Coraz droższe zdrowie Polaków. Wydajemy więcej, a dostajemy mniej

Prawie o jedną piątą, do 293,6 mld zł wzrosły w ubiegłym roku bieżące wydatki na ochronę zdrowia w Polsce – wynika z opublikowanych w środę wstępnych szacunków GUS. W rezultacie wyraźnie, bo prawie o 1 pkt proc. (z 7,2 do 8,1 proc.) zwiększył się udział wydatków zdrowotnych w polskim PKB.

– Dane GUS są sprzeczne z ogólnym przekonaniem, że nakłady na opiekę zdrowotną są w Polsce zdecydowanie za małe – ocenia w rozmowie z „Rzeczpospolitą” dr Małgorzata Gałązka-Sobotka, ekonomistka i dyrektorka Instytutu Zarządzania w Ochronie Zdrowia Uczelni Łazarskiego w Warszawie. Nie kryje, że zaskoczyła ją ubiegłoroczna dynamika wzrostu tych wydatków, a znaczący wzrost udziału nakładów na ochronę zdrowia w PKB dowodzi też, że skutecznie gonimy unijną średnią.

Czytaj więcej:

Raporty ekonomiczne

Składka zdrowotna w dół. 5 mld zł to szczyt góry lodowej w ochronie zdrowia

Sytuacja finansowa szpitali jest cora...

Pro

Według ostatnich danych Eurostatu, w 2022 r. ta średnia wynosiła 10,4 proc., podczas gdy Polska przeznaczała wtedy na zdrowie 6,4 proc. PKB. Jak wynika z szacunków GUS, skokowy wzrost udziału nakładów miał u nas miejsce w 2023 r., gdy wydatki na ochronę zdrowia zwiększyły się niemal o 26 proc. (do 246,6 mld zł), czyli do 7,2 proc. PKB. I to tyle pozytywnych informacji. Pozostałe nie są już tak dobre.

Prawie o 100 proc. więcej na specjalistów

Jak zwraca uwagę dr Małgorzata Gałązka-Sobotka, samo porównanie zmiany wydatków niewiele mówi. Trzeba też porównywać, ile za te pieniądze można kupić, co pokazują z kolei sprawozdania NFZ.

To najnowsze, za 2024 r., pokazało, że za dużo większe pieniądze kupowaliśmy niewiele więcej. Wydatki na opiekę szpitalną, na które przeznaczamy najwięcej, bo ponad dwie piąte nakładów na ochronę zdrowia (szczegółowych danych za ub. rok GUS nie podał, ale w 2023 r. było to 43 proc.) wzrosły w minionym roku o 12 proc. – Tymczasem liczba zrealizowanych procedur zwiększyła się o 6 proc., a liczba pacjentów zaledwie o 2 proc. – przypomina ekspertka Uczelni Łazarskiego.

Jeszcze gorzej wyglądają te proporcje w przypadku specjalistycznej opieki ambulatoryjnej, która w 2024 r. pochłonęła prawie dwukrotnie więcej publicznych pieniędzy niż rok wcześniej. Tymczasem liczba zrealizowanych procedur wzrosła zaledwie o 6 proc., a liczba pacjentów jedynie o 3 proc.

Czytaj więcej

Ubezpieczenia

Obowiązkowa składka na leczenie boli Polaków. Nie ma na to rady?

Ponad połowa badanych deklaruje, że gdyby miała wybór, zrezygnowałaby z obowiązkowej składki zdro...

Jak zauważa dr Małgorzata Gałązka-Sobotka, dane te dowodzą, że za ogromny wzrost wydatków nie kupiliśmy żadnej poprawy opieki specjalistycznej. W dodatku porównanie dynamiki wzrostu liczby procedur i pacjentów wskazuje, że jeszcze pogorszyła się jej dostępność, co potwierdzają też wydłużające się kolejki do publicznych usług lekarzy specjalistów.

Jak nie publicznie, to prywatnie

Zdaniem ekspertki, dwukrotnie większy wzrost liczby procedur niż pacjentów pokazuje, że na pacjenta przypadało więcej świadczeń, co każe pytać o ich efektywność. – Pomimo bardzo dużego wzrostu wydatków publicznych nie zwiększyła się wydolność systemu mierzona dostępnością świadczeń zdrowotnych- podsumowuje dr Małgorzata Gałązka-Sobotka.

Efekt tej słabej dostępności publicznej ochrony zdrowia widać we wzroście prywatnych wydatków, w tym szczególnie bezpośrednich wydatków gospodarstw domowych. Te poszły w ubiegłym roku w górę do 47,6 mld zł i były o ponad 23 proc. wyższe niż rok wcześniej. W rzeczywistości mogły być jeszcze większe, bo spora część prywatnie opłacanych wizyt nie jest nigdzie rejestrowana.