraz 43,7 ha nieruchomości zabudowanych oraz 1,4 mln zł rekompensat). Ponad 500 wniosków umorzono z braku podstaw prawnych.

Najwięcej wniosków złożono i najwięcej spraw do rozpatrzenia ma Komisja Regulacyjna ds. Gmin Wyznaniowych Żydowskich. Z 5504 rozpatrzono ok. 1800. Wypłacono prawie

27 mln zł z tytułu ugód oraz kolejne ponad 30 mln zł z tytułu odszkodowań. Do Komisji Kościoła prawosławnego wpłynęły 472 wnioski (oddano m.in. 4,6 tys. ha gruntów i 13 cmentarzy). Do Międzykościelnej Komisji Regulacyjnej wpłynęło ogółem 170 spraw, zakończono 70 z nich.

Oszustwa, korupcja, śledztwa

Rządowo-kościelna Komisja Majątkowa działała przez 20 lat. Zajmowała się przyznawaniem rekompensat kościołom, parafiom i zakonom odszkodowań (w gotówce i gruntach) za mienie zagrabione im w czasach PRL.

Od 1 marca na mocy decyzji rządu i episkopatu przestała istnieć.

Od kilku lat wzbudzała kontrowersje, głównie z powodu działań Marka P., pełnomocnika wielu kościołów i parafii. Ten były funkcjonariusz Służby Bezpieczeństwa ma zarzuty wielomilionowych oszustw i skorumpowania członka Komisji Majątkowej.

Inne orzeczenia wydane przez Komisję Majątkową w kilkunastu sprawach są przedmiotem śledztw w całej Polsce.