Pomoc prawna: bez zwolnienia z VAT dla prawniczego pro bono

Darmowa porada jest nieopodatkowana tylko wtedy, gdy się nią publicznie chwalimy. I tak pozostanie.

Publikacja: 28.10.2014 08:45

Pomoc prawna: bez zwolnienia z VAT dla prawniczego pro bono

Foto: Fotorzepa, Jakub Ostałowski

Sejm uchwalił przygotowaną przez Ministerstwo Gospodarki ustawę o ułatwieniu wykonywania działalności gospodarczej. Nie ma w niej jednak zapowiadanego i oczekiwanego od wielu lat przez środowiska prawnicze jasnego wyłączenia nieodpłatnych porad z VAT.

– O zmianę przepisów walczymy od dawna, bariery podatkowe utrudniają bowiem organizowanie akcji bezpłatnego poradnictwa – mówi Rafał Dębowski, sekretarz Naczelnej Rady Adwokackiej.

Maciej Grela, doradca podatkowy z kancelarii GLN, przypomina, że fiskus przez wiele lat twierdził, iż bezpłatne porady powinny być opodatkowane VAT. Dopiero po orzeczeniu Naczelnego Sądu Administracyjnego (sygn. I FSK 326/09) przyznał, że jeśli pomaganie potrzebującym wpływa na wizerunek kancelarii, nie jest czynnością podlegającą VAT.

– To jednak niepewne rozwiązanie, bo nie wynika bezpośrednio z przepisów. Poza tym bezpłatne porady nie zawsze da się podciągnąć pod działalność marketingową – tłumaczy Maciej Grela.

– Dlatego oczekiwaliśmy jasnego wyłączenia z VAT – mówi Rafał Dębowski.

Znikający nowy przepis

I było – w założeniach nowelizacji przygotowanej przez Ministerstwo Gospodarki i przyjętych przez rząd, w projekcie z końcówki ubiegłego roku, który trafił do konsultacji społecznych. Potem jednak zniknęło. Autor projektu – Ministerstwo Gospodarki – nie odpowiedziało nam, kiedy i dlaczego.

Ulga dla najuboższych

Jest jeszcze problem z PIT. Osoba korzystająca z bezpłatnej pomocy prawnej uzyskuje bowiem przychód. Prawnik powinien go wycenić i wysłać do beneficjenta oraz urzędu skarbowego informację PIT-8C. Teraz można skorzystać ze zwolnienia wtedy, gdy porada ma na celu promocję kancelarii, a jej wartość nie przekracza 200 zł.

Przepisy, które mają wejść w życie w przyszłym roku, przewidują nowe zwolnienie, jednak tylko dla osób, które są uprawnione i pobierają świadczenie z pomocy społecznej albo zasiłek rodzinny. Na dodatek pod warunkiem złożenia przez beneficjenta pisemnego oświadczenia potwierdzającego korzystanie z tej pomocy. Powinien się w nim znaleźć m.in. numer decyzji, na podstawie której dana osoba pobiera świadczenie.

– To niewystarczające rozwiązanie – mówi Agata Winiarska z Instytutu Spraw Publicznych. – Z naszych badań wynika, że osoby spełniające ustawowe kryteria wsparcia socjalnego nie są głównymi beneficjentami bezpłatnych porad prawnych.

etap legislacyjny: skierowane do Senatu

OPINIA dla Rz

Robert Krasnodębski - radca prawny, partner w kancelarii Weil, Gotshal & Manges

Wszystko wskazuje na to, że mimo kilkuletnich starań środowiska prawniczego i organizacji pro bono kwestia opodatkowania VAT darmowych porad pozostanie bez zmian. Będą wyłączone z podatku tylko wtedy, gdy filantropia jest elementem budowy wizerunku kancelarii. Nie jest to idealne rozwiązanie, i to przynajmniej z trzech powodów. Po pierwsze, działanie na zasadzie „pomagam i muszę się tym chwalić" jest sprzeczne z filozofią pro bono. Po drugie, nie zawsze da się wykazać związek darmowych porad z marketingiem kancelarii. Po trzecie, orzecznictwo i interpretacje mogą się zmienić. Wyraźne ustawowe wyłączenie darmowych porad z VAT załatwiłoby problem. Nie rozumiem, dlaczego z niego zrezygnowano, ograniczając się do zwolnienia, na dodatek niepełnego, z PIT. To nie był główny problem w tej sprawie.

Bezpłatna Pomoc Prawna

– O zmianę przepisów walczymy od dawna, bariery podatkowe utrudniają bowiem organizowanie akcji bezpłatnego poradnictwa – mówi Rafał Dębowski, sekretarz Naczelnej Rady Adwokackiej.