Amerykański żołnierz w Polsce - jakim przepisom podlega

Stacjonujący w Polsce amerykańscy żołnierze podlegają polskiej jurysdykcji. Obowiązują ich zwolnienia celne i podatkowe. W razie odpowiedzialności karnej właściwe są sądy polskie.

Publikacja: 25.06.2020 07:41

Amerykański żołnierz w Polsce - jakim przepisom podlega

Foto: Fotorzepa, Marian Zubrzycki

Podstawą przyjazdu US Army do naszego kraju jest polsko-amerykańska umowa SOFA z 2009 r. To zbiór zasad wspólnych dla każdego pobytu amerykańskich sił zbrojnych w Polsce.

W umowie wprost zapisano, że amerykańscy żołnierze są zobowiązani przestrzegać w Polsce naszego, krajowego prawa. Jeżeli żołnierz USA złamie prawo, poniesie odpowiedzialność przed polskim sądem, chyba że na wniosek strony amerykańskiej tę odpowiedzialność strona polska przekaże amerykańskiej – taka zasada obowiązuje u nas w kraju.

W sprawach karnych mamy prawo do ścigania i karania czynów zabronionych przez krajowe prawo, a popełnionych przez personel USA i członków ich rodzin. Wyłączone spod jurysdykcji polskich sądów są czyny karalne w USA, ale niekarane zgodnie z naszym prawem.

Czytaj także:

Amerykańscy żołnierze w Polsce muszą przestrzegać polskiego prawa

W umowie pojawił się jednak przepis, który pozwala zrzec się przez stronę polską, na amerykański wniosek, pierwszeństwa w sprawowaniu jurysdykcji karnej. Ustalono, że Polska będzie się zrzekać takiego pierwszeństwa, chyba że sprawa ma dla nas szczególne znaczenie. O tym, czy tak jest, rzeczywiście zdecyduje strona polska.

Amerykańscy żołnierze są zwolnieni z płacenia grzywien, kar i  innych opłat nakładanych np. przez sądy w związku z czynami popełnionymi podczas wykonywania obowiązków służbowych. Nie wyklucza to jednak karania takich czynów popełnionych poza służbą.

Z cła i podatków zwolniony jest import na potrzeby sił zbrojnych USA i import mienia osobistego personelu. Dodatkowo wprowadzono zasadę, że dochód otrzymany przez podmioty amerykańskie od sił zbrojnych USA nie będzie podlegał opodatkowaniu w Polsce.

O tym, kto poniesie koszty roszczeń za szkody, będą decydować każdorazowo okoliczności zaistniałej szkody. Decydujące będzie, komu została ona wyrządzona (czy w naszym mieniu wojskowym, czy innym mieniu państwowym, czy też mieniu osoby trzeciej), rozmiar szkody oraz to, czy działanie lub zaniechanie skutkujące szkodą wiązało się z wykonywaniem obowiązków służbowych, a także stopień przyczynienia się wojsk sojuszniczych do zaistniałej szkody.

Strony umowy wzajemnie zrzekają się roszczeń z tytułu szkód wyrządzonych przez wojska, jeżeli szkoda powstała w związku z działaniami prowadzonymi w ramach NATO.

Podstawą przyjazdu US Army do naszego kraju jest polsko-amerykańska umowa SOFA z 2009 r. To zbiór zasad wspólnych dla każdego pobytu amerykańskich sił zbrojnych w Polsce.

W umowie wprost zapisano, że amerykańscy żołnierze są zobowiązani przestrzegać w Polsce naszego, krajowego prawa. Jeżeli żołnierz USA złamie prawo, poniesie odpowiedzialność przed polskim sądem, chyba że na wniosek strony amerykańskiej tę odpowiedzialność strona polska przekaże amerykańskiej – taka zasada obowiązuje u nas w kraju.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Spadki i darowizny
Poświadczenie nabycia spadku u notariusza: koszty i zalety
Podatki
Składka zdrowotna na ryczałcie bez ograniczeń. Rząd zdradza szczegóły
Ustrój i kompetencje
Kiedy można wyłączyć grunty z produkcji rolnej
Sądy i trybunały
Sejm rozpoczął prace nad reformą TK. Dwie partie chcą odrzucenia projektów