Czy przejmując po rozstaniu wspólne mieszkanie obciążone kredytem trzeba zapłacić podatek od darowizn

Kto przejmuje od ekspartnera wspólne mieszkanie i spłaca je bankowi, może zapłacić podatek od darowizn. Zależy to od kwoty hipoteki.

Aktualizacja: 01.10.2018 11:14 Publikacja: 01.10.2018 08:08

Czy przejmując po rozstaniu wspólne mieszkanie obciążone kredytem trzeba zapłacić podatek od darowizn

Foto: AdobeStock

Czy po rozstaniu z partnerem opłaca się przejąć jego udział we wspólnym lokalu i spłatę zobowiązań wobec banku? Nie zawsze. Ci, którzy rozważają taką opcję, powinni najpierw skalkulować, czy zapłacą podatek. Oblicza się go od połowy wartości rynkowej mieszkania pomniejszonej o połowę hipoteki. Nie ma natomiast znaczenia, jaka kwota kredytu pozostała faktycznie do spłaty.

Czytaj także: Skarbówka wzywa nowożeńców w sprawie kosztów wesela

Wyjaśnia to skarbówka w najnowszej interpretacji. Sprawa dotyczyła kobiety, która w 2004 r. kupiła mieszkanie z ówczesnym partnerem. Bank ustanowił hipotekę na łączną kwotę 120 tys. zł. Od 2005 r. sama spłaca kredyt, ponieważ mężczyzna się wyprowadził, a po kilku latach zmarł. W 2017 r. sąd rejonowy stwierdził w drodze postanowienia, że spadek po nim nabyli rodzice i dwaj bracia. Druga połowa lokalu pozostaje cały czas własnością wnioskodawczyni.

Podatek od nadwyżki

Spadkobiercy postanowili, że nieodpłatnie zniosą współwłasność lokalu na rzecz wnioskodawczyni bez jakichkolwiek spłat i dopłat. Bank wyraził na to zgodę. W zamian kobieta zwolniła ich z długu oraz przejęła na siebie spłatę kredytu. Obecnie wartość rynkowa mieszkania jest szacowana na 200 tys. zł, a jej udziału – 100 tys. zł.

Kobieta chciała potwierdzić, że nie zapłaci podatku od spadków i darowizn. Skoro jej udział ma wartość rynkową 100 tys. zł, a spłaca dalej długi wynoszące 130 tys. zł, to podstawa opodatkowania wyniesie zero.

Stanowisko dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej było negatywne. Wyjaśnił, że czynność zniesienia współwłasności nieruchomości bez obowiązku spłat i dopłat podlega opodatkowaniu zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Wysokość podatku ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca. W opisanej sytuacji będzie to III grupa, do której zalicza się osoby niespokrewnione.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (tzw. czysta wartość). Zalicza się do nich ustanowioną na nieruchomości hipotekę.

Natomiast przy nieodpłatnym zniesieniu współwłasności daninę płaci się od nabycia ponad wartość udziału, który przysługiwał nabywcy przed jej zniesieniem. W tym przypadku od połowy lokalu.

Do ciężarów pomniejszających podstawę opodatkowania nie zalicza się jednak całej hipoteki, ale wartość proporcjonalną do udziałów, czyli połowę.

„Wnioskodawczyni zapłaci podatek od wartości rynkowej nabywanych udziałów, pomniejszonej o połowę kwoty hipoteki" – czytamy w interpretacji.

Jak wyjaśnia Grzegorz Grochowina, menedżer w KPMG w Polsce, skarbówka dość restrykcyjnie interpretuje pojęcie „ciężarów" odliczanych od podstawy opodatkowania.

– Nie ma znaczenia wartość pozostałego do spłaty kredytu, ale kwota hipoteki obciążającej nieruchomość. Jest to niekorzystne w przypadku, gdy nabywany udział w lokalu ma wyższą wartość rynkową niż przypadająca na niego hipoteka. Podatku nie zapłaci natomiast osoba nabywająca udział o wartości niższej niż hipoteka – mówi Grzegorz Grochowina.

Co można odliczyć

Kiedy więc można uniknąć podatku? Dyrektor KIS wyjaśnił to w innej interpretacji (0111-KDIB2-2.4015. 23.2018.1.PB). W tym przypadku mieszkanie z kredytem przejmował były narzeczony. Lokal miał wartość rynkową 300 tys. zł, a jako zabezpieczenie ustanowiono hipotekę kaucyjną w wysokości 436 tys. zł. Do spłacenia pozostało ok. 224 tys. zł kredytu.

Skarbówka uznała, że skoro nabyty udział ma wartość 150 tys. zł, a przypadająca na ten udział hipoteka 218 tys. zł, to podatku nie będzie.

„Skoro wartość hipoteki (przypadająca na nabywany udział) przekroczy wartość nabywanego udziału, to podstawa opodatkowania wyniesie zero" – czytamy.

Ile i kiedy trzeba płacić od darowizny

Kwota podatku zależy od pokrewieństwa (grupy podatkowej):

– I grupa: małżonek, zstępni (dzieci, wnuki), wstępni (rodzice, dziadkowie), pasierb, zięć, synowa, rodzeństwo, ojczym, macocha i teściowie;

– II grupa – zstępni rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonkowie rodzeństwa małżonków, małżonkowie innych zstępnych;

– III grupa – inni nabywcy (np. konkubenci, znajomi, dalsi krewni).

Dla III grupy kwota wolna od podatku wynosi 4902 zł. Podatek płaci się według stawek 12, 16 i – od nadwyżki ponad 20,5 tys. zł – 20 proc. Nabywca składa zeznanie o nabyciu rzeczy lub praw

majątkowych (SD-3) w ciągu miesiąca od dnia otrzymania

darowizny. Termin płatności podatku wynosi 14 dni od dnia doręczenia mu decyzji ustalającej wysokość daniny.

Czy po rozstaniu z partnerem opłaca się przejąć jego udział we wspólnym lokalu i spłatę zobowiązań wobec banku? Nie zawsze. Ci, którzy rozważają taką opcję, powinni najpierw skalkulować, czy zapłacą podatek. Oblicza się go od połowy wartości rynkowej mieszkania pomniejszonej o połowę hipoteki. Nie ma natomiast znaczenia, jaka kwota kredytu pozostała faktycznie do spłaty.

Czytaj także: Skarbówka wzywa nowożeńców w sprawie kosztów wesela

Pozostało 90% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Sądy i trybunały
Łukasz Piebiak wraca do sądu. Afera hejterska nadal nierozliczona
Zawody prawnicze
Korneluk uchyla polecenie Święczkowskiego ws. owoców zatrutego drzewa
Konsumenci
UOKiK ukarał dwie znane polskie firmy odzieżowe. "Wełna jedynie na etykiecie"
Zdrowie
Mec. Daniłowicz: Zły stan zdrowia myśliwych nie jest przyczyną wypadków na polowaniach
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Sądy i trybunały
Rośnie lawina skarg kasacyjnych do Naczelnego Sądu Administracyjnego