Czy towary sprzedane uwzględnia się w spisie z natury?

Jeśli przedsiębiorca sprzedał wyrób i przekazał go nabywcy, to nie wpisuje go w remanencie sporządzonym na 31 grudnia. Nawet, gdy zastosowano klauzulę zastrzeżenia prawa własności do czasu zapłaty.

Publikacja: 15.12.2016 04:30

Czy towary sprzedane uwzględnia się w spisie z natury?

Foto: Fotolia

- Przedsiębiorca prowadzi działalność gospodarczą w zakresie handlu. Ewidencjonuje przychody i koszty w podatkowej księdze przychodów i rozchodów prowadzonej metodą kasową. Towary handlowe importuje z Chin. Tran- sport towarów nabytych w Chinach odbywa się drogą morską. Towary te są poddawane odprawie celnej w Polsce. Sprzedaż towarów odbiorcom następuje z magazynu spółki na terenie kraju, po ich skompletowaniu, zgodnie z zamówieniem. Data wystawienia faktury zakupu towaru poprzedza datę jego fizycznej dostawy mniej więcej o dwa miesiące. Zgodnie z kontraktem, chiński dostawca zachowuje tytuł własności do towarów do czasu zapłaty za nie przez przedsiębiorcę. Przedsiębiorca zobowiązany jest do zapłaty za towary w terminie 30 dni od daty dostarczenia ich do ustalonego portu w Polsce. Kontrakt nie zawiera zakazu obrotu towarami przed uiszczeniem za nie należności. Przedsiębiorca również ma zamiar sprzedawać nabyte w Chinach towary z zastrzeżeniem prawa własności.

Czy spisem z natury na dzień 31 grudnia powinny być objęte:

- „towary handlowe w drodze", tj. towary wydane przez dostawcę firmie spedycyjnej, w trakcie transportu drogą morską, co do których przedsiębiorca posiada fakturę zakupu przesłaną drogą e-mail, lecz nie dysponuje nimi w związku z niedokonaną jeszcze odprawą celną, która będzie miała miejsce po 31 grudnia,

- towary handlowe wydane przez przedsiębiorcę nabywcy, wobec których zastosowano klauzulę zastrzeżenia prawa własności do czasu zapłaty? – pyta czytelnik.

Zasady sporządzania spisu z natury przez podatników prowadzących podatkową księgę przychodów i rozchodów są określone przez przepisy rozporządzenia ministra finansów w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (dalej: rozporządzenie).

Stosownie do § 27 ust. 1 rozporządzenia, podatnicy są obowiązani do sporządzenia i wpisania do księgi spisu z natury towarów handlowych, materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, produkcji w toku, wyrobów gotowych, braków i odpadów na dzień 1 stycznia, na koniec każdego roku podatkowego, na dzień rozpoczęcia działalności w ciągu roku podatkowego, a także w razie utraty w ciągu roku podatkowego prawa do zryczałtowanego opodatkowania podatkiem dochodowym, zmiany wspólnika, zmiany proporcji udziałów wspólników lub likwidacji działalności.

Wątpliwości czytelnika dotyczą obowiązku ujmowania w spisie z natury na dzień 31 grudnia:

- „towarów handlowych w drodze", tj. towarów wydanych przez zagranicznego dostawcę firmie spedycyjnej, w trakcie transportu drogą morską, co do których przedsiębiorca posiada fakturę zakupu przesłaną drogą e-mail, lecz nie dysponuje nimi w związku z niedokonaną jeszcze odprawą celną, która będzie miała miejsce po 31 grudnia,

- towarów handlowych wydanych przez przedsiębiorcę nabywcy, wobec których zastosowano klauzulę zastrzeżenia prawa własności do czasu zapłaty.

Towarami handlowymi są wyroby przeznaczone do sprzedaży w stanie nieprzerobionym. Sa nimi również produkty uboczne uzyskiwane przy prowadzeniu działów specjalnych produkcji rolnej (zob. § 3 pkt 1 lit. a rozporządzenia).

Nie tylko własne

Stosownie do § 28 ust. 3 rozporządzenia, spis z natury powinien obejmować również towary będące własnością podatnika, znajdujące się w dniu sporządzenia spisu poza zakładem podatnika, a także towary obce znajdujące się w zakładzie podatnika. Towary obce nie podlegają wycenie. Wystarczające jest ilościowe ich ujęcie w spisie towarów z podaniem, czyją stanowią własność.

Faktura bez znaczenia

O obowiązku uwzględnienia w spisie z natury zakupionych przez podatnika towarów handlowych nie decyduje zatem fakt wystawienia faktury, czy jej zaksięgowania, ale to, czy towary te są własnością podatnika oraz miejsce, w którym znajdują się one na dzień wykonywania spisu. Spis z natury, jak sama nazwa wskazuje, jest to spis określonych składników majątku podatnika wykonany na podstawie naocznego stwierdzenia stanu faktycznego. Zatem, co do zasady, w spisie z natury ujmuje się towary handlowe, które znajdują się w zakładzie podatnika w chwili przeprowadzenia spisu, nawet jeśli są to towary obce (z tym zastrzeżeniem, że towary obce nie podlegają wycenie). Wyjątkowo spis z natury obejmuje rzeczy znajdujące się poza zakładem podatnika, jeżeli stanowią one jego własność.

Zgodnie z kodeksem cywilnym i umową

O tym, kiedy następuje przeniesienie własności decydują przepisy kodeksu cywilnego oraz postanowienia konkretnej umowy będącej podstawą danej transakcji. Co do zasady, zakupione towary handlowe (jeżeli oznaczone są tylko co do gatunku) stają się własnością nabywcy w momencie, gdy wejdzie on w ich posiadanie.

Nie bierze się pod uwagę

W spisie z natury sporządzonym na koniec roku podatkowego przedsiębiorca nie może więc ująć towarów handlowych określonych w pytaniu jako „towary handlowe w drodze", tj. towarów wydanych przez dostawcę firmie spedycyjnej, znajdujących się w trakcie transportu drogą morską, co do których przedsiębiorca ma fakturę zakupu przesłaną drogą e-mail, lecz ich nie posiada. W tym przypadku nie występują bowiem ww. przesłanki, które zobowiązują podatnika do ujęcia towarów handlowych w spisie z natury. Towary te na dzień wykonania tego spisu nie znajdują się w zakładzie podatnika, jak również nie są jeszcze jego własnością.

Nie podlegają także ujęciu w spisie z natury towary handlowe (wobec których zastosowano klauzulę zastrzeżenia prawa własności do czasu zapłaty), które na dzień sporządzenia spisu z natury zostały wydane nabywcy. Ma to związek z powstaniem przychodu należnego z tytułu sprzedaży tych towarów >patrz ramka.

Skoro przedsiębiorca sprzedał towar i wydał go nabywcy przed sporządzeniem spisu z natury na koniec roku podatkowego, to wydany towar nie może znaleźć się w sporządzonym przez niego na 31 grudnia spisie z natury.

Takie stanowisko znajduje potwierdzenie w praktyce organów podatkowych (zob. interpretację Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 7 stycznia 2015 r., ITPB1/415-1012/14/WM).

Autor jest doradcą podatkowym

Przychodem są kwoty należne

Za przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników sprzedających towary i usługi opodatkowane podatkiem od towarów i usług, za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług (zob. art. 14 ust. 1 w zw. z art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT). Za datę powstania przychodu z pozarolniczej działalności gospodarczej, stosownie do art. 14 ust. 1c ustawy o PIT, uważa się, z zastrzeżeniem art. 14 ust. 1e, 1h-1j i 1n-1p ustawy o PIT, dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi, albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień:

1) wystawienia faktury albo

2) uregulowania należności.

Przychód powstaje zatem, co do zasady, w dniu wydania rzeczy. Jeżeli jednak przed tym dniem zostanie wystawiona faktura albo zostanie uregulowana należność, to przychód powstanie odpowiednio wcześniej.

- Przedsiębiorca prowadzi działalność gospodarczą w zakresie handlu. Ewidencjonuje przychody i koszty w podatkowej księdze przychodów i rozchodów prowadzonej metodą kasową. Towary handlowe importuje z Chin. Tran- sport towarów nabytych w Chinach odbywa się drogą morską. Towary te są poddawane odprawie celnej w Polsce. Sprzedaż towarów odbiorcom następuje z magazynu spółki na terenie kraju, po ich skompletowaniu, zgodnie z zamówieniem. Data wystawienia faktury zakupu towaru poprzedza datę jego fizycznej dostawy mniej więcej o dwa miesiące. Zgodnie z kontraktem, chiński dostawca zachowuje tytuł własności do towarów do czasu zapłaty za nie przez przedsiębiorcę. Przedsiębiorca zobowiązany jest do zapłaty za towary w terminie 30 dni od daty dostarczenia ich do ustalonego portu w Polsce. Kontrakt nie zawiera zakazu obrotu towarami przed uiszczeniem za nie należności. Przedsiębiorca również ma zamiar sprzedawać nabyte w Chinach towary z zastrzeżeniem prawa własności.

Pozostało 86% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Konsumenci
Sąd Najwyższy orzekł w sprawie frankowiczów. Eksperci komentują
Prawo dla Ciebie
TSUE nakłada karę na Polskę. Nie pomogły argumenty o uchodźcach z Ukrainy
Praca, Emerytury i renty
Niepokojące zjawisko w Polsce: renciści coraz młodsi
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Aplikacje i egzaminy
Postulski: Nigdy nie zrezygnowałem z bycia dyrektorem KSSiP