Monitoring wizyjny pod kontrolą

System monitoringu wizyjnego, pozwalający na identyfikację osób, jest zbiorem danych osobowych i podlega przepisom ustawy o ochronie danych – stwierdził Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie.

– Wyrok WSA stanowi próbę zastosowania przepisów ustawy o ochronie danych osobowych do bardzo specyficznej formy przetwarzania informacji, jaką jest monitoring wizyjny – mówi Grzegorz Sibiga z Instytutu Nauk Prawnych PAN. Wciąż nie ma bowiem kompleksowej ustawy o monitoringu wizyjnym. 7 lipca Ministerstwo Spraw Wewnętrznych przedstawiło drugi już projekt założeń do niej.

Skargę do WSA wniósł naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego w Rzeszowie. Monitoring zainstalowany w urzędzie składa się z dziesięciu kamer wewnątrz pomieszczeń i pięciu na zewnątrz. Kamery są połączone z systemem informatycznym.

Po kontroli

– Zgodnie z art. 6 ustawy o ochronie danych osobowych, za dane osobowe uważa się wszelkie informacje dotyczącej zidentyfikowanej lub możliwej do zidentyfikowania osoby fizycznej. Skoro system monitoringu w urzędzie skarbowym służy rejestracji ewentualnych naruszeń porządku, to jego celem jest identyfikacja sprawców – mówił w sądzie radca prawny Piotr Wójcik, pełnomocnik generalnego inspektora ochrony danych osobowych.

Po kontroli w urzędzie GIODO wydał więc nakaz zgłoszenia zbioru danych z monitoringu do rejestracji i dostosowania do przepisów ustawy.

Naczelnik US złożył skargę na nakazy GIODO, ale sąd ją oddalił. Uzasadniając wyrok, sędzia Eugeniusz Wasilewski powiedział, że system funkcjonujący w US pozwala na identyfikację osób przebywających w tym urzędzie. Dane z systemu monitoringu wizyjnego są więc zbiorem danych osobowych, który podlega przepisom ustawy o ochronie danych osobowych i obowiązkowi zgłoszenia do rejestracji w GIODO.

Potrzeba ustawy

– Przyjmowana w latach 90. unijna dyrektywa 96/46 oraz polska ustawa o ochronie danych osobowych nie były nakierowane na regulację takiego sposobu przetwarzania danych. Systemy monitorowania nie były wtedy tak rozpowszechnione jak teraz ani nie istniały takie narzędzia informatyczne jak obecnie – zauważa Grzegorz Sibiga. – Obecnie funkcjonują jedynie przepisy sektorowe, normujące uprawnienia niektórych formacji i służb (policja, Straż Graniczna, straże gminne czy Żandarmeria Wojskowa) oraz dotyczące audiowizualnej rejestracji określonych zdarzeń (imprez masowych czy rejestracji gości i przebiegu gry w kasynie). Nie ma natomiast szczególnej ustawy, regulującej kompleksowo, kto, w jakich sytuacjach i pod jakimi warunkami może monitorować – dodaje.

Tysiące kamer, instalowanych w najróżniejszych miejscach i połączonych z systemami informatycznymi, śledzi nas więc przez całą dobę bez żadnych reguł, zasad i obowiązków. Dopuszczenie do takiej wolnoamerykanki rzecznik praw obywatelskich uznała za poważne zaniechanie legislacyjne państwa.

W grudniu 2013 r. Ministerstwo Spraw Wewnętrznych przekazało do konsultacji społecznych projekt założeń do ustawy o monitoringu wizyjnym.

Projekt zebrał jednak tyle uwag, także krytycznych, jak choćby Fundacji Panoptykon, że 7 lipca MSW opublikowało jego nową wersję. Konsultacje społeczne mają odpowiedzieć na pytanie, jak pogodzić stosowanie monitoringu wizyjnego dla zapewnienia bezpieczeństwa i porządku publicznego oraz ochrony osób i mienia z konstytucyjnymi prawami obywatela. – Szykuje się dłuższa dyskusja – przewiduje Grzegorz Sibiga.

Sygnatura akt II SA/Wa 2393/13

Opinia dla „Rz"