Reklama
Rozwiń

O kinie z oddechem

Ukazały się dwie interesujące pozycje poświęcone kinu — polskiemu i amerykańskiemu

Publikacja: 08.04.2010 11:34

O kinie z oddechem

Foto: materiały prasowe

W książce „Kino polskie 1989-2009” wydanej przez Wydawnictwo Krytyki Politycznej, znalazły się eseje na temat 20 najważniejszych, zdaniem autorów, polskich filmów, jakie powstały po transformacji ustrojowej.

„«Kiler», «Psy» czy «Cześć, Tereska» zostały niegdyś opatrzone etykietkami, które na dobre się z tymi filmami zrosły. (...) Krytyka na nowe rozpoznanie się nie porywa — bo niby co można jeszcze napisać o «Długu» czy «Quo vadis»?” — pisze we wstępie Agnieszka Wiśniewska, która razem z Piotrem Mareckim, zebrała eseje w jeden tom.

W codziennym pośpiechu niewiele jest miejsca na spojrzenie wstecz, choć odczytywanie starych dzieł na nowo bywa interesującym doświadczeniem. Pozwala dostrzec, co w sztuce opiera się czasowi, a co nie. Pomaga też zdać sobie sprawę, jakiego kroku dokonaliśmy jako społeczeństwo.

„Kino polskie 1989-2009” to tom niejednolity, pokazuje różne spojrzenia na film — czasem jak na odbicie rzeczywistości, czasem jak na zapis świadomości narodu w określonej, historycznej chwili. Rzadziej jak na sztukę.

Są tu eseje bardzo interesujące (np. tekst Kuby Mikurdy o „Przypadku Pekosińskiego” Grzegorza Królikiewicza; Artura Żmijewskiego — o „Katyniu”, Karolach i „Świadectwie”, czyli ideologii w kinie; Kazimiery Szczuki — o „Placu Zbawiciela”), są i takie, których autorzy podporządkowują film ideologii, zapominając, że jest ono również sztuką, a więc próbą oddziaływania nie tylko na intelekt, lecz również na emocje.

Reklama
Reklama

Niektóre oceny zawarte w tej książce bywają krzywdzące, wynikają ze zbyt wąskiego spojrzenia. Chciałoby się bronić filmu „Cześć, Tereska” przed Jarosławem Pietrzakiem czy inteligentnej gry z widzem, jaką jest „Rewers” — przed Bożeną Keff. Ale nawet, gdy czytelnik nie zgodzi się z poszczególnymi werdyktami, warto po tę książkę sięgnąć, bo rodzi ferment intelektualny, bez którego nie ma dyskusji o sztuce.

Równie interesujący, a z racji oddalenia od własnego podwórka, nieco mniej kontrowersyjni są „Mistrzowie kina amerykańskiego. Współczesność” pod redakcją Łukasza Plesnara i Rafała Syski. To trzecia część wydanej przez „Rabid” we współpracy z Instytutem Sztuk Audiowizulanych UJ serii o kinie zza oceanu. Dwie pierwsze części poświęcone były twórcom lat 50. („Klasycy”) oraz 60. i 70. („Bunt i nostalgia”).

Teraz przyszła kolej na tych, którzy zaczynali karierę w latach 80. Jak zwykle przy takich przedsięwzięciach, można zadawać pytania, dlaczego znalazły się w tym wyborze nazwiska reżyserów o niewielkim jeszcze dorobku, podczas gdy innych, bardziej okrzepłych (np. dla Jonathana Demme’a czy Gusa van Santa) brakuje. Ale zamiast narzekać, lepiej cieszyć się tym, co jest i zagłębić w lekturze.

Bo można tu znaleźć interesujące studia o twórczości 21 artystów amerykańskich — od Clinta Eastwooda do Sofii Coppoli. Kolejne rozdziały książki przynoszą głębokie, nieszablonowe analizy i — co nie mniej ważne — pisane są niehermetycznym językiem. Autorami tekstów są na ogół pracownicy lub doktoranci Instytutu Sztuk Audiowizualnych UJ. Książka jest świadectwem siły środowiska krakowskiego pod wodzą Tadeusza Lubelskiego.

Obie nowe pozycje filmowe bardzo gorąco polecam, nie tylko filmoznawcom, ale także tym, którzy szukają szerszego spojrzenia na kino i coraz rzadziej znajdują je w bieżących wydaniach gazet, omawiających głównie premiery tygodnia.

W książce „Kino polskie 1989-2009” wydanej przez Wydawnictwo Krytyki Politycznej, znalazły się eseje na temat 20 najważniejszych, zdaniem autorów, polskich filmów, jakie powstały po transformacji ustrojowej.

„«Kiler», «Psy» czy «Cześć, Tereska» zostały niegdyś opatrzone etykietkami, które na dobre się z tymi filmami zrosły. (...) Krytyka na nowe rozpoznanie się nie porywa — bo niby co można jeszcze napisać o «Długu» czy «Quo vadis»?” — pisze we wstępie Agnieszka Wiśniewska, która razem z Piotrem Mareckim, zebrała eseje w jeden tom.

Pozostało jeszcze 84% artykułu
Reklama
Film
Jak Vera Brandes zorganizowała słynny solowy koncert Keitha Jarretta w Kolonii?
Materiał Promocyjny
25 lat działań na rzecz zrównoważonego rozwoju
Patronat Rzeczpospolitej
19. BNP Paribas Dwa Brzegi: Złota Palma z Cannes na otwarcie, Marcin Dorociński bohaterem retrospektywy
Film
Zmarł Michael Madsen, znany aktor filmów Quentina Tarantino
Film
Dinozaury, Superman i „Vinci 2" Machulskiego. Co czeka na nas w kinach latam?
Film
Nowa „Lalka" Netfliksa. Czym nas zaskoczy serial Maślony z Drzymalską i Szuchardtem?
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama