Szantażyści już nie zarobią na klauzulach

Rejestr klauzul niedozwolonych czeka gruntowna reforma. W Ministerstwie Sprawiedliwości trwają prace nad projektem nowelizacji kodeksu postępowania cywilnego w tej sprawie.

Stop wyłudzeniom

Komisja Kodyfikacyjna Prawa Cywilnego przy Ministrze Sprawiedliwości chce ukrócić tzw. szantaż konsumencki. Proponuje, by pozew w sprawie niedozwolonych klauzul mogły wnosić tylko stowarzyszenia reprezentatywne.

5535 pozycji zawiera rejestr klauzul niedozwolonych. Trafiają do niego po wyroku sądu konsumenckiego

– Pracujemy nad stworzeniem kryteriów, jakie musi spełnić organizacja, by uzyskać taki status – przyznaje prof. Michał Romanowski, członek Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Cywilnego.

Pozwy będą mogły dalej składać takie instytucje jak prezes UOKIK czy rzecznik ubezpieczonych.

Skąd taka zmiana? Otóż na rynku działa kilkanaście stowarzyszeń oraz liczni pseudokonsumenci, którzy żyją z zakazanych klauzul. Wyszukują je w umowach i przeciwko każdej kierują pozwy do Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Jedna firma może zatem mieć nawet kilkanaście spraw w tym samym czasie. Za odpowiednią opłatą powodowie się wycofują.

– Najczęstszymi ofiarami są sklepy internetowe – zauważa Tomasz Konieczny, radca prawny.

Propozycje nie do odrzucenia otrzymują też pośrednicy w obrocie nieruchomościami, biura podróży czy deweloperzy. Za każdym razem jest podobnie.

– Młody człowiek udaje klienta i zdobywa wzór umowy pośrednika w obrocie nieruchomościami. Ten otrzymuje propozycję, że gdy zapłaci koszty zastępstwa procesowego, stowarzyszenie zrezygnuje z wnoszenia pozwów – mówi Leszek Hardek, prezydent Polskiej Federacji Rynku Nieruchomości.

2093 klauzul jest w rejestrze wskutek wniesienia pozwu przez stowarzyszenie konsumenckie

O skali zjawiska nikt nie wie. Firmy, które chcą mieć spokój, płacą i się tym nie chwalą.

Większa ?przejrzystość

Ministerstwo chce też poprawić przejrzystość rejestru.

– Każda klauzula będzie miała swoje uzasadnienie. Rejestr podzielimy na branże i wykreślimy zdezaktualizowane postanowienia – tłumaczy prof. Romanowski.

Longina Kaczmarek, rzecznik konsumentów w Szczecinie, przyznaje, że zmiany są konieczne, bo rejestr rozrósł się już do takich rozmiarów, że trudno w nim cokolwiek znaleźć.

– Miał chronić konsumentów przed kruczkami prawnymi w umowach np. z biurami podróży, ale od dawna nie spełnia tej funkcji – dodaje.

Budzi też wątpliwości natury merytorycznej.

– Klauzula widniejąca w rejestrze jako 691 mówi, że „ewentualne spory wynikłe z niniejszej umowy rozstrzygane będą przez właściwy sąd w Poznaniu". Czy to oznacza, że każda firma z Poznania, które ma takie postanowienie w umowie, łamie przepisy? Przecież to absurd – pyta Konrad Płochocki, dyrektor generalny Polskiego Związku Firm Deweloperskich.