To drugie „rozdanie" środków z tych krajów. Przystąpienie Polski do Unii Europejskiej w 2004 r. umożliwiło korzystanie samorządom, firmom i organizacjom pozarządowym nie tylko z dotacji unijnych, ale też z pieniędzy pochodzących z dwustronnych programów rozwojowych. Zalicza się do nich Mechanizm Finansowy Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz Norweski Mechanizm Finansowy. Pierwszą pulę pieniędzy z tzw. funduszy norweskich dla nowych członków Unii Europejskiej oraz Hiszpanii, Grecji i Portugalii przewidziano na lata 2004–2009. Polska otrzymała wtedy 533,51 mln euro. Pieniądze te w wykorzystano w pełni. Nabory wniosków zakończono już całkowicie. Wiele projektów już zakończono, pozostałe finiszują.
Teraz podpisano umowę dotyczącą przekazania drugiej puli środków na lata 2009-2014. Odbiorcami pomocy jest ta sama grupa krajów. Ogółem pomoc dla tej piętnastki wyniesie 1,788 mld euro, z czego do Polski trafi ponad 30 proc., bo aż 578 mln euro. Tak jak poprzednio środki te mają przyczynić się do zmniejszania różnic ekonomicznych i społecznych w obrębie Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Chodzi też o wzmocnienie stosunków dwustronnych pomiędzy krajami darczyńcami i odbiorami. Jak zapewnia resort rozwoju regionalnego te w przypadku Polski już teraz są bardzo dobre. - Dotychczasowa współpraca z stroną norweską układała się nam wzorowo. Wykorzystaliśmy w pełni poprzedni budżet realizując dziesiątki projektów. W nadchodzących latach otrzymamy o 50 mln euro więcej – mówi „Rz" Adam Zdziebło, wiceminister rozwoju regionalnego.
Nowy okres współpracy będzie oparty na tzw. podejściu programowym. Ustanowionych zostanie 19 programów np. program „Konserwacja i rewitalizacja dziedzictwa kulturowego i naturalnego". Każdy program będzie zarządzany przez operatora np. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Większość programów będzie wdrażana przez polskich operatorów we współpracy z partnerami z krajów darczyńców. W niektórych obszarach jak np. badania naukowe, partnerstwo będzie obowiązkowe.
- Większość pieniędzy, bo aż 247 z 578 mln euro przeznaczyliśmy na ochronę środowiska – wskazuje Zdziebło, w tym 75 mln euro na wsparcie efektywności energetycznej i odnawialnych źródeł energii. Pomoc trafi też na inwestycje związane z różnorodnością biologiczną i przedsięwzięcia służące wzmocnieniu monitoringu środowiska. 137 mln euro pochłoną projekty związane z technologiami wychwytywania i składowania CO2 (CCC).
Inne dziedziny z zakresu których będą dotowane inwestycje to: konserwacja i rewitalizacja dziedzictwa kulturowego (60 mln euro), wsparcie dostępności opieki zdrowotnej (70 mln euro), polsko-norweska współpraca badawcza (37 mln euro). Kontynuowane będzie też wsparcie na rzecz mobilności studentów i pracowników naukowych szkolnictwa wyższego, a także współpracy instytucjonalnej pod postacią funduszu stypendialnego (10 mln euro).
