Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach rozstrzygnął w interpretacji z 13 czerwca 2016 r. (IBPP1/4512-185/16/KJ) kwestię opodatkowania bezumownego korzystania z gruntu. Gmina zawarła z osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą umowę dzierżawy nieruchomości z przeznaczeniem pod kiosk handlowy. Umowa zawarta była na czas oznaczony i wygasła 31 lipca 2014 r.
W maju 2014 r. dzierżawca został poinformowany, że ze względu na potrzebę innego zagospodarowania przedmiotowego terenu nie ma możliwości przedłużenia dzierżawy na kolejny okres i z chwilą wygaśnięcia umowy zobowiązany jest do zwrotu dzierżawionego gruntu w stanie pierwotnym, w tym przypadku do usunięcia na własny koszt znajdującego się na min obiektu. Dzierżawca nie dotrzymał jednak tego zobowiązania i w dalszym ciągu użytkował grunt składając przy tym do gminy wnioski o przedłużenie dzierżawy
Gmina nie wyraziła zgody na zawarcie nowej umowy, w związku jednak z przedłużającym się postępowaniem w sprawie zbycia nieruchomości oraz uwzględniając argumentację dzierżawcy, gmina przychyliła się do jego prośby dot. czasowego korzystania z przedmiotowego terenu pomimo wygaśnięcia umowy, do czasu zakończenia procedury zbycia gruntu. Teren był w taki sposób użytkowany do 17 czerwca 2015 r. Z tego tytułu gmina obciążyła byłego dzierżawcę opłatą za bezumowne korzystanie z gruntu obliczając opłatę jako ekwiwalent czynszu, który gmina otrzymywałaby w tym okresie gdyby umowa dzierżawy była zawarta. Z uwagi na planowane zawarcie umowy notarialnej w czerwcu 2015 r. gmina wyznaczyła dzierżawcy termin wydania nieruchomości.
Termin wydania wyznaczono na 17 czerwca 2015 r., jednak do wydania gruntu w tym dniu nie doszło ponieważ dzierżawca pomimo wezwania obiektu z gruntu nie usunął. Pismem z 13 lipca 2015 r. gmina wyznaczyła dzierżawcy ostateczny termin wydania terenu gminnego w stanie wolnym, informując jednocześnie, że niewydanie nieruchomości w tym terminie spowoduje skierowanie sprawy na drogę postępowania sądowego. Obiekt został ostatecznie usunięty 24 lipca 2015 r., a teren przejęty przez gminę protokołem w dniu 31 lipca 2015 r. Za okres od 18 czerwca 2015 r. do 24 lipca 2015 r. gmina obciążyła byłego dzierżawcę opłatą w wysokości 200 proc. czynszu dzierżawnego. Gmina zapytała, czy prawidłowo zakwalifikowała bezumowne korzystanie z terenu jako odpłatne świadczenie usług na terenie kraju opodatkowane 23 proc. stawką VAT. Sama stanęła na stanowisku, że omawiane transakcje spełniają kryteria art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, należy je zatem traktować jako odpłatne świadczenie usług podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT, w tym przypadku w wysokości 23 proc.
Powyższe stanowisko dyrektor izby skarbowej uznał za prawidłowe w zakresie opodatkowania podatkiem VAT opłaty pobranej za okres od 1 sierpnia 2014 r. do 17 czerwca 2015 r. (tj. za okres, w którym grunt był użytkowany za zgodą gminy) oraz za nieprawidłowe w zakresie opodatkowania podatkiem VAT opłaty pobranej za okres od 18 czerwca 2015 r. do 24 lipca 2015 r. (tj. za okres, w którym dzierżawca korzystał z gruntu wbrew woli wydzierżawiającego).
