Kadencja organów adwokatury, organów izb adwokackich i zespołów adwokackich trwa cztery lata, jednak są one obowiązane działać do czasu ukonstytuowania się nowo wybranych organów – wynika z art. 11 ust. 2 prawa o adwokaturze. Analogiczny przepis jest w ustawie o radcach prawnych – art. 43 ust. 1. Wydawać by się mogło, że uprawniają one władze samorządów zawodowych, którym w większości w trakcie pandemii upłynęła kadencja, do dalszego działania. Pewność zachwiała tarcza antykryzysowa 4.0. Art. 14ha zastrzega, że w radcowskich organach kadencja mija najpóźniej 5 października. O adwokatach przepis milczy.
– Adwokatura, zaniedbując wprowadzenie analogicznego do radców przepisu, doprowadziła do wątpliwości prawnych, czy izbowe organy samorządu zawodowego mogą wciąż działać – uważa adwokat Radosław Baszuk, wieloletni sędzia dyscyplinarny stołecznej palestry. I dodaje: – Dzisiaj ustawa wyraźnie odróżnia wybór organu samorządu zawodowego i jego ukonstytuowanie. Kadencja organów izbowych dobiegła końca. Wyborów nie było. Orzeczenia izbowych sądów dyscyplinarnych w razie ich zaskarżenia mogą być kwestionowanie.
Czytaj także: Warszawska rada adwokacka: jak zarobić na epidemii
– Orzeczenie wydane przez sąd adwokacki, który zostałby uznany za nienależycie obsadzony, dotknięte będzie bezwzględną przyczyną odwoławczą. Będą z tego korzystać osoby, które po 23 kwietnia, a więc po upływie kadencji warszawskiego Sądu Dyscyplinarnego, wydalono z zawodu – wyjaśnia mec. Agnieszka Helsztyńska, warszawska sędzia dyscyplinarna.
Emocje studzi adwokat Rafał Dębowski, sekretarz Naczelnej Rady Adwokackiej.
– To, że w ustawie nie ma przepisów odnoszących się do adwokatury, nie jest przypadkiem. Prezydium NRA w procesie legislacyjnym zabiegało, by nie doszło do kalki i przeniesienia radcowskich przepisów na samorząd adwokacki. W naszej ocenie nie pasują one do systemu wyborczego samorządu adwokackiego. Co więcej, nie godzimy się na wprowadzenie w samorządzie adwokackim przepisów skracających kadencję czy też ograniczających członków organów w pełnieniu mandatu nawet po upływie kadencji. Kadencja NRA kończy się dopiero w listopadzie 2020 r., ale z mocy art. 11 ust. 2 prawa o adwokaturze członkowie wszystkich organów adwokatury i organów izb adwokackich działają do czasu ukonstytuowania się nowo wybranych władz.
Ustępujący szef warszawskich radców prawnych wskazuje, że zmiana w tarczy dla ich samorządu to wyraz troski o szeroko rozumiane bezpieczeństwo prawne decyzji.
– Wątpliwości w tej kwestii wywodzą się z rozbieżnych wykładni przepisu zobowiązującego organy do działania do czasu ukonstytuowania się nowo wybranych organów oraz stanowiska Trybunału Konstytucyjnego odnoszącego się do ustawowego okresu kadencji – wskazuje Włodzimierz Chróścik.
– Przedłużenie kadencji radcowskich władz nastąpiło w tarczy 4.0. Biorąc pod uwagę najnowsze orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego, istnieje uzasadniona wątpliwość, czy te przepisy można uznać za zgodne z ustawą zasadniczą. Przyjęto je w trybie, którego prawidłowość została właśnie zakwestionowana – wskazuje adwokat Karol Pachnik.
Opinia dla „Rzeczpospolitej"
Łukasz Chojniak, rzecznik dyscyplinarny Izby Adwokackiej w Warszawie w latach 2013–2016
Odmienne rozwiązania przyjęte w tarczy 4.0 w odniesieniu do kadencji samorządowych władz adwokatury i radców prawnych to kolejny dowód na fatalną jakość legislacji. Nie uważam, by brak przepisów szczególnych obowiązujących w czasie epidemii, które odnosiłyby się do kadencji władz samorządowych adwokatury, stanowił problem. Artykuł 11 ust. 2 prawa o adwokaturze należy rozumieć jako gwarantujący nieprzerwane działanie władz samorządowych. Inna wykładnia, przewidująca powstanie wakatów we wszystkich organach bez żadnych rozwiązań zastępczych, jest funkcjonalnie nie do zaakceptowania. Obecne władze są obowiązane działać do czasu ukonstytuowania się nowo wybranych.
