Aktualizacja: 14.06.2007 13:02 Publikacja: 14.06.2007 01:01
Piotr Cybula
Foto: Nieznane
Konsekwencją nieterminowej wpłaty tzw. kwoty minimalnej po zakończeniu cyklu rozliczeniowego, czyli spłaty odpowiedniej części zadłużenia, jest:
- obowiązek zapłaty wysokich odsetek,
- niekiedy także zastrzeżenie karty,
- często dodatkowe opłaty.
Zastrzeganie tych opłat przez banki wywołuje istotne wątpliwości i to z trzech powodów.
Naszym zdaniem opłaty te to kara umowna, nie zaś - jak się niekiedy słyszy - opłata za czynności przedwindykacyjne.
Karę tę zastrzega się w umowie stron (banku i konsumenta). A jej istotą jest naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego, czyli zapłacenie wierzycielowi określonej w umowie sumy - bez względu na wysokość poniesionej szkody.
Art. 483 kodeksu cywilnego ogranicza stosowanie kary umownej do zobowiązań niepieniężnych. Tymczasem obowiązek zapłaty kwoty minimalnej zadłużenia jest zobowiązaniem pieniężnym. Wskazany przepis ma charakter bezwzględnie obowiązujący (wyrok Sądu Najwyższego z 18 sierpnia 2005 r.,VCK90/05). Oznacza to, że postanowienie umowne wprowadzające opisaną opłatę jest nieważne (art. 58 § 1 lub 3 k.c.), ponieważ przekroczone zostały granice swobody woli stron w kształtowaniu treści stosunku prawnego.
Opłaty te banki pobierają niezależnie od naliczanych z tego samego tytułu odsetek umownych w tym samym okresie rozliczeniowym. A zatem za to samo zdarzenie bank obciąża klienta podwójnie.
Biorąc pod uwagę fakt, że kara umowna zastrzegana jest jako substrat odszkodowania, i stwierdzając, że szkoda banku z powodu niewpłacenia kwoty minimalnej została wręcz z nadmiarem naprawiona przez pobrane odsetki od całego kredytu, a w tym i owej kwoty minimalnej, należy dojść do wniosku, że zastrzeganie przez banki opłat (kar) w wysokości 30 - 70 zł, niezależnie od wysokości kwoty minimalnej, rażąco narusza interesy konsumentów i jest sprzeczne z dobrymi obyczajami. Postanowienie takie trzeba więc uznać za niedozwolone postanowienie umowne (art. 385pkt 17 k.c.), czego skutkiem jest niezwiązanie nim konsumenta. Opłata tego rodzaju została już zakwestionowana w wyroku z 2 lutego 2005 r. (XVII Amc 42/04), w którym Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów uznał za niedozwoloną klauzulę przewidującą 45 zł opłaty za spóźnioną spłatę minimalnej kwoty, 22 marca 2006 r. została ona wpisana do rejestru klauzul umownych uznanych za niedozwolone.
Na równie negatywną ocenę zasługuje pobieranie tego rodzaju opłat, gdy konsument nie został poinformowany o wysokości zadłużenia. Sytuacje takie, np. ze względu na jesienny strajk pracowników Poczty Polskiej i opóźnienia w dostawie przesyłek, nie są rzadkie. Tymczasem w regulaminach banków, np. w §18 pkt 4 Regulaminu karty płatniczej dla osób fizycznych w Banku BPHSA, można przeczytać: "Nieotrzymanie zestawienia operacji nie zwalnia posiadacza karty z obowiązku wpłaty kwoty minimalnej".
W tego rodzaju sytuacjach negatywne konsekwencje nienależytego wykonania przez bank swoich obowiązków lub ryzyko niedoręczenia wezwania w terminie zostały przerzucone na konsumenta. Jest to oczywiste naruszenie interesów konsumenta, które trzeba uznać za niedozwolone postanowienia umowne.
W pewnych wypadkach zastrzeganie tego rodzaju opłat dodatkowych może stanowić obejście przepisów o odsetkach maksymalnych (art. 359 §21 k.c.). Sytuacja taka z pewnością występuje, kiedy kwota minimalna jest nieznaczna (np. 20 zł), a opóźnienie płatności kilkudniowe.
Reasumując: brak jest podstaw do żądania przez banki obok odsetek dodatkowych opłat umownych z tytułu braku zapłaty minimalnej kwoty zadłużenia w terminie wskazanym przez bank. Na kwestie te zwracano uwagę już kilka lat temu. Niestety, powyższe przykłady dowodzą, że jak było, tak jest. Skoro jednak zmiana praktyk banków nie wymaga zmiany prawa, to stosowne organy kontrolne, na czele z tymi, które są powołane do ochrony praw konsumentów, powinny podjąć stosowne działania. To po pierwsze. Po drugie zaś sami klienci banków obciążeni tego rodzaju opłatami mogą je kwestionować i domagać się zwrotu stosownie do przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu.
