Druga edycja funduszy norweskich i funduszy EOG

Fundusze norweskie i fundusze EOG są formą bezzwrotnej pomocy zagranicznej przyznanej przez Norwegię, Islandię i Liechtenstein nowym członkom Unii Europejskiej. Fundusze te są związane z przystąpieniem Polski do UE oraz z jednoczesnym wejściem naszego kraju do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (UE + Islandia, Liechtenstein, Norwegia, Szwajcaria). W zamian za pomoc finansową, państwa-darczyńcy korzystają z dostępu do rynku wewnętrznego Unii Europejskiej, choć nie są jej członkami. W sumie w dwóch edycjach programu nasz kraj otrzymał z Norwegii, Islandii, Liechtensteinu ponad miliard euro (1 137,1 mln euro). Obecnie jest realizowana druga edycja funduszy norweskich i EOG na lata 2009 - 2014.

W bieżącej edycji do rozdysponowania przeznaczono prawie 523,5 mln euro. Z tych środków darczyńcy wspierają przedsięwzięcia, które zyskały dużą popularność i przyniosły znaczące rezultaty w pierwszej edycji lub stanowią punkt wyjścia dla kontynuacji podjętych prac. (m.in. ochrona środowiska, badania naukowe, kultura, stypendia, czy społeczeństwo obywatelskie).

Z dofinansowania projektów może korzystać wiele podmiotów. Dotyczy to zarówno firm prywatnych, jak i instytucji publicznych, czy też organizacji pozarządowych. Warunkiem jest rejestracja jako podmiot prawny w Polsce. Dla każdego z programów został ustalony katalog podmiotów, które mogą ubiegać się o dofinansowanie.

W ramach funduszy norweskich i EOG wydzielono szereg programów, czyli tzw. obszarów wsparcia. W ramach danego obszaru wsparcia dofinansowane są projekty o podobnej tematyce. Wybór jest szeroki, a obejmuje on:

Bioróżnorodność i monitoring środowiska – nabór zakończony

Oszczędzanie energii, odnawialne źródła – nabór zakończony

Społeczeństwo obywatelskie – nabór trwa

Rozwój społeczny i regionalny -  wkrótce zostanie ogłoszony nabór

Dziedzictwo kulturowe – nabór zakończony

Badania naukowe i stypendia – nabory trwają

Schengen i sprawy wewnętrzne – nabór trwa

Godna praca i dialog trójstronny – nabór zakończony

Innowacje w zakresie zielonych technologii – wkrótce zostanie ogłoszony nabór

W poprzedniej edycji zrealizowaliśmy...

Ze środków funduszy norweskich i EOG zrealizowano w latach 2004-2009 ponad 400 projektów. Wśród nich znajduje się wiele ciekawych i zróżnicowanych przedsięwzięć.

Jednym z nich była idea wybudowania na bazie Ogrodu Zoologicznego w Zamościu ośrodka kwarantannowania i przetrzymywania zwierząt nielegalnie przewiezionych do strefy Schengen. W rezultacie, powstało 131 pomieszczeń, w których mogą być przetrzymywane między innymi gady, płazy, pająki, czy drapieżniki. Warto przy tym zauważyć, iż szczególnie zagrożone są zwierzęta małych rozmiarów. Należy więc liczyć się z ich potencjalnym przemytem, zwłaszcza, że sprowadzane legalnie, uzyskują wysokie ceny.

Poza budową nowych pomieszczeń, utworzono też Centrum Edukacyjno-Szkoleniowe, dzięki czemu pojawiła się możliwość prowadzania na terenie zoo działań edukacyjnych w zakresie ochrony gatunków zagrożonych wyginięciem.

Ogrody zoologiczne są głównymi, a w praktyce jedynymi miejscami w Polsce, które mogą zająć się  zatrzymanymi okazami. Ogród zoologiczny w Zamościu wielokrotnie bezinteresownie zajmował się  utrzymywaniem dzikich zwierząt, wspomagając funkcjonariuszy Izb Celnych w Białej Podlaskiej i Przemyślu oraz Policję, w zabezpieczeniu zatrzymanego dobrostanu. Niestety, wielokrotnie musiał odmówić przyjęcia zwierząt ze względu na brak miejsca do ich ulokowania. Problem ten przestał istnieć po zakończeniu realizacji projektu.

