Schody z drukarki, robot w kasku. Co czeka budowlankę w 2024 r.?

Materiał partnera: Budimex

Budimex testuje mobilnego robota wspomagającego pracowników na budowach. Zasilana ekologicznym silnikiem, sterowana za pomocą gestów konstrukcja wyposażona została w kamery 360 stopni, lider oraz czujniki pozwalające wykonywać mu pracę nawet nocą. Do jego zadań należało będzie transportowanie ciężkich przedmiotów, malowanie, składanie szalunków oraz wiercenie otworów. Innowacyjna konstrukcja to efekt współpracy inżynierów z Włoch, Austrii, Niemiec oraz Polski. W tym samym czasie na stacji kolejowej w Ełku ten sam wykonawca zainstalował pierwsze w Polsce schody wykonane w technologii druku 3D.

Zamontowana na skarpie betonowa konstrukcja o wadze blisko 2 ton powstała w Holandii i będzie służyć pracownikom kolei. Zastosowanie innowacyjnego sposobu budowy obiektu pozwoliło znacznie skrócić czas jego wykonania, a także obniżyć ślad węglowy.

– Stale poszukujemy nowych rozwiązań, które usprawnią naszą pracę oraz poprawią konkurencyjność. Drukowanie w technologii 3D znalazło już szereg praktycznych zastosowań – teraz pora na budownictwo. Mamy nadzieję, że testowane w Ełku schody okażą się strzałem w dziesiątkę i znajdą szersze zastosowanie – mówi Maciej Olek, członek zarządu Budimeksu.

Technologia druku 3D doskonale daje się dostosować do indywidualnych wymagań pod względem geometrii, koloru, tekstury stopnia. Zamontowane na budowie w Ełku schody mają 7 metrów długości, 80 cm szerokości oraz ok. 4,5 metra wysokości. Obiekt składa się z trzech elementów o łącznej wadze 1985 kg, a cała produkcja zajęła niespełna trzy godziny.

Maluje, wierci i transportuje

Prace nad stworzeniem robota Budimeksu trwały od 2021 r. w ramach projektu badawczego CONCERT, który był realizowany przez konsorcjum z partnerami z Włoch, Austrii i Niemiec, między innymi z włoskim Instytutem Technologicznym. W skład konsorcjum wszedł także Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy z Warszawy, który pomógł wypracowywać założenia do bezpiecznej i efektywnej pracy z robotem. – Oficjalna premiera robota miała miejsce zaledwie kilka tygodni temu, podczas Forum Ekonomicznego w Karpaczu. Teraz czas na chrzest bojowy – robot rozpoczyna testy na budowie Szpitala Wojskowego w Krakowie – mówi Marek Klusek, dyrektor oddziału gwarancji, innowacji i warunków kontraktowych w Budimex SA.

Głównym zadaniem robota będzie pomoc w transporcie ciężkich przedmiotów – dlatego nośność platformy robota to aż 200 kg. Maszyna posiada także ramię na wysięgu 1,2 m. Za jego pomocą można przenosić ciężary do 20 kg. Dzięki temu będzie mógł np. wiercić, w tym w sufitach, aby redukować czas pracy ludzi w niewygodnej pozycji z uniesionymi ramionami.

Robotyzacja pomoże ochronie klimatu

Czas pracy robota to dziesięć godzin. Zasilany silnikiem elektrycznym nie emituje spalin, dzięki czemu może pracować zarówno pod ziemią, jak i w zamkniętych pomieszczeniach. Wyposażenie innowacyjnej maszyny w bezemisyjny silnik jest elementem strategii osiągnięcia przez Budimex neutralności klimatycznej do roku 2050.

Roboty i prefabrykacja skomplikowanych konstrukcji betonowych staną się wkrótce normą na polskich budowachm

270-kilometrowa trasa kolei wysokich prędkości Turyn–Lyon jest wyjątkowym projektem infrastrukturalnym

Foto: materiały prasowe

Jako największa grupa budowlana w Polsce chcemy wyznaczać trendy w innowacyjnym i zrównoważonym budownictwie. Rozpoczynający dziś pracę robot to dopiero początek zmian, jakie szykujemy – mówi Marek Klusek.

