KNF zaczał naprawę systemu SKOK

W tym tygodniu ma zostać wybrana instytucja, która w imieniu Bankowego Funduszu Gwarancyjnego będzie wypłacać depozyty klientów SKOK Wspólnota – o jej upadłość wnioskuje KNF. Właściciele depozytów mogą się czuć bezpieczni.

Jak już pisaliśmy, w piątek nadzór uznał, że kasa jest w tak złej sytuacji, że nie da się jej uratować przez przejęcie przez zdrowy podmiot.

Upadłość ?– środek ostateczny

– Ze względu na dużą skalę ryzyka skumulowanego w SKOK Wspólnota do udziału w jej restrukturyzacji poprzez przejęcie lub połączenie nie zgłosił się żaden SKOK spełniający ku temu ustawowe kryteria, tzn. mogący w wyniku przejęcia trwale zapewnić bezpieczeństwo depozytów zgromadzonych w kasie, ani żaden bank – podała KNF.

Dodatkowym obciążeniem były wieloletnie niekorzystne umowy Wspólnoty, które bardzo trudno jest wypowiedzieć.

Zaporowe kary

Z naszych ustaleń wynika, że chodzi m.in. o zawierane nawet na dziesięć lat umowy najmu nieruchomości z zaporowymi karami umownymi za wcześniejsze ich wypowiedzenie.

SKOK Wspólnota to jedna z większych kas, ma ponad 100 tys. członków, prawie 75 tys. deponentów i 850 mln zł depozytów. Od 2008 r. nieprzerwanie wykazuje ujemne fundusze własne. Na koniec 2013 r. dziura kapitałowa wyniosła 418 mln zł, a strata netto za ubiegły rok to 137 mln zł. Historia kasy jest burzliwa, w latach 2008 i 2009 zmieniano zarząd i radę nadzorczą, a uchwały o ich powołaniu były zaskarżane. Wspólnota jeszcze przed objęciem nadzorem przez KNF otrzymywała pomoc z Kasy Krajowej, ale okazała się ona niewystarczająca.

W sierpniu ubiegłego roku został w tej kasie wprowadzony zarząd komisaryczny. Jak podała potem KNF, w związku ze stwierdzeniem nieprawidłowości w działalności poprzednich władz kasy zarządca komisaryczny złożył do prokuratury zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstw.

Ponieważ depozyty klientów SKOK zostały w listopadzie ubiegłego roku objęte gwarancjami BFG do równowartości 100 tys. euro, teraz została rozpoczęta procedura ich wypłaty klientom Wspólnoty.

850 mln zł - kwota depozytów klientów w SKOK Wspólnota

Depozyty wypłaci Fundusz

BFG ma na wypłatę 20 dni, ale chce to zrobić dużo szybciej. Przygotowywana jest lista osób posiadających depozyty w kasie, w najbliższych dniach zostanie wybrana instytucja, która będzie się zajmować wypłatą. O wyborze zdecyduje wielkość sieci placówek i ich lokalizacja.

Gwarancjami BFG są objęte depozyty osób fizycznych, ale także spółdzielni, organizacji pozarządowych, związków wyznaniowych, związków zawodowych i wspólnot mieszkaniowych. Jeśli ktoś nie odbierze od razu swoich pieniędzy, ma na to pięć lat.

Pieniądze na wypłaty z BFG będą pochodzić głównie ze składek zgromadzonych tam przez banki, bo kasy wnoszą je od niedawna. Według naszych szacunków składka wpłacona do BFG przez SKOK może sięgać kilkudziesięciu milionów złotych.

Wypłata gwarantowanych depozytów będzie pierwszą dużą operacją od 2000 roku, kiedy upadł Bank Staropolski. Rok później była upadłość małego banku spółdzielczego. BFG dysponuje teraz 12 mld zł.

Nadzór liczy na banki

Upadłość SKOK Wspólnota to najostrzejszy środek z arsenału KNF. Nadzór deklaruje, że będzie nadal wspierać procesy łączeniowe w sektorze SKOK, jeśli takie procesy będą trwale ten sektor wzmacniały zamiast prowadzić do kumulacji ryzyka i strat, a w konsekwencji do niewypłacalności kas przejmujących.

