Bliżej kaucji za butelki i puszki. Ale czy nie za późno?

Projekt ustawy kaucyjnej w końcu trafi do Sejmu, ale może być za późno, aby biznes mógł uniknąć gigantycznych kar.

Publikacja: 07.06.2023 02:05

Bliżej kaucji za butelki i puszki. Ale czy nie za późno?

Foto: Adobe Stock

Przedsiębiorcy apelowali o jak najszybsze zajęcie się tą ustawą, bo bez niej nie zrealizują zapisanych w unijnej dyrektywie plastikowej poziomów zbiórki opakowań i użycia recyklatu, do czego są zobowiązani. Ustawa ma wdrażać dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady UE ws. zmniejszenia wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko. Weszła w Polsce w życie 24 maja. Zgodnie z nią firmy wprowadzające produkty w opakowaniach mają obowiązek osiągnąć poziomy selektywnego zbierania opa- kowań i odpadów opakowaniowych powstałych z plastikowych butelek na napoje jednorazowego użytku o pojemności do 3 l wraz z ich zakrętkami i wieczkami na poziomie 77 proc. w 2025 r. oraz 90 proc. w 2029 r. Jeśli się to nie uda, czekają ich kary. Pomóc ma system kaucyjny, dzięki któremu zużyte opakowania będą wracały do przedsiębiorców.

Czytaj więcej

Ustawa o SUP: kilka opłat i kary

Czy parlament zdąży

We wtorek rząd przyjął projekt nowelizacji ustawy.

Ma on wprowadzić na terenie całej Polski kaucje za butelki szklane wielokrotnego użytku do 1,5 l, butelki z tworzywa sztucznego jednorazowego użytku o pojemności do 3 l, w tym ich zakrętki i wieczka wykonane z tworzyw sztucznych oraz puszki metalowe o pojemności do 1 l.

Jak podkreśla Kinga Adamczyk z kancelarii Andersen Tax & Legal Srokosz i Wspólnicy sp.k., w aktualnej wersji projektu kaucja nie obejmuje jednorazowych butelek szklanych (np. po alkoholu) oraz opakowań po produktach medycznych i leczniczych.

Krzysztof Baczyński, szef zarządu Związku Pracodawców Producentów Opakowań i Produktów w Opakowaniach EKO-PAK zauważa, że od przyjęcia projektu przez rząd do uchwalenia przez parlament i podpisu prezydenta oraz wejścia w życie nowego prawa może minąć sporo czasu. Nie wiadomo nawet, czy dojdzie do tego do końca tej kadencji Sejmu.

– Gdyby się udało, i tak nie jest możliwe, by system kaucyjny w Polsce zaczął funkcjonować w 2025 r., od kiedy to przedsiębiorcy będą musieli realizować wyznaczone poziomy zbiórki plastikowych butelek, które wcześniej wprowadzili do obrotu – uważa Krzysztof Baczyński i podkreśla, że system kaucyjny w Polsce najwcześniej może wejść w życie dopiero w 2026 r., bo nie da się go utworzyć w ciągu kilkunastu miesięcy od uchwalenia ustawy. Nawet w takich małych krajach jak Łotwa czy Słowacja zajęło to ponad dwa lata.

Aby system zaczął funkcjonować wprowadzić, trzeba będzie przygotować na to sklepy spożywcze – utworzyć infrastrukturę do zbiórki, podpisać umowy określające zasady rozliczania kaucji oraz zbierania i przekazywania opakowań i odpadów opakowaniowych między tymi sklepami a podmiotami reprezentującymi, czyli prowadzącymi system kaucyjny.

Utworzenie systemu wymaga także uzyskania zezwolenia przez ministra właściwego do spraw klimatu, a wydanie takiej decyzji z pewnością trochę potrwa.

Krzysztof Baczyński uważa, że jeśli aktualny projekt pozostanie bez poprawek, to należna opłata z tytułu nieosiągnięcia poziomu selektywnego zbierania odpadów opakowaniowych, liczona zgodnie z wzorem projektu ustawy i projektami rozporządzeń do niej będzie wysoka. Jak ocenia, w skali kraju kary jakie mogą zapłacić przedsiębiorcy za niezrealizowanie wymaganych dyrektywą poziomów zbiórki mogą być liczone w miliardach złotych. Te koszty zostaną też przerzucone na konsumentów.

Dodatkowe obowiązki

Do pobierania kaucji zobowiązani zostaną wszyscy sprzedawcy. Przedsiębiorcy mają ewidencjonować nabyte i sprzedane napoje w opakowaniach na kaucję, liczbę zwróconych opakowań i wysokość pobranych, zwróconych i niezwróconych kaucji. Konsumenci zaś po użyciu takich butelek mają je odnosić do sklepów albo wyznaczonych punktów i dostawać za to zwrot pieniędzy. Przy zwrocie butelek nie będzie wymagany paragon. Nieodebrana przez konsumenta kaucja trafi do przedsiębiorców wprowadzających produkty w opakowaniach i będzie mogła zostać przeznaczona na sfinansowanie systemu kaucyjnego.

Przedsiębiorca prowadzący jednostkę handlu detalicznego lub hurtowego o powierzchni handlowej nie większej niż 200 mkw., który sprzedaje napoje (np. wodę, sok, jogurt) w opakowaniach objętych systemem kaucyjnym, musi pobierać kaucję, ale nie musi jej zwracać i zbierać pustych opakowań i odpadów opakowaniowych.

Projekt ustawy zakłada, że każda jednostka o powierzchni handlowej większej niż 200 mkw. będzie miała obowiązek odbierać puste opakowania i odpady opakowaniowe objęte system kaucyjnym, a także dokonywać zwrotu kaucji.

Etap legislacyjny: trafi do Sejmu

Przedsiębiorcy apelowali o jak najszybsze zajęcie się tą ustawą, bo bez niej nie zrealizują zapisanych w unijnej dyrektywie plastikowej poziomów zbiórki opakowań i użycia recyklatu, do czego są zobowiązani. Ustawa ma wdrażać dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady UE ws. zmniejszenia wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko. Weszła w Polsce w życie 24 maja. Zgodnie z nią firmy wprowadzające produkty w opakowaniach mają obowiązek osiągnąć poziomy selektywnego zbierania opa- kowań i odpadów opakowaniowych powstałych z plastikowych butelek na napoje jednorazowego użytku o pojemności do 3 l wraz z ich zakrętkami i wieczkami na poziomie 77 proc. w 2025 r. oraz 90 proc. w 2029 r. Jeśli się to nie uda, czekają ich kary. Pomóc ma system kaucyjny, dzięki któremu zużyte opakowania będą wracały do przedsiębiorców.

Pozostało 81% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Prawnicy
Awans prokuratora szykanowanego za Ziobry i Święczkowskiego
Prawo karne
Prokuratura przeszukała dom Zbigniewa Ziobry. "Okien nie wybijano"
Edukacja i wychowanie
Rozporządzenie o likwidacji zadań domowych niezgodne z Konstytucją?
Praca, Emerytury i renty
Są nowe tablice GUS o długości trwania życia. Emerytury będą niższe