CBA i ABW: Komisja Kontroli Służb Specjalnych sprawdzi materiały gromadzone przez jednostki

Powstanie specjalna komisja do spraw nadzoru nad materiałami gromadzonymi m.in. przez CBA i ABW.

Publikacja: 16.10.2013 08:39

CBA i ABW: Komisja Kontroli Służb Specjalnych sprawdzi materiały gromadzone przez jednostki

Foto: Fotorzepa, Dominik Pisarek

Ministerstwo Spraw Wewnętrznych ma już gotowe przepisy powołujące do życia Komisję Kontroli Służb Specjalnych. Projekt trafił właśnie do Rządowego Centrum Legislacji.

To jeden z elementów zapowiadanej od lat reformy służb specjalnych. Dotyczy funkcjonowania Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Służby Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służby Wywiadu Wojskowego.

Projekt zakłada m.in. kontrolę podsłuchów prowadzonych przez służby. Ich liczba w ostatnich latach wprawdzie powoli spada (w 2012 r.  wniosków było o tysiąc mniej niż w 2011 r.), ale dzisiejszy nadzór jest niewystarczający,  a zbierane dane szczególnie wrażliwe – uważa resort.

Kontrolowane mają być nie tylko podsłuchy, ale też prowadzony nadzór na przetwarzaniem danych, w tym wrażliwych (np. billingi, treść SMS). Dzisiaj służby mogą sprawdzać tożsamość właściciela numeru telefonu, żądać wykazów połączeń, danych o lokalizacji telefonu oraz numeru IP komputera. Operatorzy muszą na własny koszt i na każde żądanie udostępniać te dane, także online.

Według NIK w Polsce brakuje niezależnego organu, który weryfikowałby zasadność pozyskiwania i wykorzystywania bilingów.

– Służby sięgając po billingi w praktyce robią to bez zewnętrznej kontroli – twierdzi Krzysztof Kwiatkowski, prezes NIK. Jego zdaniem obywatel powinien mieć pewność, że taka zewnętrzna kontrola służb istnieje. – Dzisiaj niestety jej nie ma – przyznaje. Nowe przepisy umożliwią również składanie obywatelskich skarg do komisji na działania służb.

Komisja ma być profesjonalna, apolityczna i podlegać Sejmowi. Na jej czele stanie sędzia z 10-letnim stażem.  Będzie kontrolował służby na zlecenie: Sejmu, prezydenta, szefa MON, ministra spraw wewnętrznych, albo na podstawie informacji uzyskanych podczas rozpatrywania skarg.

Członkowie komisji dostaną prawo m.in. do swobodnego wstępu do obiektów służb, wglądu do posiadanych przez nie dokumentów i materiałów, w tym i do baz danych. Komisja będzie mogła wzywać i przesłuchiwać świadków a także żądać od funkcjonariuszy wyjaśnień.

W razie „uzasadnionego podejrzenia przestępstwa" komisja zawiadomi o tym prokuraturę oraz szefa służby.

Mimo tych obietnic pomysł powołania Komisji nie wszystkim się podoba.

– Nie jestem zwolennikiem powoływania nowych gremiów do kontroli służb specjalnych – mówi  Adam Rapacki, były minister spraw wewnętrznych. Jego zdaniem powinni to robić, tak jak dziś, sędziowie i  prokuratorzy. – Jeśli obecny system kontroli nie działa, to nie trzeba od razu go zmieniać, tylko poprawić – dodaje. Przyznaje też, że nie bardzo wyobraża sobie sposób kontrolowania zasadności wniosków np. o zastosowanie podsłuchu. – By wskazać te, które nie znajdują uzasadnienia, członek komisji musiałby czytać każdy z nich. A jest ich  ok. 9 tys. rocznie – uważa.

Komisja może ruszyć już w 2014 r.  Na 2015 r. zaplanowano nawet 21 mln zł na uruchomienie jej prac. W kolejnych latach koszty mają  wynieść ok. 6 mln zł rocznie.

Służby specjalne pod lupę!

Komentuje Michał Szułdrzyński z działu krajowego „Rzeczpospolitej".

Ministerstwo Spraw Wewnętrznych ma już gotowe przepisy powołujące do życia Komisję Kontroli Służb Specjalnych. Projekt trafił właśnie do Rządowego Centrum Legislacji.

To jeden z elementów zapowiadanej od lat reformy służb specjalnych. Dotyczy funkcjonowania Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Służby Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służby Wywiadu Wojskowego.

Pozostało 88% artykułu
W sądzie i w urzędzie
Czterolatek miał zapłacić zaległy czynsz. Sąd nie doczytał, w jakim jest wieku
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Spadki i darowizny
Podział spadku po rodzicach. Kto ma prawo do majątku po zmarłych?
W sądzie i w urzędzie
Już za trzy tygodnie list polecony z urzędu przyjdzie on-line
Zdrowie
Ważne zmiany w zasadach wystawiania recept. Pacjenci mają powody do radości
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Sądy i trybunały
Bogdan Święczkowski nowym prezesem TK. "Ewidentna wada formalna"