Lawinowy wzrost liczby spraw komorniczych w Polsce

Na problem lawinowego wzrostu liczby spraw komorniczych w interpelacji do Ministra Sprawiedliwości zwracają uwagę parlamentarzyści Platformy Obywatelskiej, Józef Lassota i Anna Nemś.

300 spraw u jednego komornika

Podają oni, iż z dostępnych danych wynika, że w naszym kraju jest czynnych zawodowo ok. 1300 komorników, ale z każdym rokiem wzrasta liczba spraw komorniczych wszelkich kategorii. Największą grupę tych spraw stanowią różnego rodzaju egzekucje świadczeń pieniężnych. Ponadto jest coraz więcej eksmisji, egzekucji grzywien zasądzanych przez sądy czy też spraw dotyczących dochodzenia należnych alimentów. Coraz częściej też jeden podmiot gospodarczy lub jeden człowiek mają więcej niż jednego czy dwóch wierzycieli – piszą posłowie.

Powołując się na ekspertów wskazują, że komornicy obarczani są coraz większą ilością spraw. - Obecnie na jednego komornika przypada w Polsce średnio 300 spraw w skali miesiąca. Istnieją kancelarie komornicze, które w ciągu miesiąca prowadzą nawet kilka tysięcy spraw – podnoszą parlamentarzyści. Dodają, iż z danych zebranych przez Bank Światowy wynika, iż średni czas trwania egzekucji komorniczej wynosi w Polsce prawie pięć miesięcy, a czas całego postępowania sądowego niemal dwa lata. Z kolei skuteczność egzekucji komorniczych wynosi zaledwie 30%.

Ministrowi brakuje instrumentów

Odpowiadający na interpelację wiceminister Wojciech Hajduk potwierdza, iż corocznie następuje wzrost wpływu spraw do kancelarii komorniczych. Podaje on, iż wzrostowi temu towarzyszy jednak także wzrost liczby załatwień spraw egzekucyjnych. Natomiast skuteczność egzekucji komorniczej na przestrzeni ostatnich trzech lat utrzymuje się na zbliżonym, niskim poziomie: 21–23%. Hajduk zaznacza jednocześnie, że skuteczność egzekucji, w przytoczonym wyżej rozumieniu, nie obejmuje przypadków umorzenia postępowań egzekucyjnych na wniosek wierzyciela.

Wojciech Hajduk wskazuje, iż minister sprawiedliwości nie posiada instrumentów, którymi mógłby wpływać na wielkość wpływu spraw do kancelarii komorniczych. Jego zdaniem wpływ spraw do kancelarii komorniczych pozostaje przede wszystkim w bezpośrednim związku ze stanem zamożności obywateli i kondycji ekonomiczną przedsiębiorstw. - Wierzyciele, nie mogąc uzyskać od dłużników dobrowolnego zaspokojenia swych należności, zmuszeni są kierować je na drogę egzekucji sądowej – wyjaśnia wiceminister.

Podaje on, iż podejmowane w Ministerstwie Sprawiedliwości działania zmierzające do przeciwdziałania niekorzystnym skutkom wzrostu wpływu spraw egzekucyjnych, ukierunkowane jednocześnie na wzrost sprawności i skuteczności egzekucji, sprowadzają się do zwiększania liczby komorników sądowych.

Zmiany w przepisach

Ponadto na poprawę sprawności i skuteczności egzekucji sądowej ukierunkowane są propozycje zmian w przepisach dotyczących postępowania egzekucyjnego, przyjęte w projekcie ustawy o zmianie ustawy Kodeks cywilny, ustawy Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw – informuje Hajduk.

W projekcie tym zakłada się: rozszerzenie kompetencji referendarzy sądowych w sprawach egzekucyjnych, liberalizację przepisów normujących udział pełnomocników w postępowaniu egzekucyjnym, ograniczenie katalogu czynności komornika podlegających zaskarżeniu i zmianę trybu wnoszenia skargi na czynności komornika, modyfikację regulacji dotyczących zbiegu egzekucji, wprowadzenie tzw. komorniczego wyjawienia majątku dłużnika, zmianę reguł dotyczących następstwa w trakcie postępowania egzekucyjnego, rezygnację z instytucji umorzenia postępowania z mocy prawa i obligatoryjnego wysłuchania stron przed umorzeniem postępowania, modyfikację podstawy powództwa opozycyjnego oraz przepisu dotyczącego właściwości sądu w sprawach z powództw przeciwegzekucyjnych, wprowadzenie elektronicznej licytacji ruchomości, uproszczenie egzekucji z nieruchomości (w tym powierzenie komornikom sądowym niektórych czynności realizowanych obecnie przez sądy).

Prace nad projektem znajdują w się obecnie w fazie uzgodnień międzyresortowych.

Spraw egzekucyjne w latach 2010-2013

Komornicze statystyki

Wpływ spraw egzekucyjnych do kancelarii komorniczych w latach 2010–2012 kształtował się następująco:

- 3 205 173 (2010 r.);

- 4 224 918 (2011 r.);

- 5 049 992 (2012 r.).

W tym samym okresie załatwienie spraw przez komorników wyniosło odpowiednio:

- 2 841 487 (2010 r.);

- 3 819 691 (2011 r.);