Reklama

Wczesna historia ludzkości przebiegała inaczej, niż sądzono? Przełomowa analiza. Pomogła AI

Hiszpańscy naukowcy zbadali szczątki Homo habilis przy wykorzystaniu technologii sztucznej inteligencji. Modele głębokiego uczenia pomogły zidentyfikować ślady zębów prehistorycznego drapieżnika. Na czym polega przełomowość badania?

Publikacja: 04.10.2025 15:00

Rzeźby czaszek Paranthropus (po lewej) i Homo habilis (po prawej) przed wejściem do Olduvai Gorge Mu

Rzeźby czaszek Paranthropus (po lewej) i Homo habilis (po prawej) przed wejściem do Olduvai Gorge Museum w Tanzanii

Foto: ihorbondarenko/Adobe Stock

Wyniki najnowszej analizy ukazały się we wrześniu w „Annals of the New York Academy of Sciences”. Publikację przygotował zespół naukowców z Uniwersytetu Alcalá w Hiszpanii.

Badanie śladów zębów prehistorycznego drapieżnika. Metodologia badania

Hiszpańscy badacze poddali nowej analizie szczątki dwóch skamieniałości Homo habilis, pochodzące sprzed prawie 2 milionów lat. Skamieniałości, którym przypisano nazwy „OH 7” i „OH 65”, pochodzą z wąwozu Olduvai w Tanzanii. Do analizy szczątków wykorzystano trzy odrębne modele głębokiego uczenia AI: ResNet-50, DenseNet-201 i VGG-19. Każdy z modeli został wytrenowany na bazie 1496 zdjęć, zawierających ślady zębów pięciu gatunków mięsożerców (wilki, lwy, krokodyle, hieny i lamparty). Następnie sprawdzono, jak modele ocenią pochodzenie śladów zębów, znajdujących się na dwóch odrębnych szczątkach Homo habilis.

Czytaj więcej

Nowe odkrycie zmienia dotychczasowe teorie o ewolucji człowieka? Zaskakujące wyniki badań

Po analizie obiektu OH 7 wszystkie trzy modele przypisały (niezależnie) ślady starożytnych ugryzień lampartowi, oceniając prawdopodobieństwo dopasowania na poziomie powyżej 95 proc. Analiza drugiego obiektu przyniosła mniej spójne, ale równie ciekawe wyniki. Dwa z trzech modeli AI oceniły, że ślady zębów na szczątkach OH 65 należą do lamparta, trzeci model wskazał podobieństwo do uzębienia wilka.

Autorzy badania podkreślają, że użyte modele pozwoliły wyłapać subtelne wzorce, trudne do rozpoznania tradycyjnymi metodami analitycznymi. „AI otworzyła nowe drzwi do zrozumienia” – podsumowuje antropolog Manuel Domínguez-Rodrigo, który kierował zespołem badawczym.

Reklama
Reklama

Czym wyróżniał się Homo habilis?

Dorośli przedstawiciele tego gatunku osiągali do ok. 120 cm wzrostu i ok. 45-50 kg wagi. Do tej pory uważano m.in., że ten pierwotny gatunek człowieka był zdolny do wytwarzania pierwszych narzędzi kamiennych. Przypisywano mu także umiejętność ćwiartowania zwłok zwierząt.

Potencjalna przełomowość badania dotyczy zmiany myślenia o roli i cechach przypisywanych dotychczas Homo habilis. Uważano, że ten etap rozwoju człowieka był punktem zwrotnym w procesie jego ewolucji. Chodzi o etap, w którym przedstawiciele Homo habilis mieli ewoluować z pozycji ofiar drapieżników do statusu łowców. 

Czytaj więcej

Kosmiczny przybysz spoza Układu Słonecznego zadziwia astronomów. Co o nim wiadomo?

Zmiana statusu z łowcy na ofiarę?

Nowe badanie może sugerować, że przedstawiciele Homo habilis nie posiadali jeszcze zdolności odpierania ataku mięsożernych drapieżników. Zamiast łowców byli prawdopodobnie ofiarami, o czym może świadczyć najnowsza analiza. Naukowcy podkreślają, że na atak lamparta (a nie np. hieny) wskazuje także m.in. stan zachowanych szczątków. Padlinożerne hieny prawdopodobnie połamałyby kości ofiar, lamparty zachowują się bardziej selektywnie (stąd dobry stan zachowanych czaszek ze śladami ugryzień).

O niższym statusie w ówczesnym łańcuchu pokarmowym może także świadczyć anatomia Homo habilis. Zdaniem badaczy, budowa ciała przedstawicieli tego gatunku była dostosowana do szybkiego wspinania się na drzewa (w celu znalezienia schronienia).

Nowe ustalenia mogą zmienić dotychczasowe założenia, dotyczące tzw. wczesnych hominidów. Autorzy publikacji podkreślają jednak, że wyniki najnowszej analizy nie są jeszcze rozstrzygające. Obiecująco wygląda za to potencjał użytych technologii AI. Według hiszpańskich naukowców narzędzia sztucznej inteligencji mogą otworzyć zupełnie nowe podejście do badania prehistorii człowieka.

Wyniki najnowszej analizy ukazały się we wrześniu w „Annals of the New York Academy of Sciences”. Publikację przygotował zespół naukowców z Uniwersytetu Alcalá w Hiszpanii.

Badanie śladów zębów prehistorycznego drapieżnika. Metodologia badania

Pozostało jeszcze 94% artykułu
/
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Reklama
Nauka
Nowe odkrycie w głębinach Bałtyku. Naukowcy zbadali obiekty na dnie morza
Nauka
Nikt tego skarbu nie badał. Trop prowadzi do jednego z najwybitniejszych Polaków
Materiał Partnera
Dzień w smartfonie. Oto, co dzieci robią w sieci
Nauka
Festiwal innowacji w Rzeszowie: szansa dla młodych i dla biznesu
Nauka
Co działo się pod Santorynem? Naukowcy ustalili przyczynę serii trzęsień ziemi na greckiej wyspie
Reklama
Reklama