Ukraiński ekspert: Rosja i USA rozmawiają o pieniądzach. Ukraina jest dla nich barierą

„Rzeczpospolita”: W Berlinie odbyły się ważne dla Ukrainy negocjacje pokojowe.  Doszło do rozmowy telefonicznej prezydenta USA Donalda Trumpa z prezydentem Ukrainy i europejskimi przywódcami. Zapowiedziano utworzenie kierowanej przez Europę i wspieranej przez USA wielonarodowej siły „Ukraina”, do której weszłyby państwa z tzw. koalicji chętnych. Miałyby m.in. wspierać zapewnienie bezpieczeństwa przestrzeni powietrznej Ukrainy, ale też bezpieczeństwa na morzach. To ważna deklaracja?

Nie jest nowa. Inicjatywa jest omawiana odkąd prezydent Francji Emmanuel Macron powiedział o możliwym wysłaniu sił zbrojnych państw Europy na Ukrainę. Wygłoszone w Berlinie oświadczenie jest bardzo optymistyczne i ważne, że jest uzgadniane z Amerykanami, którzy są gotowi przewodniczyć temu procesowi. Pozostaje jednak jeden drobiazg. Teraz Steve Witkoff musi zawieźć te propozycje do Moskwy. Odpowiedź Rosji jest do przewidzenia, zwłaszcza jeżeli nie zostaną włączone narzędzia, którymi Zachód, a zwłaszcza USA, zaczną zmuszać Kreml do pokoju. Stany Zjednoczone mogłyby „zachęcić” do tego Rosję, chociażby włączając sankcje, które Trump zapowiadał, ale nie uruchomił. Rosję można jedynie zmusić do pokoju.

Czytaj więcej

Dyplomacja

Oświadczenie europejskich przywódców. Mowa o wielonarodowej sile „Ukraina”

Europejscy przywódcy (w tym gronie był także premier Polski Donald Tusk) wydali oświadczenie po p...

Ukraina nie zostanie przyjęta do NATO, ale  może otrzymać gwarancje bezpieczeństwa na wzór artykułu 5 Traktatu Północnoatlantyckiego. Czy to wystarczy, by Ukraińcy czuli się bezpiecznie po zawieszeniu broni?

Nieprzyjęcie Ukrainy do NATO to prezent dla Putina, który będzie mógł pokazać Rosjanom, że przynajmniej jakiś sukces w wojnie z Ukrainą osiągnął. Z naszego punktu widzenia twarde gwarancje bezpieczeństwa mogą być wariantem kompromisowym dla Ukrainy.

Co prawda mamy pewne déjà vu, bo mieliśmy smutne doświadczenie z Memorandum Budapeszteńskim. Wówczas również liderem rozmów były Stany Zjednoczone, które za pomocą politycznego i gospodarczego szantażu zmusiły nas do rezygnacji z broni atomowej. W zamian podsunięto nam nic niewarty papier. Dzisiaj sytuacja jest nieco podobna, zwłaszcza że w tych rozmowach, tak samo jak wtedy, udziału nie biorą Chiny.

Czytaj więcej

Dyplomacja

Merz w Berlinie: Rosja gra na czas

- Rosja gra na czas, a jednocześnie kontynuuje ataki na Ukrainę z nie zmniejszoną siłą. Chcemy os...

Jaki wpływ mają Chiny na poszukiwanie kompromisu w sprawie zakończenia wojny w Ukrainie?

Bardzo duży. Z jednej strony Chiny deklarują neutralność, ale z drugiej Rosja jest dzisiaj bardzo uzależniona od Chin: handel surowcami energetycznymi, sprowadzanie chińskich maszyn do fabryk i produktów podwójnego zastosowania. Jeżeli zapytamy jednak o to Chińczyków, wskażą, skąd części do dronów sprowadza Ukraina. Prawdą jest, że Chiny mocno wzbogacają się na tej wojnie. Drony dzisiaj stały się najważniejszym środkiem prowadzenia wojny, również drony cywilne. Chiny są zainteresowane tym, by wojna trwała, a Rosja słabła, ale nie upadła.

Z doniesień zachodnich mediów wynika, że podczas rozmów amerykańska delegacja wywierała presję na prezydenta Wołodymyra Zełenskiego w sprawie wycofania ukraińskich sił z Donbasu. Jak w Kijowie radzą sobie z trwającymi od miesięcy naciskami ze strony USA?