© Licencja na publikację
© ℗ Wszystkie prawa zastrzeżone
Źródło: Rzeczpospolita
Sąd Okręgowy w Gdańsku udzielił zabezpieczenia roszczeń w postępowaniu grupowym o ustalenie nieważności umów o kredyt konsumencki na zakup pomp ciepła. Bank wypłacił pieniądze sprzedawcom pomp ciepła, choć urządzenia te nie trafiły do ich klientów.
Sąd Najwyższy uchylił w środę sierpniową uchwałę Państwowej Komisji Wyborczej, która odrzuciła sprawozdanie komitetu wyborczego PiS z ostatnich wyborów parlamentarnych.
System e-Doręczeń, czyli cyfrowy odpowiednik listu poleconego za potwierdzeniem odbioru, zacznie powszechnie obowiązywać już 1 stycznia 2025 roku.
Ujawniamy zbyt wiele informacji o sobie w internecie – twierdzą bankowcy i prawnicy. Dodatkowe ryzyka wywoła rozwój nowoczesnych technologii, w tym sztucznej inteligencji.
Bank wspiera rozwój pasji, dlatego miał już w swojej ofercie konto gamingowe, atrakcyjne wizerunki kart płatniczych oraz skórek w aplikacji nawiązujących do gier. Teraz, chcąc dotrzeć do młodych, stworzył w ramach trybu kreatywnego swoją mapę symulacyjną w Fortnite, łącząc innowacyjną rozgrywkę z edukacją finansową i udostępniając graczom możliwość stworzenia w wirtualnym świecie własnego banku.
Decyzją Ministra Sprawiedliwości Prokuratora Generalnego Adama Bodnara zostałam dziś odwołana z delegacji do Ministerstwa Sprawiedliwości oraz Krajowej Rady Prokuratorów przy Prokuratorze Generalnym - poinformowała w środę na X prok. Ewa Wrzosek. We wtorek w TVP Info stwierdziła, że Roman Giertych byłby lepszym ministrem sprawiedliwości niż Adam Bodnar.
Program opcyjny powinien precyzyjnie regulować, co dzieje się z akcjami czy udziałami nabytymi przez menedżera, który odchodzi z firmy. Jakie rozwiązania warto w nim przewidzieć?
Jeszcze nigdy we współczesnej historii Rosji, państwo nie przejęło tak wiele prywatnego majątku, jak w trzecim roku wywołanej przez Putina wojny. Kreml nazywa to „nacjonalizacją”. W rzeczywistości jest to grabież prywatnych aktywów.
Wizz Air może otrzymać karę w wysokości do 10 proc. własnych obrotów - i to niejednokrotnie. UOKiK kwestionuje bowiem praktyki linii lotniczych, związane z uszkodzeniami bagażu i zgłaszaniem reklamacji.
W rok spadła liczba osób zaniepokojonych zmianami klimatu i to aż o 7 pkt proc. Spośród ankietowanych w kilkunastu krajach właśnie u nas spadek jest najwyraźniejszy, choć w ujęciu globalnym także go widać.
Popularna platformy edukacyjna Tutlo ma problem - klienci poskarżyli się na nią do UOKiK. Jeśli zarzuty się potwierdzą, będzie musiała zapłacić nawet 10 proc. rocznego obrotu za naruszenie praw konsumentów.
Sąd Okręgowy w Gdańsku udzielił zabezpieczenia roszczeń w postępowaniu grupowym o ustalenie nieważności umów o kredyt konsumencki na zakup pomp ciepła. Bank wypłacił pieniądze sprzedawcom pomp ciepła, choć urządzenia te nie trafiły do ich klientów.
Niespełna 32-letni Rusłan Alisułtanow stał się właścicielem dawnego majątku Danone w Rosji. To człowiek bliski klanowi Kadyrowa, który od wojny czeczeńskiej rządzi tym jednym z najbiedniejszych regionów Rosji.
Tegoroczne wydatki świąteczne mają być większe. Handlowcy bardzo mocno liczą na zapał Polaków do wydawania, zwłaszcza na prezenty. W końcu to kluczowy okres dla tego sektora w roku.
Masz aktywną subskrypcję?
Zaloguj się lub wypróbuj za darmo
wydanie testowe.
nie masz konta w serwisie? Dołącz do nas