OZE i elektromobilność

Rok 2024 w budownictwie zdominują w mojej ocenie trzy kwestie: zielony rozwój, przemiany polityczne i potencjał ludzki – zapowiada Artur Popko, prezes Budimeksu.

Budownictwo generuje obecnie blisko 40 proc. globalnej emisji – to więcej niż transport. Wdrażanie zielonych rozwiązań nie jest już tylko kwestią odpowiedzialności – to także warunek dostępu do finansowania oraz generowania przewag w walce o nowe zlecenia. W naszej strategii zadeklarowaliśmy osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2050 roku. Skala zmian, których należy dokonać, jest ogromna – czas najwyższy, by deklaracje przekuć w działanie – mówi „Rzeczpospolitej” Artur Popko.

Budimex zamyka rok z 80 podłączonymi do sieci stacjami ładowania samochodów elektrycznych, 120 kolejnymi czekającymi na uruchomienie oraz portfelem OZE o mocy 140 MW. Kontynuujemy obrany kierunek rozwoju w obszarze inwestycji w energię odnawialną. We wrześniu nasza pierwsza farma wiatrowa rozpoczęła produkcję zielonej energii. W nowo powstałej spółce BXF Energia planujemy w perspektywie czterech–pięciu lat zbudować portfel projektów OZE o mocy ok. 500 MW z wiatru i słońca. Aktualnie analizujemy projekty na różnych etapach zaawansowania o mocy ok. 800 MW – mówi prezes Budimeksu.

W 2021 roku Budimex rozpoczął działanie na rynkach czeskim i słowackim, zaczął startować jako generalny wykonawca także za Odrą.

Realizujemy projekty generalnego wykonawstwa w Niemczech, Czechach i na Słowacji, a za chwilę rozpoczynamy kontrakt na budowę linii kolejowej Rail Baltica na Łotwie o wartości blisko 4,9 mld zł. Teraz jesteśmy stabilną firmą stojącą nie na dwóch, ale na kilku mocnych nogach – dodaje Artur Popko.

AI nie zastąpi ludzi

Trzecim wątkiem jest czynnik ludzki. Budownictwo potrzebuje rąk do pracy. Automatyzacja i innowacje to trend sam w sobie, jednak nie rozwiążą problemów kadrowych, nie zastąpią doświadczenia i wiedzy, które mają w naszym fachu niebagatelne znaczenie.

Ogłoszone plany inwestycyjne i fundusze unijne do 2030 roku dla Polski mają wartość blisko 1 biliona złotych. To dla naszego kraju pozytywna perspektywa, ale też potrzeba zabezpieczenia zasobów ludzkich. Dlatego już teraz w Budimeksie bardzo mocno działamy na rzecz pozytywnego wizerunku branży w oczach młodego pokolenia i będziemy intensyfikować te działania w najbliższym czasie – mówi Anna Karyś-Sosińska, dyrektor pionu zarządzania zasobami ludzkimi.

Schody wydrukowane w trójwymiarze i montowane na placu budowy w Ełku mają 7 metrów długości i ważą niemal 2 tony

Budimex od zeszłego roku podpisuje umowy z technikami budowlanymi, gdzie wprowadza rozszerzony program praktyk dla uczniów, mający na celu wspieranie i rozwijanie młodych talentów w dziedzinie projektowania, geodezji i budownictwa. Taka współpraca rozpoczęła się już m.in. w Łodzi, Olsztynie, Warszawie, Poznaniu i Bełchatowie.

Rozpoczęliśmy współpracę z 41 uczelniami technicznymi i inżynieryjnymi. Budimex już od kilkunastu lat wspiera rozwój młodych w branży, organizując dla nich m.in. płatne praktyki zawodowe w ramach projektu „Akademia Budimex”. Program ten każdego roku trwa do końca września i bierze w nim udział 250 studentów z całej Polski.

Program praktyk, który zostanie wprowadzony dzięki tej współpracy, ma na celu dostarczenie uczniom praktycznej wiedzy i doświadczenia w obszarze geodezji, budownictwa oraz nowoczesnego projektowania. Inicjatywa ta umożliwi młodym ludziom lepsze zrozumienie i przygotowanie się do kariery zawodowej w tych dynamicznie rozwijających się dziedzinach – dodaje Anna Karyś-Sosińska.

