Trybunał Sprawiedliwości: komornicy powinni potrącać VAT z wynagrodzenia

Komornicy powinni pomniejszać wynagrodzenie o podatek – uznał Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

Aktualizacja: 10.04.2019 11:38 Publikacja: 10.04.2019 11:26

Trybunał Sprawiedliwości: komornicy powinni potrącać VAT z wynagrodzenia

Foto: 123RF

Unijny sąd potwierdził to, co forsował polski fiskus. Przyznał, że komornicy nie mogli doliczać podatku do opłat za czynności egzekucyjne. Musieli pomniejszać swoje wynagrodzenie o kwotę VAT. Taka jest konkluzja wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 10 kwietnia.

Czytaj też:

Komornicy działają po omacku, nie wiedzą, czy płacić VAT

Komornicy przegrali batalię o VAT

Przypomnijmy, że perypetie komorników z fiskusem zaczęły się od interpretacji ogólnej z 2015 r. Minister finansów zmienił w niej swoje stanowisko z 2004 r. i uznał, że czynności egzekucyjne są opodatkowane (od 1 października 2015 r.). Nie pomogły argumenty, że komornik to organ władzy publicznej wykonujący orzeczenia sądowe, a nie przedsiębiorca. Fiskus kazał potrącać podatek z pobieranych należności.

– Powodowało to, że komornicy faktycznie dostawali niższe wynagrodzenie. Musieli bowiem liczyć podatek tzw. metodą w stu. Załóżmy, że opłata egzekucyjna to 1 tys. zł. VAT obliczamy według wzoru 1 tys. x 23/123. Wyniesie 187 zł. O tyle mniej komornik dostawał za swoje czynności – tłumaczy Grzegorz Gębka, doradca podatkowy w kancelarii GTA.

Decyduje prawo krajowe

Sprawa, która trafiła aż do unijnego sądu, zaczęła się od wniosku wierzyciela o przeprowadzenie postępowania egzekucyjnego. Komornik to zrobił, ustalił koszty i powiększył je o kwotę VAT. Kurator dłużnika się na to nie zgodził. Twierdził, że opłaty egzekucyjne już zawierają podatek. Sąd rejonowy skierował więc pytanie do unijnego Trybunału.

Czy potrącanie podatku z wynagrodzenia komornika jest zgodne z unijną dyrektywą 2006/112/WE? Takie zagadnienie musiał rozstrzygnąć Trybunał Sprawiedliwości. Oparł swoje orzeczenie na dwóch założeniach. Po pierwsze, że komornik prowadzi działalność gospodarczą i jest podatnikiem VAT. Po drugie, że polskie prawo nie zezwala na podwyższenie opłaty egzekucyjnej o kwotę należnego VAT.

Trybunał zauważył, że dyrektywa nie zawiera wyraźnego uregulowania dotyczącego tej drugiej kwestii. Rozstrzygnięcie, czy opłaty egzekucyjne pobierane przez komornika sądowego powinny zawierać należny VAT, należy zatem do państw członkowskich.

Skoro z polskich przepisów wynika, iż opłaty egzekucyjnej nie można podwyższyć o VAT, to należy uznać, że już ten podatek zawiera. Unijny sąd podkreślił, że taka wykładnia jest zgodna z zasadą neutralności VAT, a także jego proporcjonalności.

Reasumując, polski fiskus mógł uznać, że podatek od usług świadczonych przez komornika sądowego w postępowaniu egzekucyjnym jest zawarty w pobieranych przez niego opłatach (sygn. C-214/18).

Kto ponosi ciężar

– Fundamentalną zasadą VAT jest to, że obciąża konsumentów, a nie podatników. Tymczasem w tej sprawie ekonomiczny ciężar VAT ponieśli komornicy działający jako podatnicy. Wydaje się, że bardziej uzasadnione byłoby, gdyby Trybunał stwierdził, że prawo krajowe nie może prowadzić do takiej sytuacji – mówi Rafał Fronczek, prezes Krajowej Rady Komorniczej.

– Większość komorników stosowała się do stanowiska skarbówki, potwierdzonego zresztą już wcześniej przez Sąd Najwyższy. Wyrok Trybunału Sprawiedliwości nie zmienia więc ich dotychczasowych rozliczeń – mówi Grzegorz Gębka. Dodaje, że sytuację komorników zmieniły natomiast nowe przepisy. Chodzi o obowiązującą od 1 stycznia 2019 r. ustawę z 22 marca 2018 r. o komornikach sądowych (DzU ?z 2018 r., poz. 771 ze zm.). ?W art. 3 ust. 1 mówi, że komornik jest organem władzy publicznej w zakresie wykonywania czynności w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym. Z kolei ?art. 33 stanowi, że nie jest przedsiębiorcą i nie może prowadzić działalności gospodarczej.

– Z tych przepisów wynika, że komornik nie jest od 1 stycznia 2019 r. podatnikiem VAT – mówi Grzegorz Gębka.

Nowe przepisy, nowe interpretacje

Fiskus wydaje już pierwsze interpretacje indywidualne w sprawie obowiązujących od 1 stycznia przepisów o komornikach. Przyznaje, że nowe regulacje zmieniły zasady ich działania. Relacje komornika ?z sądem są zbliżone do więzi łączących pracownika z pracodawcą. Przykładowo, prezes sądu kontroluje korzystanie przez komornika ?z prawa do wypoczynku. Może go też odsunąć na miesiąc od wykonywania czynności egzekucyjnych.

Trudno więc uznać komornika za podmiot samodzielnie prowadzący działalność gospodarczą. A to jest niezbędnym warunkiem do przyznania mu statusu podatnika VAT (interpretacja dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, nr 115-KDIT1-3.4012.860.2018.1.BK).

Komornicy wciąż jednak czekają na zapowiadaną jeszcze w zeszłym roku interpretację ogólną ministra finansów. Indywidualna chroni bowiem tylko tego, kto o nią wystąpił.

Unijny sąd potwierdził to, co forsował polski fiskus. Przyznał, że komornicy nie mogli doliczać podatku do opłat za czynności egzekucyjne. Musieli pomniejszać swoje wynagrodzenie o kwotę VAT. Taka jest konkluzja wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 10 kwietnia.

Czytaj też:

Pozostało 94% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Edukacja i wychowanie
Afera w Collegium Humanum. Wykładowca: w Polsce nie ma drugiej takiej „drukarni”
Edukacja i wychowanie
Rozporządzenie o likwidacji zadań domowych niezgodne z Konstytucją?
Praca, Emerytury i renty
Są nowe tablice GUS o długości trwania życia. Emerytury będą niższe