Rysa na wyborze prezydenckiego przedstawiciela do KNF

Powołanie Zdzisława Sokala do KNF odbyło się bez zgody premiera wymaganej przez konstytucję. To wzbudza kontrowersje.

Aktualizacja: 21.11.2018 13:44 Publikacja: 20.11.2018 17:51

Zdzisław Sokal (Andrzej Barabasz/CC BY-SA 4.0)

Zdzisław Sokal (Andrzej Barabasz/CC BY-SA 4.0)

Foto: Wikimedia Commons

Zdzisław Sokal został przedstawicielem nowo zaprzysiężonego prezydenta Andrzeja Dudy w Komisji Nadzoru Finansowego we wrześniu 2015 r. Dziś wokół jego osoby jest gorąco – prokuratura bada zawiadomienie mec. Romana Giertycha, pełnomocnika milionera i właściciela prywatnych banków, w sprawie Zdzisława Sokala, który miał rzekomo „lobbować w KNF na rzecz doprowadzenia do upadłości Getin Noble Banku". Mówiąc wprost – do przejęcia za złotówkę będącego w kłopotach banku Leszka Czarneckiego. Dowodem mają być nagrania rozmów bankowca (z marca i lipca) z członkami KNF. Szef Komisji Marek Chrzanowski na pierwszej z taśm mówi: „Sokal go zje" (czyli bank).

Czytaj także: Sokal powołany do KNF bez wymaganej Konstytucją zgody premiera

Prezydent Duda w TVP Info bronił Zdzisława Sokala przed oskarżeniami. – Mój przedstawiciel w KNF chciał podejmować słuszne działanie. Także uważam, że w pierwszej kolejności powinny być chronione interesy zwykłych ludzi. Wielokrotnie z nim rozmawiałem, także o sytuacji dwóch banków, których cała sprawa dotyczy – mówił prezydent Duda.

W tym kontekście jego umocowanie w KNF ma ogromne znaczenie, w kontekście odpowiedzialności politycznej, ale i prawnej.

Sokal w przeszłości był m.in. wiceprezesem PKO BP i członkiem zarządu NBP (gdy prezydentem był Lech Kaczyński).

Trzy lata temu wszedł do KNF – prezydent Andrzeja Duda powołał go na swojego przedstawiciela w KNF. Szkopuł w tym, że bez kontrasygnaty, tzn. zgody premiera. Czy dlatego, że była to premier rządu PO–PSL Ewa Kopacz z odmiennego obozu politycznego?

Część prawników uważa, że akt powołania Sokala jest nieważny, bo zgody premiera wymaga konstytucja (art. 144 ust. 2). „Akty urzędowe Prezydenta Rzeczypospolitej wymagają dla swojej ważności podpisu Prezesa Rady Ministrów, który przez podpisanie aktu ponosi odpowiedzialność przed Sejmem". KNF podlega premierowi, dlatego – zdaniem prawników – kontrasygnata ma tu fundamentalne znaczenie. Co ważne, konstytucja w ustępie 3 wymienia 30 prerogatyw prezydenta, które nie wymagają takiej zgody premiera, np. powoływanie członków Rady Polityki Pieniężnej.

Kancelaria przyznaje, że: „Postanowienie Prezydenta o powołaniu na przedstawiciela Prezydenta RP w Komisji Nadzoru Bankowego Pana Zdzisława Sokala nie było kontrasygnowane przez Prezesa Rady Ministrów". Wszystko wskazuje na to, że o taką zgodę nie występowała. Dlaczego? Bo uważa, że nie jest to konieczne, a praktyka stosowania przepisów konstytucji w tej mierze jest „od lat jednolita". „Swoje uprawnienia w taki sam sposób realizowali Prezydenci Rzeczypospolitej Polskiej piastujący ten urząd po wejściu w życie Konstytucji z dnia 2 kwietnia 1997 r." – podaje Kancelaria Prezydenta, dodając, że prezydenci, powołując swoich przedstawicieli m.in. do KRS czy RPP, nie wnosili o kontrasygnatę. Kancelaria twierdzi też, że odbierałoby to niezależność prezydenta. „Ze względu na przyjęty w Konstytucji RP rozdział organów władzy wykonawczej trudno byłoby zaakceptować sytuację, w której przedstawiciel Prezydenta RP w organie kolegialnym miałby być w jakikolwiek sposób podległy, choćby przez sam fakt kontrasygnowania wyboru".

- Byłbym jednak bardzo ostrożny z twierdzeniem, że powołanie przedstawiciela prezydenta w tym przypadku jest nieważne. Trzeba mieć na względzie także skutki takiego stwierdzenia dla stabilności porządku w państwie – podkreśla dr Piotrowski. I dalej tłumaczy: - Gdyby prezydenta związać bezwzględnie wymogiem kontrasygnaty, to mielibyśmy do czynienia ze zmianą charakteru wskazanych przez niego osób, np. w Komisji Nadzoru Finansowego - byliby to przedstawiciele prezydenta i premiera – zaznacza dr Piotrowski.
– Powołanie przedstawiciela prezydenta bez kontrasygnaty nie narusza jednak zasady podziału władz – podkreśla konstytucjonalista.

Tomasz Siemoniak, były wicepremier rządu PO–PSL, twierdzi, że tłumaczenia Kancelarii Prezydenta „ją dyskwalifikują”.

- Są dwie władze wykonawcze - Rada Ministrów i Prezydent. Muszą działać spójnie. Władza prezydenta nie jest nieograniczona. Ogranicza ją właśnie Konstytucja - mówi Siemoniak.

Jednak znaleźliśmy prezydenta, który powołując Sokala do państwowych gremiów, ze względu na art. 144 ust. 2 konstytucji, wystąpił o kontrasygnatę do premiera. Był to prezydent Lech Kaczyński, który w marcu 2007 r. powoływał Sokala na wiceprezesa NBP.

Zdzisław Sokal został przedstawicielem nowo zaprzysiężonego prezydenta Andrzeja Dudy w Komisji Nadzoru Finansowego we wrześniu 2015 r. Dziś wokół jego osoby jest gorąco – prokuratura bada zawiadomienie mec. Romana Giertycha, pełnomocnika milionera i właściciela prywatnych banków, w sprawie Zdzisława Sokala, który miał rzekomo „lobbować w KNF na rzecz doprowadzenia do upadłości Getin Noble Banku". Mówiąc wprost – do przejęcia za złotówkę będącego w kłopotach banku Leszka Czarneckiego. Dowodem mają być nagrania rozmów bankowca (z marca i lipca) z członkami KNF. Szef Komisji Marek Chrzanowski na pierwszej z taśm mówi: „Sokal go zje" (czyli bank).

Pozostało 84% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Polityka
Mateusz Morawiecki kontra Donald Tusk. Poszło o walkę z inflacją
Polityka
Wybory do PE: Zmiany na listach PiS. Patryk Jaki wystartuje ze Śląska?
Polityka
Fogiel: Nowa władza łamanie prawo. W PiS nigdy nie było pobłażania
Polityka
Jan Strzeżek: Wybory na prezydenta Warszawy już się rozstrzygnęły
Polityka
Dlaczego ABW zasłoniło kamery monitoringu w domach Ziobry? Siemoniak wyjaśnia