Ubiegły rok na rynku kredytów hipotecznych był rekordowy. Z danych BIK wynika, że w całym 2021 r. banki i SKOK-i udzieliły kredytów mieszkaniowych na kwotę 88,69 mld zł, z łatwością przebijając poprzedni rekord z 2008 r., kiedy udzielono hipotek na kwotę 70 mld zł. W tym roku sytuacja znacząco się zmieniła.
Trudne miesiące
Wzrost stóp procentowych od października, który ma na celu powstrzymanie najwyższej od dekad inflacji, negatywnie wpłynął na rynek hipotek. Stawka WIBOR 3M wynosi 7,05 proc., a WIBOR 6M sięga 7,35 proc. W efekcie rata przykładowego kredytu na 300 tys. zł wzrosła już ponaddwukrotnie w porównaniu z wrześniem. Nic więc dziwnego, że na rynku hipotek obserwujemy tąpnięcie.
– Maj przyniósł wyraźny spadek (-43,3 proc. r./r.) liczby udzielonych kredytów mieszkaniowych, bowiem banki udzieliły ich tylko 13 642 szt. To najmniej od lutego 2015 r., czyli od 87 miesięcy. Znaczący spadek wystąpił w ujęciu wartościowym (-38,6 proc.) – banki udzieliły w maju kredytów mieszkaniowych o wartości 4,727 mld zł. Jest to najmniej od sierpnia 2020 r. – tłumaczy nam prof. Waldemar Rogowski, główny analityk BIK. Dodaje, że można powiedzieć, iż wartość akcji kredytowej po pierwszych pięciu miesiącach tego roku cofnęła się do okresu pandemii z pierwszych pięciu miesięcy 2020 r. Obecnie jesteśmy w cyklu zacieśniania polityki monetarnej. Za nami już dziewięć podwyżek stóp procentowych, a przed nami będzie ich jeszcze przynajmniej kilka. Akcję kredytową wyhamowały również wprowadzone regulacje, zaostrzające wymogi liczenia zdolności kredytowej.
Czytaj więcej
Stopy procentowe od października rosną z miesiąca na miesiąc. To wpływa na wzrost stawki WIBOR i w efekcie raty kredytów w złotym pną się w górę. Ale można liczyć na preferencyjne warunki.
– I jeśli dodamy do tego wszystkiego zapowiedzi niektórych banków, że będą udzielać kredytów mieszkaniowych tylko swoim klientom, to kolejne miesiące, a może również kwartały, będą ekstremalnie trudne na rynku kredytów mieszkaniowych – mówi prof. Rogowski.
Dodaje, że zapowiedzią dalszego dużego schłodzenia popytu na rynku kredytów mieszkaniowych w kolejnych kwartałach jest majowy spadek wartości i liczby wniosków na kredyty mieszkaniowe. Indeks popytu na kredyty mieszkaniowe jest na historycznie niskim poziomie (-51,6 proc. r./r.), co oczywiście negatywnie przełoży się na skalę i wartość akcji kredytowej w kolejnych miesiącach. Spadła dostępność kredytów mieszkaniowych. Odwrócenie trendu na rynku hipotek nastąpi dopiero w momencie spadku inflacji, a w związku z tym spadku rynkowych stóp procentowych, wówczas dostępność do kredytów wzrośnie. Oczywiście duże znaczenie będzie miało również kształtowanie się wynagrodzeń.
Zwalniające tempo
Gorsza koniunktura na rynku hipotek nie pozostanie bez wpływu na wyniki banków. Jak przyznają analitycy, obecna sytuacja odbije się przede wszystkim na zmniejszeniu tempa przychodów odsetkowych.
– Do tej pory widzieliśmy zwalniające tempo wzrostu portfela hipotek, a w maju doszliśmy do sytuacji, w której portfel kredytów mieszkaniowych spadł miesiąc do miesiąca. To będzie powodowało, że wzrost przychodów odsetkowych z tego portfela będzie niższy. To nie znaczy, że przychody odsetkowe spadną, bo oczywiście stopy procentowe rosną, jednak wzrost będzie niższy. Do tego dochodzi kwestia niższych przychodów prowizyjnych – tłumaczy Łukasz Jańczak, analityk Erste Securities. Dodaje, że do tego spadku przyczynia się efekt przyspieszonych spłat – klienci banków nadpłacają lub spłacają w całości kredyty. Większość z tych nadpłat jest co do zasady bezpłatna, co gwarantuje ustawa o kredycie hipotecznym. – Zatem zakładam, że banki nie odnotują profitów z tytułu nadpłat – mówi analityk Erste Securities.
Unikalna oferta
Tylko 5,90 zł/miesiąc
Zdaniem Jańczaka pierwszym czynnikiem, który mógłby wpłynąć na odbicie sprzedaży kredytów hipotecznych, byłby spadek stóp procentowych, a drugim – ustabilizowanie się sytuacji gospodarczej.
Czytaj więcej
Mimo że raty kredytów hipotecznych w złotym pną się w górę, to nie widać problemów ze spłatą. Jednak można się spodziewać, że cykl zacieśniania monetarnego będzie trwał. Czy jest się czego bać?