KNF oczekuje, że „banki w poczuciu odpowiedzialności za ograniczanie ryzyka systemowego będą efektywnie uczestniczyć w procesie restrukturyzacji sektora SKOK, również poprzez przejęcia".

Przypomnijmy, że prezes największej kasy SKOK Stefczyka Andrzej Sosnowski powiedział kilka dni temu „Rz", że kierowana przez niego kasa zgłosiła gotowość przejęcie SKOK Wspólnota oraz im. św. Jana z Kęt w Rumi, ale nadzór uznał, że nie spełnia ona wymaganych warunków. KNF uznała, że nie spełnia ich żadna inna kasa, i ogłosiła w czwartek, że do 24 lipca czeka na zgłoszenia banków zainteresowanych przejęciem SKOK im. św. Jana z Kęt.

Do tej pory sektor bankowy wykazywał duży opór przeciw takiemu rozwiązaniu. Związek Banków Polskich razem z firmą E&Y opracował i zaproponował rozwiązanie systemowe polegające m.in. na stworzeniu banku pomocowego pod egidą BFG, który przejmowałby złe aktywa kas.

Z naszych informacji wynika, że wśród potencjalnych chętnych do przejęcia kasy im. św. Jana z Kęt może być Alior. Bank nie chciał tego komentować.

KNF w środę zezwoliła na połączenie SKOK Szopienice (kasa przejmująca) ze SKOK Dziedzice. Połączenie odbywa się w oparciu o fundusze własne łączących się kas.

Łukasz Dajnowicz, rzecznik Komisji Nadzoru Finansowego

W maju i czerwcu br. Kasa Krajowa przekazała kasom w formie kredytu stabilizacyjnego 14,6 mln zł, co w skali problemów sektora jest kwotą daleko niewystarczającą. Nie mamy informacji, żeby całe 120 mln zł należne Kasie Krajowej jako dywidenda ze SKOK Holding wróciło z Luksemburga do Polski. Oczekujemy, że Kasa Krajowa zacznie przekazywać środki wypracowane przez lata przez cały sektor na restrukturyzację wszystkich, a nie tylko wybranych SKOK. Zgodnie z przepisami i decyzją Komisji Europejskiej pomoc z BFG może być przeznaczona jedynie na przejęcia kas przez SKOK lub banki. Oczekujemy też, że banki w poczuciu odpowiedzialności za ograniczanie ryzyka systemowego będą uczestniczyć w procesie restrukturyzacji sektora SKOK, również poprzez przejęcia.

Decyzja zostanie zaskarżona

W świetle komunikatu KNF decyzja podjęta została w oparciu o błędnie ustalony stan faktyczny, gdyż istniała możliwość sanacji Kasy przez same SKOK i w związku z tym w odpowiednim trybie prawnym zostanie ona przez Kasę Krajową zaskarżona. W szczególności podkreślić należy, że Kasa Wspólnota bezpośrednio przed ustanowieniem zarządcy komisarycznego zaczęła generować dodatni wynik finansowy, a także zamierzała się połączyć z Kasą Stefczyka, jednak po ustanowieniu zarządcy komisarycznego działania te zostały zaprzepaszczone, a w związku z biernością zarządcy komisarycznego, który przejął wszystkie kompetencje organów Kasy poza prawem zmiany statutu, KNF nie wydała zgody na połączenie kas. Podkreślić należy, że SKOK Wspólnota jest jedną z 55 Kas funkcjonujących na rynku usług finansowych w Polsce i jej sytuacja nie przekłada się na sytuację finansową pozostałych Kas.

Trzeba również zwrócić uwagę, że wielce niepokojąca jest sytuacja, w której KNF, znając opisane wyżej propozycje rozwiązania problemu Kasy Wspólnota za pomocą innych metod zaproponowanych przez Kasę Krajową, podejmuje tak daleko idące decyzje, które mogą wywołać niepotrzebny niepokój.

Zwracamy również uwagę na fakt, że jednym ze skutków decyzji KNF będzie obciążenie BFG wypłatami z tytułu gwarancji depozytów, czego w opinii Kasy Krajowej można było uniknąć, gdyby doszło do połączenia Kasy Wspólnota z Kasą Stefczyka albo do przejęcia Kasy Wspólnota przez Kasę Stefczyka lub gdyby zarządca komisaryczny realizował program postępowania naprawczego przygotowany przez poprzedni zarząd.