Gorsze wyniki rolnictwa w Polsce

95,5 punktów wyniosły nożyce cenowe w rolnictwie w ciągu jedenastu miesięcy tego roku – podaje Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej (IERiGŻ). Nożyce obrazują różnicę między cenami sprzedaży uzyskiwanymi przez rolników, a kosztami produkcji, np. cenami nawozów mineralnych czy środków ochrony roślin. Im bardziej przekraczają 100 pkt., tym w rolnictwie dzieje się lepiej. Od stycznia do listopada 2011 roku wskaźnik ten był na poziomie 105,5 pkt., a w całym ubiegłym roku sięgnął 107,2 pkt.

- W tym roku wskaźnik nożyc cenowych na pewno nie przekroczy 100 pkt. Aby tak było, w grudniu ceny skupu musiałyby zwiększyć się o 5 proc. Prawdopodobnie jednak wzrost nie będzie większy niż 1 proc. – uważa Jadwiga Seremak-Bulge z IERiGŻ.

Według Eurostatu w 2012 r. realne dochody (czyli z uwzględnieniem inflacji) rolników w Polsce spadły o 0,3 proc. W tym samym czasie w całej Unii Europejskiej wzrosły o 1 proc.

Wyniki ciągnął w dół głównie polscy hodowcy żywca wieprzowego i drobiu, którzy odczuwają skutki wysokich cen zbóż. W lepszej sytuacji są za to producenci tych ostatnich.

Jan Małkowski z IERiGŻ uważa, że aby produkcja trzody chlewnej była w Polsce znów opłacalna – w konsekwencji rekordowy świński dołek mógł się zmniejszyć - zboża musiałyby stanieć o 20- 30 proc. Na to jednak hodowcy nie mają co liczyć.

Zboża będą nadal drogie

Jaki będzie 2013 roku dla polskich rolników? Zdaniem Seremak- Bulge wyraźnej poprawy w sektorach żywca wieprzowego i drobiu, a przez to i w całym rolnictwie, nie należy spodziewać się do przyszłorocznych żniw.

- Umocnienie się złotego w stosunku do drugiej połowy 2011 roku spowodowało, że kwota dopłat bezpośrednich za 2012 rok jest niższa rok do roku. Znaczna ich część będzie wypłacona po Nowym Roku. Może być to więc efekt działający w kierunku obniżenia się dochodów w 2013 roku – uważa Mariusz Dziwulski, ekonomista Banku BGŻ.

Spodziewa się on, że na wysokim poziomie, przynajmniej w pierwszej połowie 2013 roku, utrzymywać będą się ceny zbóż. Wzrosnąć mogą też ceny mleka oraz żywca wieprzowego. Poprawie ulegnie sytuacja producentów warzyw gruntowych.

- Ważnym czynnikiem w kształtowaniu się cen produktów rolnych będzie sytuacja popytowo podażowa na rynkach globalnych oraz sytuacja na rynkach walutowych – wyjaśnia Mariusz Dziwulski.

Konsolidacja przyspieszy?

Trudna sytuacja na rynku żywca wieprzowego może przyspieszyć konsolidację tej branży. – Jest ona jednak konieczna, jeżeli chcemy być konkurencyjni. Dziś, ze względu na duże rozdrobnienie, efektywność produkcji wieprzowiny jest mała – uważa Seremak-Bulge.

- W ciągu dwóch, trzech lat liczba producentów trzody chlewnej może spaść w Polsce do około 150 tys. - szacuje Tadeusz Blicharski, dyrektor Polskiego Związku Hodowców i Producentów Trzody Chlewnej Polsus.

Oznacza to, że z naszego rynku zniknie niemal co drugi hodowca. Na koniec ubiegłego roku było bowiem w Polsce około 300 tysięcy. Na tym konsolidacja rynku wieprzowiny z pewnością się nie skończy. – Docelowo w Polsce może zostać kilkadziesiąt tysięcy producentów – uważa Tadeusz Blicharski.

W Polsce rozdrobniona jest także produkcja mleka. Według ostatnich dostępnych danych krowy mlecze w Polsce miało ok. 410 tys. gospodarstw. To niemal cztery razy więcej niż w Niemczech, gdzie produkcja mleka jest ponad dwa razy wyższa niż w Polsce.

Nie należy jednak spodziewać się, że w najbliższym czasie gwałtownie zmaleje liczba producentów. Kondycja branży mleczarskiej jest bowiem lepsza niż branży mięsnej. – Od września rosną ceny w skupie, co pozytywnie przekłada się na dochody producentów mleka – mówi Seremak-Bulge.

Nie wyklucza ona natomiast, że konsolidacja na rynku mleka może nieco przyspieszyć, gdy UE zniesie kwoty mleczne. Ma się to stać w 2015 r.

Gonimy Zachód

Tymczasem bilans ostatnich kilku lat jest pozytywny dla naszego rolnictwa. Eurostat policzył, że realne dochody na pełnozatrudnionego w nim są o 82 proc. wyższe niż w 2005 roku.

- W najbliższych latach można spodziewać się zmniejszania różnicy w dochodach krajowych producentów rolnych i tych w krajach zachodnich UE – mówi Dziwulski. – Nadal bowiem wysokość dochodu w przeliczeniu na pełnozatrudnionego w rolnictwie w Polsce, na tle krajów Unii należy, do jednych z niższych – dodaje.

Rolnictwo Eurostat

Pozostało 89% artykułu