W praktyce gospodarczej nierzadko dochodzi do sytuacji, w której podmiot korzystający z określonego budynku (np. na podstawie umowy najmu) przystosowuje go do swoich potrzeb poprzez remont czy modernizację pierwotnej konstrukcji. Następnie, zrealizowane inwestycje, w zamian za wynagrodzenie, pozostawiane są właścicielowi nieruchomości. Istnieją wątpliwości co do tego jakie skutki wywołuje tego rodzaju czynność w podatku od towarów i usług.
W myśl art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu tym podatkiem podlega m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Poprzez pojęcie dostawy towarów, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzenia rzeczą jak właściciel (art. 7 ust. 1 ustawy o VAT). Z kolei, w myśl art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, świadczeniem usług jest każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.
Nie można ich odłączyć
W celu prawidłowego zaklasyfikowania świadczenia przeniesienia nakładów na gruncie ustawy o VAT, niezbędne jest posiłkowanie się przepisami prawa cywilnego. Z punktu widzenia prawa cywilnego nakłady poniesione w cudzym budynku z definicji stanowią część składową tego budynku. Stosownie bowiem do art. 47 § 1 kodeksu cywilnego (dalej: k.c.), część składowa rzeczy nie może być odrębnym przedmiotem własności i innych praw rzeczowych. Z kolei w myśl art. 47 § 2 k.c., częścią składową rzeczy jest wszystko to, co nie może być od niej odłączone bez uszkodzenia lub istotnej zmiany całości albo bez uszkodzenia lub istotnej zmiany odłączanego przedmiotu. W konsekwencji, jeśli nakłady zrealizowane przez podmiot korzystający z nieruchomości nie mogą zostać usunięte bez ich uszkodzenia albo uszkodzenia samego budynku, to należy stwierdzić, że nie stanowią one odrębnej rzeczy.
Na definicję tę powołują się także organy podatkowe. Powszechnie przyjęte stanowisko zakłada, że nakłady zrealizowane w cudzym budynku nie są towarem w rozumieniu art. 2 pkt 6 ustawy o VAT. Należy zatem założyć, że podmiot, który zrealizował w cudzym budynku określone inwestycje w taki sposób, że nie można ich odłączyć od budynku bez uszkodzenia (np. dach), nie jest właścicielem tych inwestycji. Stanowią one bowiem własność właściciela nieruchomości.
W konsekwencji, przeniesienie takich nakładów nie może zostać uznane za dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o VAT.
