Rewolucja w prokuraturze

Szefowie prokuratur i kierownicy jednostek muszą się liczyć z utratą funkcji. I to bez względu na to, kiedy kończy się ich kadencja.

Aktualizacja: 29.12.2015 09:35 Publikacja: 29.12.2015 07:10

Rewolucja w prokuraturze

Foto: Fotorzepa, Marian Zubrzycki

Do Sejmu trafił właśnie projekt ustawy o prokuraturze i przepisów ją wprowadzających. O najważniejszych zmianach pisaliśmy na łamach „Rz" 18 grudnia, choć wówczas nieoficjalnie. Projekt PiS może już jutro trafić do pierwszego czytania w Sejmie.

– Wszystko zależy od decyzji Konwentu Seniorów – mówi „Rz" poseł sprawozdawca Michał Wójcik (PiS). Nie ukrywa, że prace muszą zakończyć się jak najszybciej, bo 31 marca dobiega końca kadencja Andrzeja Seremeta, a do 5 marca prezydent Andrzej Duda powinien wybrać nowego prokuratora generalnego z dwójki kandydatów wyłonionych przez Krajowe Rady: Sądownictwa i Prokuratury – Krzysztofa Karsznickiego lub Laurę Łozowicką. Jeśli projekt do tego czasu nie wejdzie w życie, prezydent będzie musiał powołać nowego prokuratora generalnego, a potem ewentualnie skrócić mu kadencję, by wprowadzić reformę.

Dwa w jednym

Projekt, tak jak zapowiadaliśmy, choć został przygotowany przez ministra sprawiedliwości, trafił do Sejmu jako poselski. Ustawa łączy urząd prokuratora generalnego ze stanowiskiem ministra sprawiedliwości. Ten będzie kierował prokuraturą osobiście albo za pośrednictwem prokuratora krajowego i innych zastępców. Prokurator krajowy będzie pierwszym zastępcą prokuratora generalnego. W dniu wejścia w życie noweli zniknie Prokuratura Generalna, a powstanie Prokuratura Krajowa. Zajmie się prowadzeniem postępowań przygotowawczych w sprawach ścigania przestępczości zorganizowanej i najpoważniejszej korupcyjnej.

Wydział do spraw swoich

W Prokuraturze Krajowej powstanie Wydział Spraw Wewnętrznych, który poprowadzi postępowania przygotowawcze w sprawach najpoważniejszych czynów przestępczych popełnionych przez sędziów, prokuratorów i asesorów. Znikną prokuratury apelacyjne – powstaną regionalne. Będą w nich utworzone wydziały do ścigania najpoważniejszej przestępczości: finansowo-skarbowej oraz przeciwko obrotowi gospodarczemu na dużą skalę. Prokuratury okręgowe zajmą się poważnymi sprawami kryminalnymi i finansowo-skarbowymi. Projekt przewiduje nowe uprawnienie dla pg. Będzie mógł zarządzić przejęcie i prowadzenie na poziomie PK, niezależnie od właściwości miejscowej i rzeczowej prokuratury, sprawy o obszernym materiale dowodowym, zawiłej pod względem faktycznym lub prawnym.

Zniknie prokuratura wojskowa, stanie się częścią prokuratury powszechnej. Powstaną jednak specjalne wydziały w jednostkach wszystkich szczebli, które zajmą się przestępstwami popełnianymi w środowisku żołnierzy zawodowych. W skład Krajowej Rady Prokuratorów przy pg nie wejdą politycy, tylko przedstawiciele każdego szczebla prokuratury oraz prokuratorzy w stanie spoczynku.

Nowością jest jawne postępowanie dyscyplinarne. Minister sprawiedliwości uzyskuje realną władzę nad prokuraturą. Zlikwidowana zostaje kadencyjność stanowisk funkcyjnych i kierowniczych w prokuraturze, tak aby pg miał możliwość swobodnej – ograniczonej jedynie ustawą – polityki kadrowej. W tym celu projekt ogranicza rolę konkursów na stanowiska w prokuraturze do wyboru na pierwsze stanowisko prokuratorskie, pozostawiając decyzje pg i pk.

Prokuratorem nie zostanie osoba, która pełniła służbę zawodową, pracowała lub była współpracownikiem organów bezpieczeństwa państwa. Na urząd ten nie trafi też sędzia, który orzekając, uchybił godności urzędu, sprzeniewierzając się niezawisłości sędziowskiej, co stwierdzono prawomocnym wyrokiem.

Pg i pk dostaną prawo nagradzania wyróżniających się śledczych nagrodami finansowymi lub wcześniejszym awansem. Oni też będą sprawować kontrolę nad czynnościami operacyjno-rozpoznawczymi poprzez wgląd w materiały zgromadzone w toku kontroli operacyjnej, zakupu kontrolowanego, kontrolowanego wręczenia lub przyjęcia korzyści majątkowej albo przesyłki niejawnie nadzorowanej.

etap legislacyjny: przed pierwszym czytaniem

Minister połączy dwie funkcje

- W Prokuraturze Krajowej utworzone zostaną departamenty i biura.

