Przekonamy się o tym po lekturze trzech przepisów zawartych w słynnym projekcie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ogólnego systemu warunkowości dla ochrony budżetu Unii z 6.11.2020 r., wynegocjowanego przez instytucje Unii (trilog: Parlament Europejski, Rada i Komisja Europejska).
Art. 2a ust. 1 lit. a: Do celów stosowania niniejszego rozporządzenia w szczególności następujące elementy mogą [wyróżnienia moje, W.G.] wskazywać na naruszenie zasad praworządności: zagrożenie niezależności wymiaru sprawiedliwości.
Art. 3 ust. 1: Odpowiednie środki podejmuje się, jeżeli zostanie ustalone, zgodnie z art. 5, że naruszenia zasad praworządności w państwie członkowskim wpływają lub istnieje poważne ryzyko, że wpłyną na należyte finansowe zarządzanie budżetem UE lub ochronę interesów finansowych Unii w wystarczająco bezpośredni sposób.
Art. 3 ust. 2 lit. g: Do celów stosowania niniejszego rozporządzenia naruszenia zasad praworządności dotyczą co najmniej jednego z następujących punktów: inne sytuacje [nie muszą dotyczyć zachowań państw członkowskich – przyp. mój, W.G.] lub zachowania władz państw członkowskich mające wpływ na należyte zarządzanie finansami z budżetu Unii lub na ochronę interesów finansowych Unii.
Wyróżnione (wyboldowane) fragmenty przepisów projektu z 6.11.2020 r. powtarzają konstrukcje normatywne zawarte w pierwotnym projekcie rozporządzenia, 2.5.2018 r. W pierwotnym projekcie jako kryterium (przesłanka materialna) wypłaty funduszy unijnych przyjęto „praworządność" (angielska wersja językowa posługuje się pojęciem „the rule of law") definiowaną w oparciu o wszystkie wartości zawarte w art. 2 Traktatu o UE (art. 2 lit. a pierwotnie projektowanego przez Komisję rozporządzenia). Konkluzje Rady Europejskiej z 21.07.2020 r. (EUCO 10/20) przyjęły szersze kryterium w postaci „ogólnych zasad zawartych w Traktatach Unii", a „w szczególności wartości zapisanych w art. 2 TUE" (akapit pierwszy pkt A24 konkluzji). Natomiast teraz, według analizowanego projektu z 6.11.2020 r., poprawiającego projekt pierwotny (kontynuacja prac legislacyjnych), Komisja przy inicjowaniu wstrzymywaniu wypłaty funduszy unijnych (co zatwierdzać ma Rada złożona ministrów UE większością kwalifikowaną), nie będzie już potrzebowała traktatów Unii z ich zasadami ogólnymi. Wystarczą, uznane przez Komisję za doniosłe, jakiekolwiek ang. „other situations" / „inne sytuacje", które zostały sformułowane w formie alternatywnej wobec „zachowań władz państw członkowskich mających wpływ na należyte zarządzanie finansami z budżetu Unii lub na ochronę interesów finansowych Unii" (art. 3 ust. 2 lit. g) – ma to być tożsame (automatyzm) z naruszeniem zasady praworządności („breaches of the principles of the rule of law" – art. 3 ust. 2 in pr.). Przesłanki „other situations or conducts" nie zawierał pierwotny projekt. W konsekwencji teraz do zawieszenia unijnych płatności (art. 4 i art. 5) wystarczyć mają uznane przez Komisję (dyskrecjonalność) przesłanki zawierające się w katalogu zupełnie otwartym, określonym jako „other situations" (po tym, jak zgodzi się na to Rada kwalifikowaną większością).