To już nikogo nie szokuje tak, jak było na początku. Zdajemy sobie sprawę z tego, z kim mamy do czynienia. Gdy Trump nazwał Rosję „papierowym tygrysem”, a później wprowadził sankcje wobec rosyjskich koncernów paliwowych, były kruche nadzieje na to, że Stany Zjednoczone będą prowadziły konsekwentną politykę wobec Rosji. Myśleliśmy, że Trumpowi zajęło dziesięć miesięcy zrozumienie właściwej drogi postępowania z Rosją. Teraz Stany Zjednoczone znów dokonują zwrotu o 180 stopni. Najwyraźniej jest to wynik długich rozmów Steve’a Witkoffa z Kirillem Dmitrijewem. I ruszyła kolejna fala presji. Władze w Kijowie już wypracowały pewne chwyty pomagające we współpracy z Trumpem i jego administracją. Nie zaprzeczamy, nie mówimy od razu „nie”, a dopiero później tłumaczymy, dlaczego pewnych rzeczy nie możemy wykonać.

Rosyjskie podboje na Ukrainie

Foto: PAP

Dlaczego Ukraina nie może wycofać się z Donbasu?

Jest wiele przyczyn. Nie mielibyśmy pewnie problemu, gdyby chodziło o wycofanie ukraińskich sił np. z obwodu kurskiego. Tu chodzi o terytorium Ukrainy i mieszka tam około 250 tys. ludzi. Jak władze miałyby to tłumaczyć ukraińskiemu społeczeństwu, wojskowym czy weteranom? Sondaże jednoznacznie wskazują, że ponad 60 proc. Ukraińców, wybierając pomiędzy kapitulacją a kontynuacją wojny, wybiera wojnę.

Czytaj więcej

Dyplomacja

Wybory w czasie wojny. Dlaczego Donald Trump chce się pozbyć Wołodymyra Zełenskiego?

Władze w Kijowie potakują amerykańskiemu prezydentowi Donaldowi Trumpowi, by uniknąć konfliktu. N...

Zdecydowana większość Ukraińców nie zaakceptuje takiego kompromisu. Z punktu widzenia wojskowego również trudno byłoby to zrealizować, bo musielibyśmy się wycofać w szczere pole. Poza tym Rosja się nie zatrzyma, będzie domagała się kolejnych ustępstw terytorialnych. Ustępstwa, jak zresztą mówił Zełenski, powinny być lustrzane. Jeżeli Ukraina wycofuje się na 10-20 kilometrów, to samo powinna zrobić Rosja.

Czy kompromis Władimira Putina z Ukrainą jest w ogóle możliwy?

Bez presji Putin nie pójdzie na żaden kompromis. Dzisiaj nie jest zainteresowany porozumieniami, bo jest przekonany, że odnosi zwycięstwo na froncie. Widzi też, że Stany Zjednoczone stoją po jego stronie. Nie rozumie więc, dlaczego miałby rezygnować ze swoich dotychczasowych żądań.

Czyli nie wierzy pan w możliwość szybkiego zakończenia wojny?

Zaniepokoiły mnie ostatnio wypowiedzi Steve’a Witkoffa i Jareda Kushnera mówiących o postępie po rozmowie z ukraińską delegacją. Zwłaszcza, że dobrze zdaję sobie sprawę z tego, do czego próbują nas skłonić. Jeżeli wychodzą zadowoleni z pokoju negocjacyjnego, to nic dobrego dla Ukrainy to nie wróży.

Stoimy dzisiaj przed wyborem: kapitulować albo kontynuować ciężką walkę z nadzieją na to, że Ukrainie uda się doprowadzić do przełomu na froncie i Rosja przegra wojnę na wyczerpanie.

Czytaj więcej

Dyplomacja

Reset USA z Rosją z wielkimi pieniędzmi w tle. Chodzi m.in. o Nord Stream

Rosyjsko-amerykańskie rozmowy wychodzą daleko poza granice wojny w Ukrainie. Władimir Putin chce...

Prezydent USA w ostatnich miesiącach kilkakrotnie sugerował, że Ukraina potrzebuje wyborów. Dlaczego amerykański przywódca chce pozbyć się Zełenskiego?

Istnieje opinia, że Trump jest zły na Zełenskiego jeszcze z czasów swojej pierwszej kadencji, gdy ukraiński prezydent nie dał się wciągnąć w historię związaną z Hunterem Bidenem (w 2019 r. Trump prosił Zełenskiego o „przyjrzenie się” sprawie dotyczącej działalności Bidena i jego syna nad Dnieprem – red.). Później sprawa ta była jedną z przyczyn zainicjowania procedury impeachmentu wobec Trumpa. Dzisiaj Trumpa nie interesują fakty. Gdyby chciał, doradcy wytłumaczyliby mu, że w Ukrainie konstytucja zabrania przeprowadzenia wyborów w czasie wojny i że obecnie połowa wyborców w naszym kraju będzie miała problem z udziałem w takich wyborach — miliony ludzi wyjechały za granicę. Przecież chodzi o to, by nikt nie podważył później legalności takich wyborów. W Ukrainie trwa dyskusja na ten temat. Z sondaży wynika, że większość Ukraińców nie chce wyborów w czasie wojny.