- Samodzielną komórką w Prokuraturze Krajowej będzie Wydział do spraw Wewnętrznych.

- Prokuraturę regionalną tworzy się dla obszaru właściwości co najmniej dwóch prokuratur okręgowych.

- Do głównych zadań prokuratury regionalnej należy zapewnienie udziału prokuratora w sprawach przed sądami powszechnymi, wojewódzkimi administracyjnymi.

- Prokuraturą regionalną kieruje prokurator regionalny.

Powiedzieli dla „Rz"

Grzegorz Kubalski, Związek Powiatów Polskich

Największe wątpliwości dotyczące organizacji punktów – takie jak np. ich wyposażenie – zostały co do zasady wyjaśnione. To nowy i skomplikowany system, organizowany na dużą, bo ogólnopolską skalę. Może więc się zdarzyć, że w niektórych miejscach pojawią się problemy organizacyjne, np. brak chętnych do prowadzenia konkretnego punktu. Spodziewam się wtedy działań ukierunkowanych na uruchomienie punktu w terminie późniejszym. Jeśli gdzieś punkty nie powstaną, to ustawa nie przewiduje odrębnych sankcji. Oczywiście właściwy powiat będzie musiał zwrócić dotację otrzymaną na prowadzenie takich punktów, a w razie kontroli NIK zostanie wskazane naruszenie prawa.

Włodzimierz Chróścik, radca prawny, dziekan Okręgowej Izby Radców Prawnych w Warszawie

Czas pokaże, czy punkty działają bez zastrzeżeń. W tej chwili nie mam sygnałów o większych problemach. Podpisaliśmy porozumienia z wszystkimi powiatami. Chętnych do pracy też nie brakuje. W Warszawie zgłosiło się 100 radców na jedno miejsce, a poza Warszawą od kilku do kilkunastu. W ostatnich dniach okazało się, że w pięciu punktach: dwóch w Siedlcach i po jednym w Gostyninie, w Starej Białej oraz Nowym Duninowie, nie udało się powiatom wyłonić organizacji pozarządowych do prowadzenia punktów. Starostwa poprosiły nas więc o pomoc w znalezieniu prawników, ale przy tak dużej ilości chętnych nie będzie z tym problemów.

Roman Kusz, adwokat, wicedziekan okręgowej Rady Adwokackiej w Katowicach

Chętnych do pracy w punktach nie brakowało. Zgłosiło się 400 adwokatów na 60 miejsc. Udało się w też zorganizować spotkanie, na które przyszli przedstawiciele wszystkich powiatów. Przedstawiliśmy propozycję projektu porozumienia. Bez większych problemów udało się doprowadzić do jego podpisania z wszystkimi starostami. Rada zaproponowała również system zastępowania adwokata w razie jego choroby lub urlopu. To również zostało zaakceptowane. Tylko w jednym ze starostw zażądano od nas, by adwokaci płacili zryczałtowaną opłatę za korzystanie z biurka i komputera. Udało się jednak przekonać starostę, by zrezygnował z tego niezbyt fortunnego pomysłu.

Do Sejmu trafił właśnie projekt ustawy o prokuraturze i przepisów ją wprowadzających. O najważniejszych zmianach pisaliśmy na łamach „Rz" 18 grudnia, choć wówczas nieoficjalnie. Projekt PiS może już jutro trafić do pierwszego czytania w Sejmie.

– Wszystko zależy od decyzji Konwentu Seniorów – mówi „Rz" poseł sprawozdawca Michał Wójcik (PiS). Nie ukrywa, że prace muszą zakończyć się jak najszybciej, bo 31 marca dobiega końca kadencja Andrzeja Seremeta, a do 5 marca prezydent Andrzej Duda powinien wybrać nowego prokuratora generalnego z dwójki kandydatów wyłonionych przez Krajowe Rady: Sądownictwa i Prokuratury – Krzysztofa Karsznickiego lub Laurę Łozowicką. Jeśli projekt do tego czasu nie wejdzie w życie, prezydent będzie musiał powołać nowego prokuratora generalnego, a potem ewentualnie skrócić mu kadencję, by wprowadzić reformę.

Pozostało 87% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Nieruchomości
Trybunał: nabyli działkę bez zgody ministra, umowa nieważna
Materiał Promocyjny
Wykup samochodu z leasingu – co warto wiedzieć?
Praca, Emerytury i renty
Czy każdy górnik może mieć górniczą emeryturę? Ważny wyrok SN
Prawo karne
Kłopoty żony Macieja Wąsika. "To represje"
Sądy i trybunały
Czy frankowicze doczekają się uchwały Sądu Najwyższego?
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Sądy i trybunały
Łukasz Piebiak wraca do sądu. Afera hejterska nadal nierozliczona