Białorusini w Polsce. Zagrożeni, ale czy odpowiednio chronieni?

Represjonowani Białorusini, którzy uciekli z kraju i w Polsce uzyskali azyl polityczny, są pod osłoną kontrwywiadowczą.

Publikacja: 24.05.2021 21:00

Białorusini w Polsce. Zagrożeni, ale czy odpowiednio chronieni?

Foto: Fotorzepa/ Jerzy Dudek

W Polsce od 2018 r. ochronę międzynarodową, głównie z powodu działalności opozycyjnej, otrzymało 401 obywateli Białorusi, z czego najwięcej, bo aż 205, w tym roku – wynika z danych przekazanych „Rzeczpospolitej" przez Urząd do Spraw Cudzoziemców. Białorusini, którzy uciekli do Polski przed prześladowaniami i nadal prowadzą „wywrotową" według Łukaszenki działalność (jak np. w kanale Nexta), opowiadają nam o mailach i telefonach z pogróżkami, jakie otrzymują. Mają być też śledzeni w Warszawie. Służby nie zdradzają, czy monitorują ich obecność w Polsce i czy to gwarantuje im bezpieczeństwo.

Szef Nexty ma status uchodźcy i mieszka w Polsce. Czy po zatrzymaniu Ramana Pratasiewicza otrzyma niejawną ochronę np. policji? – Nie informujemy o takich decyzjach i tym bardziej o działaniach – ucina pytania Mariusz Ciarka, rzecznik KGP.

Według naszej wiedzy taką ochronę na pewien czas dostał po ucieczce z kraju np. białoruski milicjant z rodziną.

Eksperci twierdzą, że Polska musi monitorować środowiska opozycji białoruskiej, bo im także grozi realne niebezpieczeństwo. – Powinna być osłona kontrwywiadowcza, bo reżim Łukaszenki jest nieprzewidywalny – mówi poseł Marek Biernacki, były minister-koordynator ds. służb specjalnych. Podkreśla, że białoruskiemu prezydentowi „nie zależy na opinii Zachodu, a jedynie na poddaństwie wobec Rosji". – Porwanie europejskiego samolotu, by dopaść opozycjonistę, to sprawa bez precedensu. Ten reżim nie cofnie się przed niczym, musimy zdać sobie sprawę ze wzmożonej agentury białoruskiej i rosyjskiej w Polsce, które są zdolne do wszystkiego. To ogromne zadanie dla naszych służb: specjalnych i policji, by dbać o bezpieczeństwo tych ludzi w Polsce – wskazuje Biernacki.

Uchodźcę politycznego – po otrzymaniu takiego statusu – traktuje się jak każdego cudzoziemca, który uzyskał zezwolenie na pobyt stały na terenie Polski. Choć sama ustawa o cudzoziemcach nie daje nikomu z automatu specjalnego przywileju ochrony, eksperci twierdzą, że Polska poniekąd odpowiada za ich bezpieczeństwo.

– Taką osobę należy traktować jako kogoś, kto jest zagrożony przez działalność zorganizowanej grupy przestępczej. Należy zapewnić jej ochronę podobną do programu ochrony świadka i ulokować w bezpiecznym miejscu – mówi Piotr Niemczyk, były wiceszef zarządu wywiadu UOP.

Jak mówi nam wysoko postawiony funkcjonariusz ABW w tej sytuacji "nie popisał się wywiad i koordynacja i współpraca z Litwinami". - Przy sprawnym profesjonalnym działaniu kontrwywiad monitorując, rozpracowując rezydenturę osłania i chroni jednocześnie opozycję, aktywistów występujących przeciwko reżimowi - wskazuje.

Zdaniem Biernackiego policyjna ochrona działacza musiałaby być poprzedzona jego zgodą.

W latach 2017–2019 o udzielenie ochrony międzynarodowej w Polsce ubiegało się ok. 40 Białorusinów rocznie. W 2020 r. wnioski uchodźcze złożyło 405 z nich, a w tym blisko 500 osób, z czego 205 osobom go przyznano. – Wzrost zauważalny jest od ubiegłorocznych wyborów prezydenckich na Białorusi – mówi Jakub Dudziak, rzecznik Urzędu. I dodaje: - Wszystkie decyzje merytoryczne dotyczące ochrony międzynarodowej wydane od sierpnia 2020 r. wobec obywateli Białorusi były pozytywne.

W Polsce od 2018 r. ochronę międzynarodową, głównie z powodu działalności opozycyjnej, otrzymało 401 obywateli Białorusi, z czego najwięcej, bo aż 205, w tym roku – wynika z danych przekazanych „Rzeczpospolitej" przez Urząd do Spraw Cudzoziemców. Białorusini, którzy uciekli do Polski przed prześladowaniami i nadal prowadzą „wywrotową" według Łukaszenki działalność (jak np. w kanale Nexta), opowiadają nam o mailach i telefonach z pogróżkami, jakie otrzymują. Mają być też śledzeni w Warszawie. Służby nie zdradzają, czy monitorują ich obecność w Polsce i czy to gwarantuje im bezpieczeństwo.

Pozostało 81% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Społeczeństwo
Groził, wyzywał i wybijał szyby. Policja nie widziała podstaw do interwencji
Społeczeństwo
W Warszawie wyją syreny alarmowe? Wyjaśniamy dlaczego
Społeczeństwo
Sondaż: Połowa Polaków za małżeństwami par jednopłciowych. Co z adopcją?
Społeczeństwo
Ponad połowa Polaków nie chce zakazu sprzedaży alkoholu na stacjach
Społeczeństwo
Poznań: W bibliotece odkryto 27 woluminów z prywatnych zbiorów braci Grimm