Unia Europejska inwestuje w infrastrukturę

Inwestycje w infrastrukturę, hydrotechnikę i kolej napędzają unijną gospodarkę, szczególnie polską. Wydaliśmy jako kraj przez cały 2020 rok 7,4 proc. PKB na inwestycje budowlane. To o 1,5 pkt proc. więcej, niż wynosi średnia Unii Europejskiej, która równa jest 5,8 proc.

Polska jest aktualnie drugim co do wielkości placem budowy w Europie – a to oznacza, że zasoby ludzkie do pracy mamy dość silne. Musimy zadbać o to, żeby nowe kadry i młode pokolenie pojawiali się na rynku. Przed budownictwem zawodowym w Polsce stoi wyzwanie – dużo osób chce pracować zdalnie. Niestety, zdalnie obiektu mostowego nie wybudujemy – mówi Cezary Łysenko z zarządu Budimeksu.

W krajach Europy nie brakuje dużych inwestycji infrastrukturalnych o jednorazowej wartości ponad 30 mld zł. Największe z nich to m.in.: budowa tunelu kolejowego o długości 64 kilometrów pod przełęczą Brenner między Austrią i Włochami, o wartości ponad 8 mld euro, budowa nowej autostrady wodnej Sekwana–Skalda na Renie i Sekwanie o wartości 8 mld euro. Nasi północni sąsiedzi – Szwedzi – budują obwodnicę Sztokholmu za 2,6 mld euro.

Wyjątkowym projektem infrastrukturalnym jest również budowa 270-km trasy kolejowej pociągów wysokich prędkości: Turyn–Lyon za 25 mld euro, czyli ponad 100 mld zł. Termin zakończenia prac przewidziany jest na koniec 2032 r. Większość budów to projekty infrastrukturalne: kolejowe, drogowe i hydrotechniczne.

Perspektywy rynkowe

Rok 2023 przyniósł branży budowlanej długo oczekiwany oddech. W ostatnich miesiącach obserwowaliśmy poprawę koniunktury w budownictwie. Produkcja budowlana w 2023 roku mierzona w cenach stałych wzrosła o blisko 5 proc. Zanotowała więc wynik lepszy niż cała gospodarka.

To zasługa trwających dużych inwestycji drogowych i kolejowych. Produkcja mieszkaniowa, niestety, spadła o 4 pkt procentowe, zgodnie z oczekiwaniami. Obecne ożywienie na rynku mieszkaniowym będzie prawdopodobnie bardziej widoczne w III kwartale 2024 roku. Wskaźnik robót specjalistycznych wzrósł o 6 proc. i to pozwala prognozować, że kolejne miesiące powinny być dobre dla rynku pod względem produkcji.

Na kolejne miesiące patrzymy ze spokojem, jednak dla branży to nie będzie czas wolny od wyzwań. Duża liczba inwestycji, szczególnie w infrastrukturze, sprawia, że Polska określana jest mianem największego w Europie placu budowy. Uwarunkowania, które mamy lokalnie, są sprzyjające, jednak nie jesteśmy zieloną wyspą – dotykają nas te same trudności, z którymi mierzą się inne kraje członkowskie – mówi Artur Popko.

Robot Budimeksu wszedł w fazę testów na placu budowy Szpitala Wojskowego w Krakowie

Dodatkowo, dzięki spowolnieniu obserwowanemu w budownictwie mieszkaniowym, zwiększyła się dostępność podwykonawców w obszarze budownictwa kubaturowego, co również miało wpływ na oferowane przez nich ceny. Jednocześnie efekty zwyżek cen materiałów budowlanych oraz robocizny, obserwowanych od momentu złożenia oferty do chwili rozpoczęcia prac budowlanych (w przypadku kontraktów realizowanych w formule „Projektuj i buduj” jest to zazwyczaj ponad rok), zostały częściowo zaabsorbowane dzięki zwiększeniu poziomu waloryzacji na kontraktach budowlanych realizowanych dla publicznych zamawiających.

Budimex jest spokojny o poziom wykorzystania naszych mocy produkcyjnych w perspektywie najbliższych dwóch–trzech lat. Według Budimeksu decyzje o dywersyfikacji segmentowej, a także ekspansja na rynki zagraniczne były właściwe.