O tym, czy usługi są obciążone VAT, decyduje to, czy są wykonywane w ramach działalności gospodarczej. Takie wnioski można wyciągnąć z interpretacji skarbówki dotyczących bezpłatnych porad prawnych.
Taką sprawę niedawno rozpatrywał dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. O interpretację wystąpiła prowadząca działalność gospodarczą prawniczka. Niezależnie od wykonywanych w kancelarii usług podpisała umowę-zlecenie ze stowarzyszeniem. Na jej podstawie świadczy usługi w punkcie nieodpłatnej pomocy prawnej. Znajduje się on w szkole, a infrastrukturę zapewnia stowarzyszenie. Prawniczka świadczy swoje usługi przez cztery godziny dziennie. Za każdą dostaje 56 zł. Czy wynagrodzenie powinno być obciążone VAT? Prawniczka podkreśla, że jest czynnym, zarejestrowanym podatnikiem. Przychody z umowy-zlecenia powinny jednak być rozliczane poza działalnością gospodarczą. Dlatego wynagrodzenie od stowarzyszenia nie musi być dokumentowane fakturą.
Umowa zlecenia
Co na to fiskus? Podkreślił, że prawniczka świadczy odpłatne usługi, ponieważ otrzymuje wynagrodzenie od stowarzyszenia (choć dla beneficjentów te usługi są bezpłatne). Nie każda jednak taka czynność jest opodatkowana. Wszystko zależy od tego, czy jest wykonana przez podatnika. Może być nim m.in. osoba prowadząca działalność. BdTXT - W - 8.15 J: Ustawa o VAT wymienia też czynności, które nie są działalnością gospodarczą. Przykładowo wykonywane na podstawie umowy-zlecenia. Pod pewnymi warunkami (chodzi o ustalenia dotyczące wykonywania czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wobec osób trzecich). Zdaniem fiskusa te warunki są spełnione. Świadczenie usług nieodpłatnej pomocy prawnej nie jest działalnością. Prawniczka nie jest z tego tytułu podatnikiem. Nie musi więc dokumentować porad fakturami VAT (interpretacja nr 0113-KDIPT1-1.4012.127.2017.2.MW).
Tak jak w kancelarii
Podobną sprawę skarbówka rozpatrywała rok temu. Radca prawny udzielał bezpłatnych porad. Umowę-zlecenie podpisał ze starostwem powiatowym. Od niego też otrzymywał wynagrodzenie. Prawnik twierdził, że jest nieopodatkowane (chociaż prowadzi kancelarię i co do zasady jest podatnikiem VAT).
Fiskus był innego zdania. Wprawdzie argumentacja była prawie taka sama jak w interpretacji dotyczącej prawniczki, ale konkluzja odmienna. Zadecydowało to, że radca prawny sam poinformował, iż wynagrodzenie otrzymuje na podstawie umowy zawartej w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej. Skoro więc bezpłatne porady wpisują się w zakres jego kancelarii, nie można uznać, że nie podlegają VAT (interpretacja nr IBPP1/4512-188/16/ES).
OPINIA
Robert Krasnodębski, radca prawny, partner w kancelarii Weil, Gotshal & Manges
To już IV edycja kongresu dla liderów świata finansów
Prawnik prowadzący kancelarię jest podatnikiem VAT, nie oznacza to jednak, że wszystkie jego usługi są opodatkowane. Może je świadczyć poza działalnością, nawet jeśli są to porady, których udziela także w kancelarii. Potwierdzają to opisane interpretacje. W starszej prawnik przyznał, że usługi pro bono świadczy w kancelarii. Fiskus uznał, że są opodatkowane. W nowszej prawniczka przekonywała, że pomaga poza działalnością. Skarbówka potwierdziła, że nie ma VAT. Rozstrzygająca jest więc kwalifikacja usług dokonana przez osobę, która je wykonuje. Oczywiście fiskus może zweryfikować jej decyzję podczas kontroli.
