Rynek fotografii artystycznej w Polsce

Chętnie kupujemy zdjęcia o treści historyczno-patriotycznej. Ale wysokie ceny osiągnęły też (na aukcji w Desie Unicum) zdjęcia z kolekcji FOZZ oraz z paryskiej kolekcji Grace Radziwiłł, przedstawiające celebrytów światowej sztuki. Wyjątkowa oferta pojawi się na najbliższej aukcji antykwariatu Rara Avis. Przed nami także doroczny Miesiąc Fotografii w Krakowie (www.fotomonth.com). To najważniejsze wydarzenia dotyczące naszego rynku fotografii.

Na aukcji 8 czerwca w krakowskim antykwariacie Rara Avis (www.raraavis.krakow.pl) będzie można kupić 150 zdjęć. Aukcyjne pewniaki to np. osiem zdjęć  Józefa Piłsudskiego (ceny wywoławcze 60–180 zł). Wydarzeniem jest wystawienie 42 prac (cena wywoławcza 24 tys. zł)  Mieczysława Choynowskiego (1909–2001). Autor zasłynął przed wojną awangardowymi fotomontażami, które publikowały „Wiadomości Literackie".

O mało znany dorobek Choynowskiego zapytałem Stefana Okołowicza, jednego z największych w kraju kolekcjonerów fotografii. – Choynowski należał do kręgu bliskich znajomych i współpracowników Witkacego. Opracowuję teraz dla PIW tom ich korespondencji. Choynowski w 1938 r. wykonał trzy portrety fotograficzne Witkacego, które mam w kolekcji – mówi Stefan Okołowicz.

Zdjęcia światowych celebrytów

W krakowskim Muzeum Narodowym warto zobaczyć wystawę fotografii światowej mody z prywatnej kolekcji Franza C. Gundlacha z Niemiec. Są tam dzieła o międzynarodowej sławie. Na przykład zdjęcie Petera Lindbergha z 1991 r., przedstawiające grupę najsłynniejszych modelek, m.in. Cindy Crawford, Lindę Evangelistę, Claudię Schiffer. Są też fotografie Richarda Avedona, m.in. akt Nasstasji Kinski z wężem z 1981 r.

Zdjęcia zachodnich autorów przedstawiające światowych celebrytów cieszyły się wielkim powodzeniem na aukcjach w Desie Unicum (www.desa.pl). 9 maja rekordowe ceny osiągnęły fotografie, na których uwieczniono Brigitte Bardot. Jednak według Cezarego Pieczyńskiego, te rekordy nie zmieniają faktu, że kondycja krajowego rynku fotografii artystycznej jest słaba.

Cezary Pieczyński otwiera właśnie w Zamku w Poznaniu, w nowej siedzibie swojej Galerii Piekary (www.galeria-piekary.com.pl), sprzedażną wystawę zdjęć młodej artystki Magdy Hueckel (ceny 2,5–8 tys. zł). Natomiast wraz z Dolnośląskim Centrum Fotografii we Wrocławiu przygotował wystawę zdjęć Bronisława Schlabsa z lat 1952–1957, coraz bardziej cenionych przez kolekcjonerów. Wystawa zostanie otwarta 6 czerwca. Kolekcję Pieczyńskiego w 2010 r. wystawiło Muzeum w Pałacu w Wilanowie.

W cenie historia i patriotyzm

Sprzedaż w ubiegłym roku przez Desę Unicum kolekcji FOZZ na pewno miała duży wpływ na rynek. Na aukcjach wystawiono rekordową liczbę 846 zdjęć, a sprzedano 504. Dla porównania w 2011 r. pod młotek trafiło 388 zdjęć, a sprzedano 154.

Desa poszła za ciosem i sprzedała z sukcesem kolekcję Grace Radziwiłł. Czy uda się podtrzymać dobrą passę?

Ceny zdjęć Marilyn Monroe miały przebicie nawet trzydziestokrotne. Ich ceny dochodziły do blisko 60 tys. zł. Zdjęcia ze zbioru Grace Radziwiłł kosztowały też dużo, ale najwyżej ok. 10 tys. zł.

Gdy kupuje się zdjęcia notowane na międzynarodowym rynku, można na stronach portalu Art Price zapoznać się z aktualnymi wycenami. Jest to bardzo pomocna wskazówka dla biorących udział w licytacji.

Zuzanna Migo-Rożek z Rara Avis twierdzi jednak, że u nas najlepiej sprzedają się fotografie dokumentalne, zwłaszcza o treści historyczno-patriotycznej, w tym wojskowej. Kupują je m.in. biblioteki i muzea. Natomiast rynek fotografii artystycznej jest bardzo chimeryczny.

Bogatsza oferta

W 2007 r. dwie firmy, portal rynku sztuki artinfo.pl i Dom Aukcyjny Rempex, aby stworzyć rynek fotografii, zaczęły organizować dwa razy w roku specjalistyczne aukcje. Skorzystano ze wzorów europejskiego rynku. Były wydawane znormalizowane katalogi, które są podstawowym źródłem wiedzy o rynku, hierarchii cen. Wyłoniła się czołówka artystów.

Wyniki krajowych aukcji dowodzą, że dobrą długoterminową lokatą są wybitne fotografie klasyków naszej sztuki, np. Zdzisława Beksińskiego, Fortunaty Obrąpalskiej, Zbigniewa Dłubaka, Jerzego Lewczyńskiego, Bronisława Schlabsa, Marka Piaseckiego, Zofii Rydet, Zygmunta Rytki. Zdjęcia Karola Hillera, artysty europejskiej klasy (1891–1939), osiągają ceny nawet 70 tys. zł.

Nasz młody rynek przyhamował w grudniu 2010 r. W  2011 r. odbyła się tylko jedna aukcja fotografii kolekcjonerskiej, za to w nowej formule. Zaostrzono kryteria doboru prac.  Wystawiono tylko odbitki spełniające zachodnie standardy kolekcjonerskie (np. niski nakład, bogata i udokumentowana proweniencja, wystawy). Ostra selekcja przyniosła rezultaty. Obroty na aukcji wzrosły.  W 2012 r. również odbyła się jedna aukcja. Po raz pierwszy katalog wydano także po angielsku.

Warto śledzić ofertę nowego portalu Fotografia Kolekcjonerska (www.fotografiakolekcjonerska.pl).

Dzieła o dużej wartości kolekcjonerskiej można zdobyć także poza aukcjami, w Internecie, na bazarach lub w prowincjonalnych antykwariatach. Ich ceny są często okazyjne.

Opinia dla „Rz"

Cezary Pieczyński kolekcjoner fotografii artystycznej