Każdy beneficjent funduszy europejskich powinien znać te dwa adresy: www.bazakonkurencyjności.funduszeuropejskie.gov.pl oraz konkurencyjność.gov.pl. Są to adresy nowego portalu Baza Konkurencyjności. Od tego roku publikacja ogłoszeń o planowanych zakupach oraz wyborze wykonawców usług, dostaw lub robót budowlanych dotyczy wszystkich, którzy podpisali umowy o dofinansowanie w latach 2014–2020. Nowy portal nawiązuje do witryny działającej już od roku w ramach tzw. miękkich projektów finansowanych z Europejskiego Funduszu Społecznego (PO KL oraz POWER).
Powstanie ogólnopolskiego portalu dla beneficjentów wszystkich funduszy zapowiadały obowiązujące od ub.r. „Wytyczne w zakresie kwalifikowalności wydatków w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności na lata 2014–2020".
Formularz zapytania ofertowego
Portal ma uporządkować i ujednolicić stosowanie zasady konkurencyjności. Po uzyskaniu loginu beneficjent otrzymuje dostęp do swojego konta i trzech paneli: mój profil, moje projekty, moje ogłoszenia. Wszystkie dane są edytowalne, a zmiany w opublikowanych ogłoszeniach są rejestrowane – adnotacja o zmianie pojawia się automatycznie. Część pól zawierających dane beneficjenta oraz projektu, w ramach którego dodawane jest ogłoszenie, jest wypełniana automatycznie z wykorzystaniem aktualnych danych pobranych z ogólnopolskiego systemu informatycznego SL14-20, do którego dane wprowadzane są przez wszystkie instytucje zarządzające i wdrażające programy UE.
Portal ma ułatwić beneficjentom zakupy, bo za pomocą zakładki „dodaj ogłoszenie" wypełniają przejrzysty i czytelny formularz z możliwością wyboru opcji szczegółowych, takich jak dodatkowe kryteria uprawnień, wiedzy i doświadczenia czy potencjału technicznego wykonawców.
Z pewnością pozwoli to na uniknięcie wielu błahych błędów, takich jak brak nazwy projektu czy niepodanie terminu naboru ofert lub zastosowanie krótszego niż wymagane minimum siedem dni.
Jakie korzyści
Teraz system automatycznie wskaże błąd, bo logując się do niego, trzeba podać od razu numer i nazwę projektu oraz wszystkie wymagane elementy ogłoszenia. Jednocześnie system ma pomóc wykonawcom w dostępie do informacji, gdzie mogą złożyć swoją ofertę. Dotychczasowy model ograniczał się w wielu programach do obowiązku publikacji ogłoszenia na własnej stronie internetowej beneficjenta. Powodowało to znaczne ograniczenie w dostępie do wiedzy i oczywiście konkurencyjności otrzymanych ofert.
Wielokrotnie okazywało się, że posiadanie informacji o zamówieniu, a nie sposób realizacji dostawy, usługi lub roboty, decydowało o jej cenie. Najbardziej widoczne było to na etapie kontroli projektów. Na przykład okazywało się, że studia wykonalności na podobne inwestycje, np. budowę domu kultury o budżecie 7 mln zł w jednej miejscowości wykazywały koszt 21 tys., a w innej 45 tys. zł. Beneficjenci tłumaczyli się, że otrzymali tylko taką ofertę i dlatego ją wybrali.
Trzy dostępy do treści rp.pl w ramach jednej prenumeraty
Niektóre instytucje wdrażające, widząc takie dysproporcje, wprowadzały limity, ale wielokrotnie one też nie zdawały egzaminu, bo były krzywdzące przy bardzo skomplikowanych i tym samym droższych inwestycjach. Istniały też inne rodzaje ryzyka, na które wskazywało m.in. Centralne Biuro Antykorupcyjne podające je jako przykłady zachowań korupcyjnych.
Wybrany model utworzenia ogólnopolskiej bazy ma zapewnić dostęp do wiedzy wszystkim zainteresowanym i tym samym ułatwić realizację projektów przede wszystkim zgodnie z ustawą o finansach publicznych, która w art. 44 ust 3 nakazuje wydatkowanie pieniędzy publicznych w sposób celowy i oszczędny z zachowaniem zasady „uzyskiwania najlepszych efektów z danych nakładów oraz optymalnego doboru metod i środków służących osiągnięciu założonych celów".
Kogo dotyczy zasada konkurencyjności
Podstawą jest dokument przygotowany przez Ministerstwo Rozwoju „Wytyczne w zakresie kwalifikowalności wydatków w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności na lata 2014–2020". Zgodnie z nim w każdej podpisanej umowie o dofinansowanie zobowiązuje się beneficjenta do przygotowania i przeprowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia publicznego w ramach projektu w sposób zapewniający w szczególności zachowanie uczciwej konkurencji i równe traktowanie wykonawców, a także zgodnie z warunkami i procedurami określonymi w wytycznych.
Co to oznacza w praktyce? Trzeba pamiętać, że zamówieniem jest każdy zakup w ramach projektu i udziela się tego zamówienia na dwa sposoby. Przede wszystkim za pomocą procedur ustawy – Prawo zamówień publicznych (dalej: ustawy PZP) przez beneficjentów, którzy zgodnie z art. 3 tej ustawy są zobowiązani do jej stosowania. Drugim sposobem są zasady konkurencyjności.
Kogo dotyczy obowiązek publikacji
Udzielanie zamówień publicznych w ramach projektu zgodnie z zasadą konkurencyjności następuje w przypadku:
- beneficjentów zobowiązanych do stosowania ustawy PZP (wartość zamówień od 50 tys. zł netto do 30 tys. euro netto),
- beneficjentów niezobowiązanych do stosowania ustawy PZP (od 50 tys. zł netto), a w przypadku zamówień sektorowych o wartości równej lub niższej od kwoty określonej w art. 11 pkt 8 ustawy PZP, a jednocześnie przekraczającej 50 tys. zł netto.
Wytyczne przewidują wyjątek od obowiązku publikacji dotyczący beneficjentów będących organem administracji publicznej. Tacy beneficjenci, realizując zadania publiczne, mogą je powierzać innym podmiotom na podstawie art. 5 ust. 2 pkt 1 ustawy z 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie w trybie określonym w tej ustawie.
Warto też pamiętać, aby po wyborze wykonawców zamieścić ogłoszenie o wyniku postępowania. Na 6 stycznia było jedno ogłoszenie i 13 zalogowanych beneficjentów, z czego większość stanowili przedsiębiorcy. Korzystanie z portalu jest bezpłatne zarówno dla beneficjentów, jak i potencjalnych wykonawców. A do przeglądania ofert nie trzeba się logować w systemie.
Ważny adres: konkurencyjnosc@mr.gov.pl.
Autorka jest specjalistą ds. pomocy publicznej i funduszy UE
podstawa prawna: ustawa z 11 lipca 2014 r. o zasadach realizacji programów w zakresie polityki spójności finansowanych w perspektywie finansowej 2014–2020 (DzU z 2014 r., poz. 1146)
podstawa prawna: ustawa z 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i wolontariacie (DzU z 2014 r., poz. 1118 ze zm.)
podstawa prawna: ustawa z 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych (tekst jedn. DzU z 2013 r., poz. 907 ze zm)
Kary finansowe
Za naruszenie przez beneficjenta warunków i procedur postępowania o udzielenie zamówienia publicznego określonych w Wytycznych instytucje wdrażające projekt będą nakładać korekty finansowe. Nowa perspektywa pozwala na dowolność instytucji w tym zakresie. I tak, w zależności od programów, za niestosowanie zasady konkurencyjności za niekwalifikowaną może zostać uznana całość lub część wydatków związanych z tym zamówieniem publicznym.
