Pieniądze na zapewnienie dostępu do Internetu na etapie ostatniej mili pochodzą z programu operacyjnego "Innowacyjna gospodarka" (działanie 8.4). Są przeznaczone dla mikro, małych i średnich firm, ale i organizacji pozarządowych typu non-profit. Mają posłużyć zapewnieniu dostępu do Internetu bezpośrednio do użytkowników w społecznościach lokalnych poprzez dofinansowanie sieci dostępowych budowanych przez małe i średnie przedsiębiorstwa. Inwestycje mogą być realizowane na obszarach, na których prowadzenie działalności telekomunikacyjnej na zasadach rynkowych jest ekonomicznie nieopłacalne. Są to tzw. białe i szare obszary w dostępie do Internetu.

Pula tych dotacji to 200 mln euro, z czego 170 mln euro to wkład unijny. Rozdziela je Władza Wdrażająca Programy Europejskie (WWPE), ale dotychczasowe rezultaty pracy tej instytucji nie nastrajają optymistycznie. Do końca lutego br. zawarto jedynie 55 umów o dofinansowanie o wartości 39,4 mln zł. To ledwie 5 proc. dostępnego budżetu. Wydatki są jeszcze niższe. To tylko 2,16 mln zł, a więc niecały 1 proc. budżetu.

Jakie są przyczyny tak słabego wykorzystania tych grantów? Warunek budowy sieci na obszarach białych i szarych plam wymaga od WWPE zlokalizowania takich obszarów. Można to jednak zrobić dopiero po dokonaniu inwentaryzacji zasobów sieci telekomunikacyjnych. Ze względu na brak takich informacji w skali całego kraju, w latach 2008-2009 działanie 8.4 było wdrażane jedynie w województwach, w których urzędy marszałkowskie przeprowadziły inwentaryzację na potrzeby budowy regionalnych sieci szerokopasmowych i przekazały jej wyniki do WWPE. Z uwagi na długotrwałość inwentaryzacji dopiero czwarty konkurs na te granty (zakończony 18 czerwca 2010 r.) przeprowadzono w całym kraju.

Aktualnie inwentaryzacją zasobów sieci telekomunikacyjnych w całym kraju zajmują się Urząd Komunikacji Elektronicznej i Instytut Łączności. W ubiegłym roku Urząd Komunikacji Elektronicznej zaangażowano też w ocenę wniosków i kontrolę projektów. Do zadań UKE należy wydawanie opinii technicznych i ekonomicznych o uwarunkowaniach realizacji sieci w technologii radiowej, jak również kontrola projektów z uwzględnieniem technicznych parametrów świadczenia usługi dostępu do Internetu. Przedstawiciele UKE pracują też nad zmianą kryteriów wyboru projektów. Chodzi o sformułowanie kryteriów, które umożliwią wybór przedsięwzięć oferujących najlepsze rozwiązania techniczne w zakresie świadczenia usługi dostępu do Internetu.

- Oczekujemy, że współpraca Władzy Wdrażającej Programy Europejskie z Urzędem Komunikacji Elektronicznej pozytywnie wpłynie na wykorzystanie tych dotacji - mówi Iwona Wendel, wiceminister rozwoju regionalnego. Wskazuje jednocześnie na spory wzrost liczby składanych wniosków w ubiegłym roku. Łącznie było to ponad 500 projektów. - Pieniądze na zapewnienie dostępu do Internetu na etapie ostatniej mili powinny zostać w całości wykorzystane do końca 2013 r. – zapewnia Wendel.