Przyjęte zostały Rozporządzenie w sprawie europejskich dostawców usług finansowania społecznościowego dla przedsięwzięć gospodarczych oraz zmieniającego rozporządzenie (UE) 2017/1129 i dyrektywę (UE) 2019/1937 oraz zmiana Dyrektywy 2014/65/UE czyli MIFID II. W dokumentach tych wprowadzono wyłączenie stosowania przepisów MIFID II do platform crowdfundingowych działających zgodnie z Rozporządzeniem, a także szczegółowe i jednolite zasady działania tych platform.

Rozporządzenie, ma z jednej strony zapewnić spółkom poszukującym kapitału możliwość sięgnięcia po nowe źródła finansowania oparte o crowdfunding, bez wątpliwości dotyczących legalności tego finansowania, z drugiej zaś strony zapewniać jednolite europejskie ramy crowdfuningu i umożliwić platformom transgraniczną działalność ogólnoeuropejską.

Czytaj także: Crowdfunding w przeddzień planowanej przez UE rewolucji 

Warto zauważyć że zgodnie z obowiązującymi w Polsce przepisami, działalność platform crowdfundingowych opartych o finansowanie związane z emisją papierów wartościowych (np. crowdfunding akcyjny) może być prowadzona w oparciu o licencję maklerską lub też bez licencji maklerskiej, w modelu tzw. „słupa ogłoszeniowego". Ten drugi model jest zdecydowanie dominujący na Polskim rynku jednak platforma działa wtedy wyłącznie jako przestrzeń marketingowa dla ofert pozyskania finansowania i ma zakaz oferowania oraz pośredniczenia w przekazywaniu zleceń. Platforma działająca bez licencji ma więc znacznie ograniczone pole działania oraz funkcjonalności (nie może np. bezpośrednio zamieszczać wszystkich informacji o projektach ani prowadzić rynku wtórnego). Trochę inna sytuacja ma miejsce w przypadku platform crowdfundingowych pożyczkowych, które nie są w ogóle uregulowane przepisami, nie są nadzorowane przez KNF i nie wymagają żadnej licencji, ponieważ opierają się na umowach cywilnoprawnych a nie na instrumentach finansowych.

Kluczowe dla działalności platform crowdfundingowych do tej pory i do wejścia w życie Rozporządzenia były więc Stanowisko UKNF dotyczące definicji usługi oferowania instrumentów finansowych zawartej w art. 72 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi z 29 marca 2019 r. oraz Stanowisko Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego dotyczące zasad funkcjonowania tzw. platform crowdfundingu inwestycyjnego z 9 kwietnia 2020 r. Dodatkowo można było potwierdzić legalność planowanego modelu biznesowego bezpośrednio w Komisji Nadzoru Finansowego w ramach programu Innovation Hub, z czego skorzystała część platform.

Wracając jednak do wprowadzonych przez Rozporządzenie crowdfundingowe zmian, są one bardzo istotne i wręcz rewolucyjne:

1. Rozporządzenie obejmuje różne formy działalności zarówno crowdfunding inwestycyjny (akcyjny), jak i dłużny (zarówno pożyczkowy jak i oparty na obligacjach). Nie obejmuje jednak platform działających w obszarze kryptoaktywów.

2. Możliwe będzie prezentowanie ofert finansowania przedstawianych przez projektodawców do kwoty 5.000.000 EUR w okresie 12 miesięcy. Oferty te wyłączono również spod obowiązku sporządzania Prospektów Emisyjnych czyli reżimu rozporządzenia Prospektowego ((UE) 2017/1129). W chwili obecnej warto zaznaczyć że obowiązuje w Polsce przymus maklerski dotyczący wszystkich ofert powyżej 1.000.000 EUR (mimo że obowiązek ten nie wynika z przepisów prawa UE), natomiast powyżej 2.500.000 EUR istnieje obowiązek sporządzenia Prospektu.

3. Wprowadzona zostaje jednolita europejska licencja crowdfundingowa, która wymaga np. minimum 25.000 EUR kapitału oraz szeregu regulacji wewnętrznych i będzie mogła być paszportyzowana na terenie całej UE.

4. Zostaje wprowadzony arkusz kluczowych informacji inwestycyjnych, który ma wystandaryzować formę i zakres przekazywanych inwestorom informacji oraz zastąpić obowiązek przygotowywania Prospektu Emisyjnego.

5. Bardzo istotną zmianą jest obowiązek podziału klientów na doświadczonych i niedoświadczonych w sposób zbliżony do obecnie stosowanego do weryfikacji klientów profesjonalnych w ramach Dyrektywy MIFID. Warto zaznaczyć tutaj iż w odniesieniu do klientów niedoświadczonych wprowadzane są limity inwestycyjne oraz obowiązek przekazania dodatkowych informacji, które mają zapewnić, iż decyzja inwestycyjna podejmowana jest w pełni świadomie i samodzielnie.

6. Wprowadzony będzie także tzw. Tablica Ogłoszeń, czyli pewien rodzaj rynku wtórnego. Tablica ta ma umożliwić zamieszczania na platformie również ogłoszeń dotyczących chęci zbycia/nabycia instrumentów, przez inwestorów, którzy nabyli te instrumenty wcześniej na platformie w ramach prowadzonej przez platformę kampanii. Tablica Ogłoszeń nie może jednak opierać się na wewnętrznym systemie kojarzenia, który realizuje zlecenia klientów na zasadzie wielostronnej.

Istotnym jest że Rozporządzenie wchodzi w życie w ciągu 12 miesięcy od jego opublikowania.

Nowe Rozporządzenie na pewno istotnie wpłynie na rynek inwestycyjny w Polsce, czy jednak spowoduje wzrost jakości ofert, zwiększenie bezpieczeństwa inwestorów i zdrową konkurencję pomiędzy tradycyjnymi firmami inwestycyjnymi a platformami crowdfundingowymi, czy raczej ograniczy dostęp drobnych inwestorów do rynku, z powodu ograniczenia liczby platform, spowodowanego brakiem możliwości uzyskania przez nie właściwej licencji, czas pokaże.

- r.pr. Artur Granicki, Szef Praktyki Prawa Finansowego i Nowych Technologii w Kopeć Zaborowski Adwokaci i Radcowie Prawni Sp. p. Załączam zdjęcie mecenasa Granickiego.