Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych koszt uzyskania przychodu musi być poniesiony w celu osiągnięcia lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.
Jak wskazała Izba Skarbowa w Warszawie w interpretacji z 26 lutego 2014 r. (IPPB3/423-994/13-2/GJ), zachowanie źródła przychodów to dążenie do tego, „aby przychody z danego źródła przychodów w dalszym ciągu występowały w nienaruszonym stanie oraz aby takie źródło w ogóle dalej istniało". A zabezpieczenie to „ochronienie istniejącego źródła przychodów w taki sposób, aby to źródło funkcjonowało w bezpieczny sposób". Jednak przywołane przepisy nie odwołują się do innych aspektów, które należy brać pod uwagę przy ocenie charakteru wydatku.
Związek z przychodami...
Przyjmuje się, że zasada samoopodatkowania stosowana w ustawie o CIT polega na tym, że to podatnik kwalifikuje koszty i gromadzi dowody potwierdzające ich poniesienie oraz związek z osiąganym przychodem z prowadzonej działalności. Jak wskazał WSA w Lublinie w wyroku z 29 października 2004 r. (I SA/Lu 234/04): „Istnienie takich dowodów i okazanie ich organowi podatkowemu w toku postępowania podatkowego, w którym dokonywana jest weryfikacja określonego w zeznaniu podatku, wyklucza eliminację danego wydatku z kosztów podatkowych z powodu jego nieracjonalności z ekonomicznego punktu widzenia".
...może nie wystarczyć
Jednak w praktyce w wydawanych interpretacjach organy podatkowe wskazują, że poniesienie kosztu musi być jeszcze racjonalne. Przykładowo, zdaniem Izby Skarbowej w Warszawie (interpretacja z 12 kwietnia 2012 r., IPPB3/423-35/12-2/GJ), „przy kwalifikowaniu kosztów uzyskania przychodów określony wydatek wymaga nie tylko oceny pod kątem, czy jego poniesienie miało związek z konkretnym przychodem, ale także z punktu widzenia racjonalności określonego działania".
Subiektywna ocena
Zgodnie z przepisami ordynacji podatkowej (art. 120 i 122) organy podatkowe działają na podstawie przepisów prawa podatkowego, a w toku postępowania podatkowego zobowiązane są podejmować wszelkie niezbędne działania w celu dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz załatwienia sprawy w postępowaniu podatkowym.
