Przyjaciel z epoki lodowej

Odkrycia dokonali przypadkowo mieszkańcy wioski Tumat w rosyjskiej Republice Sacha (dawniej Republika Jakucka) jeszcze w ubiegłym roku, ale wiadomość o nim „The Syberian Times" przekazał dopiero teraz. Niezwykłe znalezisko ma około 12 400 lat. Zwierzę straciło życie na skutek osunięcia się ziemi nad brzegiem rzeki, która tam wtedy płynęła.

Wieczna zmarzlina Syberii i Ameryki Północnej (zwłaszcza Alaski) dostarczyła już wielu niezwykle cennych okazów fauny sprzed tysiącleci. Najbardziej spektakularne są szczątki mamutów. Dlatego paleontolodzy śledzą z wielką uwagą doniesienia o dokonywanych tam, z reguły przypadkowo, odkryciach.

Tym razem znaleziono psa, którego ciało zachowało się w 70, a może nawet w 80 proc. – według oceny prof. Pawła Nikolskiego z Instytutu Geologii Uniwersytetu Moskiewskiego.

Zespół pod jego kierunkiem utrzymuje ciało w stałej, niskiej temperaturze, poniżej zera, i prowadzi badania zachowanych tkanek.

– Jedną z najważniejszych rzeczy jest to, że mózg zwierzęcia pozostał praktycznie nienaruszony. Mamy do czynienia z pierwszym na świecie przypadkiem zachowania tego organu z epoki lodowej w takim stanie. Dowiemy się o nim więcej, gdy go wydobędziemy, ale na razie badamy go rezonansem magnetycznym MRI. Mózg jest „zasuszony", ale półkule i zwoje widoczne są wyraźnie – podkreśla prof. Nikolski.

Skan rezonansowy wykonano w Jakucku w laboratorium Instytutu Badania Wiecznej Zmarzliny.

– Oprócz mózgu także inne organy przetrwały próbę czasu. W nienaruszonym stanie zachowały się płuca, serce i żołądek. Jelita psa zostaną przebadane pod kątem obecności bakterii, a sierść kleszczy i pcheł – wyjaśnia prof. Siergiej Fiodorow z Uniwersytetu w Jakucku.

Na razie badacze nie są w stanie określić, jaki był status tego zwierzęcia, czy było ono już w pełni udomowione. Wiadomo tylko, że w pobliżu w 2011 roku także znaleziono w zmarzlinie ciało psa oraz szczątki ludzkie. Niestety, tamte znaleziska nie trafiły do rąk badaczy. Nie wiadomo, czy są równie dawne. Niemniej skłaniają naukowców do przypuszczenia, że na tym terenie już pod koniec epoki lodowej pies był związany z człowiekiem.

Zwłoki psa oglądał południowokoreański naukowiec zajmujący się klonowaniem Hwang Woo-suk. Twierdzi on, że istnieje szansa na przywrócenie do życia tego wymarłego gatunku. Pod tym kątem będzie analizował w swoim laboratorium próbki DNA pobrane z mięśni i skóry. Ten południowokoreański lekarz weterynarii specjalizujący się w genetyce ogłosił w 2004 roku na łamach prestiżowego pisma „Science", że sklonował ludzkie zarodki, a wkrótce potem oznajmił światu, że drogą klonowania uzyskał komórki macierzyste. Obie te informacje okazały się nieprawdziwe.

Sceptycznie o możliwości sklonowania psa znalezionego w syberyjskiej zmarzlinie wypowiedział się prof. Daniel Fischer, genetyk z Uniwersytetu Michigan: – Problem polega na tym, że nawet w tkankach zakonserwowanych w wiecznej zmarzlinie DNA jest bardzo zniszczone, połamane, pokawałkowane. Większość zmarzliny nie jest wystarczająco zimna, aby zachować tkanki w odpowiednim stanie. Prawdopodobnie ciało psa nie zostało zamrożone po śmierci dostatecznie szybko, aby klonowanie było możliwe.

Także na Syberii, w jej południowej części, w miejscowości Szamanka nad jeziorem Bajkał odkryto szczątki psa pochowanego w grobie 7 tys. lat temu. Ciało starannie ułożono na prawym boku. W tym samym dole grzebalnym w innych warstwach znajdowały się kości ludzkie. Badania przeprowadził zespół prof. Roberta Loseya z Uniwersytetu Alberta w Kanadzie.