Postępowanie administracyjne: trzeba zawiadomić stronę o faktach znanych organowi z urzędu

Fakty znane organowi z urzędu to takie, o których dowiedział się wykonując swoje obowiązki. Zakomunikowanie ich stronie powinno nastąpić w takim terminie, aby przed wydaniem decyzji mogła ona ustosunkować się do nich.

Publikacja: 14.05.2019 05:40

Postępowanie administracyjne: trzeba zawiadomić stronę o faktach znanych organowi z urzędu

Foto: 123RF

- Organ prowadzący postępowanie administracyjne musi zakomunikować stronie fakty, o których dowiedział się w innym postępowaniu. Czy przepisy ustalają formę, w jakiej powinno nastąpić to zawiadomienie?

Nie.

Zgodnie z art. 77 § 1 kodeksu postępowania administracyjnego (dalej k.p.a.) organ ma obowiązek w wyczerpujący sposób zebrać i rozpatrzyć cały materiał dowodowy. Kierowanie się tą zasadą oznacza wymóg wykazania, że wydane orzeczenie wynika z materiału dowodowego zgromadzonego w postępowaniu (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 26 marca 2019 r., sygn. II OSK 1038/17, LEX nr 2648519). W myśl art. 77 § 4 k.p.a. fakty powszechnie znane oraz fakty znane organowi z urzędu nie wymagają dowodu. Fakty znane organowi z urzędu muszą być jednak zakomunikowane stronie.

Czytaj także: Dowody w postępowaniu administracyjnym

Za fakty powszechnie znane należy uznać takie, które są dostępne każdemu człowiekowi myślącemu rozsądnie i posiadającemu przeciętne doświadczenie życiowe (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z 14 listopada 2017 r., sygn. II SA/Rz 965/17, LEX nr 2412587). W wyroku NSA z 14 marca 2007 r. (sygn. I OSK 594/06, LEX nr 330449) zwrócono uwagę, że za fakt powszechnie znany można uznać tylko taki fakt, którego nie można obalić dowodem przeciwnym. O tym, czy dana okoliczność może być uznana za fakt powszechnie znany w znaczeniu procesowym decyduje organ prowadzący postępowanie. Faktu, o istnieniu którego nie wie organ, nie można więc uznać za powszechnie znany. Niedopuszczalne jest także takie zakwalifikowanie okoliczności nieznanej stronie i przez nią kwestionowanej.

Zgodnie z wyjaśnieniami zawartymi w wyroku WSA w Szczecinie z 5 lutego 2015 r. (sygn. I SA/Sz 1310/14, LEX nr 1650502) fakty znane organowi z urzędu to takie, o których organ dowiedział się wykonując swoje obowiązki bądź sprawując swoją funkcję, w ramach przyznanych mu kompetencji. Proceduralne znaczenie faktów znanych organowi z urzędu polega na tym, że organ i strona nie muszą dowodzić istnienia tych faktów. Fakty znane organowi z urzędu muszą być jednak podane do wiadomości strony, gdyż mogą być jej nieznane.

Ustawodawca nie określił sposobu i formy wykonania tego obowiązku, co oznacza, że każda forma jest dozwolona. Przykładowo w wyroku NSA we Wrocławiu z 14 stycznia 1993 r. (sygn. SA/Wr 1091/92, LEX nr 1648134) przyjęto, że wymóg zakomunikowania stronie – znanego organowi z urzędu – faktu wyczerpania limitu punktów sprzedaży napojów alkoholowych jest spełniony także przez doręczenie stronie notatki służbowej wyjaśniającej stan prawny dotyczący ustalania limitu oraz zawierającej wyciąg z rejestru udzielonych i nadal aktualnych zezwoleń.

W wyroku NSA z 12 października 2017 r. (sygn. II GSK 3596/15, LEX nr 2404390) podkreślono, że - aby możliwe było powołanie się na fakty znane organowi z urzędu ze skutkiem procesowym dla prowadzonej sprawy – konieczne jest nie tylko gołosłowne stwierdzenie kierowane do strony, że pewne okoliczności są znane organowi z urzędu, ale także co najmniej adekwatne uprawdopodobnienie w aktach sprawy tych prawotwórczych okoliczności. Za fakty znane organowi z urzędu, tak samo jak za fakty powszechnie znane, mogą być uznane tylko takie fakty, które odpowiadają rzeczywistości, a w konsekwencji muszą się one dać zweryfikować.

Zwraca się także uwagę, że zakomunikowanie stronie faktów znanych organowi z urzędu powinno nastąpić w takim terminie, aby strona przed wydaniem decyzji – w ramach przysługującego jej uprawnienia do wypowiedzenia się o zebranych dowodach i materiałach oraz zgłoszonych żądaniach (art. 10 § 1 k.p.a.) – mogła ustosunkować się do tych faktów (por. m.in. wyrok NSA z 13 października 2010 r., sygn. I OSK 771/10, LEX nr 745319).

Autorka jest radcą prawnym

Podstawa prawna:art. 77 ustawy z 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn. DzU z 2018 r. poz. 2096 ze zm.)

- Organ prowadzący postępowanie administracyjne musi zakomunikować stronie fakty, o których dowiedział się w innym postępowaniu. Czy przepisy ustalają formę, w jakiej powinno nastąpić to zawiadomienie?

Nie.

Pozostało 95% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Konsumenci
Sąd Najwyższy orzekł w sprawie frankowiczów. Eksperci komentują
Prawo dla Ciebie
TSUE nakłada karę na Polskę. Nie pomogły argumenty o uchodźcach z Ukrainy
Praca, Emerytury i renty
Niepokojące zjawisko w Polsce: renciści coraz młodsi
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Aplikacje i egzaminy
Postulski: Nigdy nie zrezygnowałem z bycia dyrektorem KSSiP