Skorzystały też dzieci

Dzięki funduszom norweskim i EOG w całej Polsce wybudowano ponad 100 kompleksów sportowo-rekreacyjnych. W największym tego typu projekcie, w Wejherowie, utworzono aż 38 takich obiektów. Oprócz tradycyjnych boisk, wybudowano też korty tenisowe, bieżnie, skocznie w dal, stoły do gier planszowych i tenisa stołowego. Zadbano też o potrzeby dzieci niepełnosprawnych. Przy jednej ze szkół powstał specjalny padok, na którym odbywają się zajęcia z hipoterapii, czyli leczenia za pomocą jazdy konnej.

– Trudno było dzieciom ze specjalnymi potrzebami oferować wyłącznie boisko. Stąd

pomysł na padok do hipoterapii oraz „ogród marzeń" z powierzchniami do doznawania wrażeń przez dotyk – mówi Mirosław Lademann ze Starostwa Powiatowego.

Budowa stref rekreacji pozwoliła w wielu miejscowościach Polski na realizację różnego rodzaju celów – prozdrowotnych, prospołecznych, wychowawczych i edukacyjnych. Jak mówi Zofia Smolińska z Urzędu Miasta w Bydgoszczy, zainteresowanie korzystaniem z placów zabaw jest ogromne. – Stały się one miejscem regularnych spotkań społeczności lokalnej. Dzieci chętniej spędzają czas na świeżym powietrzu, ćwiczą sprawność fizyczną, rozwinęły się twórczo i społecznie.

Czyszczenie Krakowa

Powodem realizacji projektu 'Czysty Kraków - lepsze życie' okazał się  problem braku odpowiedzialności mieszkańców za czystość w mieście. - Mieszkańcy nie do końca zdają sobie sprawę z negatywnego wpływu odpadów na środowisko. Konieczne są zatem działania edukacyjne. Problem segregacji odpadów nie zniknie dopóty, dopóki nie pokonamy bariery mentalnościowej – mówi Maciej Tatka z Zarządu Infrastruktury Komunalnej i Transportu w Krakowie.

Dlatego też projekt miał na celu wzmocnienie świadomości Krakowian w zakresie utrzymywania czystości i prawidłowego gospodarowania odpadami. Jednym słowem, chodziło o wykreowanie postaw proekologicznych. W tym celu przeprowadzono szereg szkoleń, paneli dyskusyjnych, konferencji, imprez plenerowych, wystaw tematycznych. Chętnie wykorzystywano przestrzeń miejską – autobusy i tramwaje, centra handlowe, miejsca powszechnie odwiedzane przez mieszkańców, jak np. mały rynek na Nowym Mieście. Dzięki temu udało się dotrzeć z informacją do znaczącej liczby odbiorców. Projektem objęto też najmłodszych. Dla nich zorganizowano specjalne konkursy z atrakcyjnymi nagrodami

Jednym z podstawowych narzędzi komunikacji z mieszkańcami okazał się portal internetowy - www.ekocentrum.krakow.pl. Znaleźć tu można m.in. szczegółową mapę z wykazem miejsc do segregacji odpadów i aptek zbierających przeterminowane leki. Na stronie zamieszczono też materiały edukacyjne, które mogą przydać się nauczycielom do prowadzenia zajęć.

Szeroki zakres tematyczny funduszy norweskich i EOG pozwolił na dofinansowanie szeregu przedsięwzięć. Przyznane środki zostały wykorzystane w latach 2004-2009 na wsparcie wielu różnych dziedzin. W obecnej edycji ten trend jest kontynuowany.

Artykuł dofinansowany ze środków funduszy norweskich i EOG, pochodzących z Islandii, Liechtensteinu i Norwegii.

Szczegółowe informacje: www.eog.gov.pl