2015 będzie dla banków trudniejszy

Po bardzo udanym 2014 roku banki odczują gorsze warunki już w pierwszych miesiącach nowego roku. – Następny rok z pewnością będzie dużo trudniejszy, co nie znaczy, że będzie zły. Już na początku stycznia odczujemy wpłaty do Bankowego Funduszu Gwarancyjnego, które zostały podniesione o prawie 100 proc., czeka nas też kolejna obniżka interchange, a od kwietnia zacznie obowiązywać rekomendacja U dotycząca bancassurance – wylicza Zbigniew Jagiełło, prezes PKO BP. Spadek interchange (prezydent podpisał już ustawę obniżającą prowizję pobieraną od transakcji bezgotówkowych kartą do 0,2–0,3 proc. z 0,5 proc.) oznacza mniejsze wpływy dla banków, a rekomendacja U zaostrza zasady, na jakich mogą one sprzedawać ubezpieczenia dołączane do produktów finansowych. Jednocześnie bankowcy podkreślają, że dotychczas nawet w trudniejszych warunkach ich instytucje radziły sobie nadzwyczaj dobrze.

Trzy ciosy w wyniki

– Nasze banki wyjątkowo sprawnie potrafią dostosować się do otoczenia. Pokazują to przecież również bardzo dobre wyniki stress-testów przeprowadzonych przez Komisję Nadzoru Finansowego. Taka elastyczność to duża zasługa coraz lepszej relacyjności z klientami – zarówno indywidualnymi, jak i z obszaru małych i  średnich przedsiębiorstw – podkreśla Mateusz Morawiecki, prezes BZ WBK.

Ale jednocześnie przyznaje, że w 2015 r. wyzwań będzie sporo. – Dużym ciężarem będzie niewątpliwie kolejna obniżka stawki interchange. Będziemy też funkcjonować w środowisku najniższych w historii stóp procentowych, już mamy zwiększoną opłatę oszczędnościową w związku z problemami niektórych SKOK-ów. Nowe regulacje dotyczące kredytów hipotecznych oraz bancassurance również nie będą neutralnie odbijać się na aktywności sektora – wylicza. Jego zdaniem wsparciem będzie relatywnie stabilna sytuacja gospodarcza, bo – pomimo dużej fali pesymizmu i oczekiwań spadku dynamiki PKB – gospodarka odnotowała dobry wynik w III kwartale.

Jednak według Zbigniewa Jagiełło to, co w krótszym terminie wpłynie negatywnie na wyniki, w dłuższej perspektywie da pozytywny efekt. – W dłuższym horyzoncie czasowym paradoksalnie na plus dla banków będą działały niskie stopy procentowe, które są dobre dla gospodarki, a więc i dla nich. Stopniowe zmniejszanie stóp, jakiego doświadczyliśmy w ostatnich latach, pozwala też bankom na dostosowywanie się do funkcjonowania w środowisku niskich stóp – w strefie euro są one przecież zbliżone do zera – mówi.

W 2015 roku akcja kredytowa może wzrosnąć w tempie nieznacznie wyższym niż w mijającym roku. Ekonomiści Pekao przewidują, że zwiększy się o 6,5 proc. wobec przewidywanego 6,1-proc. wzrostu w 2014 r. – Oczekujemy przyspieszenia w segmencie korporacyjnym, natomiast  w przypadku gospodarstw domowych akcja kredytowa będzie podobna do tegorocznej – przewiduje Marcin Mrowiec, główny ekonomista Pekao. Tłumaczy, że są przesłanki, by firmy zaczęły inwestować, ale przed takimi decyzjami powstrzymuje je poczucie niestabilności i niepewności.

Bankowcy zgadzają się, że zagrożeniem jest sytuacja zewnętrzna. – Obawiam się silnego spowolnienia w krajach UE, spadku wzrostu gospodarczego w Chinach, a także tego, czego doświadczaliśmy w minionym roku, czyli nieprzewidywalnego zachowywania się Rosji na arenie międzynarodowej. Kumulacja tych czynników może obniżyć prognozowany na ok. 3 proc. wzrost polskiego PKB – podkreśla Zbigniew Jagiełło.

Wszystkie te czynniki składają się na prognozę, według której w 2015 r. sektor bankowy zarobi mniej niż w mijającym roku (po 10 miesiącach zysk sięgnął już 14,4 mld zł, co oznacza wzrost o ponad 10 proc. w ujęciu rocznym). –  W rezultacie wynik sektora w 2015 r. ukształtuje się na poziomie ok. 15–15,5 mld zł z zastrzeżeniem, że może być niższy w przypadku wzrostu rentowności polskich obligacji – przewiduje Tomasz Bursa, wiceprezes OPTI TFI.

Coraz bardziej mobilni

Szykują się też zmiany, które powinny ułatwić bankom funkcjonowanie. W przyszłym roku powinny być wreszcie uchwalone przepisy odblokowujące rynek listów zastawnych emitowanych przez banki hipoteczne, co zapewni stabilne długoterminowe finansowania kredytów.

Obecnie działają tylko dwie takie instytucje (mBank Hipoteczny oraz Pekao Hipoteczny), ale gotowy do startu jest PKO Bank Hipoteczny (wystąpił już do KNF o zezwolenie na rozpoczęcie działalności operacyjnej). Uruchomienie swoich instytucji rozważają też inne banki.

W 2015 r. kilka banków może  zmienić właściciela (na sprzedaż jest BPH, FM Bank PBP, a za inwestorem rozgląda się też Alior). Przyszły rok może być też przełomowy pod względem innowacji technologicznych, jakie swoim klientom zafundują banki. Będzie w czym wybierać, zwłaszcza pod względem usług dostępnych przy użyciu smartfonów.

Już na początku 2015 r. ruszy wspólny system płatności mobilnych Blik zbudowany na bazie uruchomionej przez PKO BP aplikacji IKO. Przełom ma polegać na tym, że będzie oferowany przez większość dużych banków, co powinno ułatwić szybkie zbudowanie sieci akceptacji, czyli punktów, w których będzie można płacić tym sposobem. W pierwszym etapie zostanie udostępniony przez założycieli: Aliora, Millennium, BZ WBK, ING BSK, mBank oraz PKO BP. Ale podpisano już listy intencyjne z Eurobankiem, BNP Paribas, Crédit Agricole, Getin Bankiem i Idea Bankiem.