Morawiecki w Budapeszcie będzie tworzył trzecią siłę w PE

Ostatni raz taka próba została podjęta w styczniu 2019 r., kiedy lider włoskiej Ligi Matteo Salvini został przyjęty w Warszawie przez Jarosława Kaczyńskiego. Rozmowy o budowie wspólnego klubu w Parlamencie Europejskim jednak upadły, bo prezes PiS nie chciał mieć nic wspólnego ze Zjednoczeniem Narodowym Marine Le Pen, z którą włoski polityk pozostawał w Strasburgu w aliansie. To był też etap, kiedy Salvini forsował mocno antyeuropejską politykę: chciał, aby jego kraj wyszedł ze strefy euro, a może i samej Wspólnoty.

– Nam też zależy na obronie tożsamości państw, jesteśmy przeciwni centralizacji Unii, stawiamy na Europę ojczyzn. Ale przy zachowaniu tych warunków uważamy integrację za coś pozytywnego, w niektórych obszarach opowiadamy się za daleko idącą solidarnością europejską – podkreśla w rozmowie z „Rzeczpospolitą" eurodeputowany PiS, prof. Zdzisław Krasnodębski.

Proeuropejska wolta

Wreszcie Salvini, którego wielu zapamiętało ze zdjęć z koszulką z wizerunkiem Władimira Putina na Placu Czerwonym, opowiadał się za bliską współpracą z Moskwą: rzecz nie do zaakceptowania przez polskie władze.

Ten ostatni punkt do dziś się nie zmienił: Liga nadal chce zniesienia unijnych sankcji nałożonych na Rosję po zajęciu Krymu przed ośmiu laty. Naciska na to w szczególności wielki biznes z północy Włoch, filar wyborczy Ligi. Dla włoskich przedsiębiorców te restrykcje są po prostu bardzo kosztowne, ograniczają możliwość robienia biznesu w Rosji. Ale ci sami przedsiębiorcy pchnęli Salviniego do poparcia w lutym rządu byłego szefa EBC Mario Draghiego, jednego z najbardziej proeuropejskich polityków w historii Włoch. Liga ma tam wpływowych polityków, w tym w ministra rozwoju Giancarlo Giorgettiego. Stosunek do Unii przestał więc dzielić Kaczyńskiego i Salviniego, niektórzy powiedzą nawet, że Włoch stał się bardziej proeuropejski od Polaka.

– Cezurą było powołanie Funduszu Odbudowy. Główny argument Salviniego o skąpej Brukseli, która odwróciła się od Włoch, przestał przemawiać do wyborców. Aby utrzymać mocne poparcie, Liga musiała więc zmienić front, przesunąć się ku centrum i stać się o wiele bardziej proeuropejska – mówią „Rzeczpospolitej" źródła w Rzymie.

Ugrupowanie Salviniego wciąż przoduje w sondażach, ale i tak spadło z 36 proc. latem 2019 r. do 24 proc. dziś.

Przeobrażając się w zwolennika Unii, Salvini coraz gorzej czuje się w jednym klubie (Tożsamość i Demokracja – ID) z Le Pen. Chciałby go przynajmniej „rozmyć", dopuszczając bardziej umiarkowane ugrupowania. Ale stąd droga do formalnego aliansu z PiS pozostaje jeszcze daleka. I to nie tylko z uwagi na sprawy rosyjskie. Znany z łatwości w zmienianiu poglądów Włoch miota się. Jeszcze nie wie, gdzie na europejskiej szachownicy jest jego miejsce. Tym bardziej że odejście we wrześniu z polityki Angeli Merkel i słabnące poparcie dla Emmanuela Macrona zapowiadają rewolucję.

Kilka dni temu w trakcie debaty z liderem lewicowej Partii Demokratycznej Enrico Lettą na pytanie, czy myśli może o przystąpieniu do Europejskiej Partii Ludowej (EPP), gdzie króluje CDU Angeli Merkel, Salvini odpowiedział przecząco. Ale bez większego przekonania.

Karta wartości

Przed wylotem do Budapesztu Salvini wspominał o jeszcze jednej koncepcji, jak mówi „marzeniu". To fuzja ID i Europejskich Konserwatystów i Reformatorów (ECR) – klubu, któremu przewodzi dziś PiS. Tak zrodziłoby się drugie ugrupowanie w Parlamencie Europejskim, które dodatkowo zasilone 11 eurodeputowanymi węgierskiego Fideszu miałoby 148 szabel na 705 w zgromadzeniu w Strasburgu. Tylko chadecy posiadaliby ich więcej. To, ze względu na wspomnianą awersję do Le Pen, nie leży jednak w planach Kaczyńskiego.

– Jesteśmy otwarci na nowych sojuszników, ale chcemy też zachować tożsamość i tradycję instytucjonalną naszego klubu, ECR – podkreśla prof. Krasnodębski.

Innym problem jest obecność wśród Konserwatystów i Reformatorów niegdyś malutkiego (6 deputowanych) ugrupowania Braci Włochów (FI). Od przeszło roku partia charyzmatycznej Giorgii Meloni szybuje w górę i może już liczyć na 18-proc. poparcie, stając się trzecią siłą kraju. To póki co konkurent Ligi, który niechętnie widziałby ją w klubie ECR. Ale i sama Zjednoczona Prawica, która ma 26 posłów, musiałaby się pogodzić z tym, że akceptując taką samą liczbę eurodeputowanych drużyny Salviniego, przestaje być niekwestionowanym liderem klubu.