KE do Polski: Chcecie inwestycji, poprawcie klimat wokół sądów

– Może nie widać tego z roku na rok, ale w średnim terminie niezależność sądownictwa ma wpływ na klimat biznesowy – mówi „Rzeczpospolitej" Paolo Gentiloni, komisarz ds. gospodarczych. – To coś ważnego dla gospodarczego środowiska państwa członkowskiego.

Komisja Europejska (KE) w dorocznych rekomendacjach dla Polski skrytykowała także proces stanowienia prawa, często zbyt szybki, z pominięciem konsultacji społecznych. – Konieczne jest zapewnienie skutecznych konsultacji społecznych i zaangażowania partnerów społecznych w proces kształtowania polityki – napisali eksperci KE.

Czytaj także: Wspólny dług Europy. Bilion euro na pomoc po pandemii

Po pierwsze, zdrowie

Jak co roku na wiosnę KE przedstawiła tzw. semestr europejski, czyli rekomendacje dotyczące polityki gospodarczej wszystkich państw członkowskich. Po raz pierwszy jednak od dziesięciu lat (semestr istnieje od 2011 r.) nie namawia nikogo do równoważenia budżetu. Komisja sama zainicjowała klauzulę pozwalającą na czasowe niestosowanie limitów budżetowych, w sytuacji gdy cała Europa doświadcza recesji. W tym roku rekomendacje są więc wyjątkowe.

– W pierwszej fazie skupiamy się na inwestycjach w zdrowie publiczne i ochronę miejsc pracy i przedsiębiorstw. Na kolejnym etapie – odbudowy gospodarki (...) Gdy tylko warunki na to pozwolą, będziemy musieli zadbać o równowagę między osiągnięciem stabilności budżetowej i jednoczesnym pobudzaniem inwestycji – powiedział Valdis Dombrovskis, wiceprzewodniczący Komisji Europejskiej.

Czytaj także: Apel do UE: dochód podstawowy dla każdego przez 3 miesiące

Wytyczne dla Polski częściowo są zbieżne z tymi dla wszystkich państw UE: zachęta do wspierania gospodarki na obecnym etapie oraz do inwestowania w opiekę zdrowotną. KE podkreśla jednak, że w Polsce deficyt finansowania służby zdrowia jest większy niż w innych państwach. Już przed wybuchem pandemii wydatki publiczne na system opieki zdrowotnej wynosiły 4,8 proc. PKB, poniżej średniej UE (7 proc. PKB).

– To, wraz z nieoptymalną alokacją środków, utrudnia działanie systemu opieki zdrowotnej i dostęp do niego – ocenia KE. Wyższy w Polsce niż średnio w UE jest odsetek pacjentów, którzy nie mogą zrealizować badań lekarskich, liczba lekarzy i pielęgniarek w stosunku do populacji jest nadal jedną z najniższych w Unii, a rozkład siły roboczej w sektorze opieki zdrowotnej jest nierówny w całym kraju.

Czytaj także: George Soros dla "Rz": Pora na obligacje wieczyste

Po drugie, praca

Kryzys odbije się na zatrudnieniu, państwa muszą mieć więc środki łagodzenia skutków społecznych. W ostatnich latach Polska wprowadziła hojny program transferów wart 2,5 proc. PKB, ale zdaniem ekspertów KE nie jest on właściwie skalibrowany. Ponadto wielu zatrudnionych ma kontrakty, które nie zapewniają im ochrony socjalnej, jak zasiłek dla bezrobotnych, macierzyński, chorobowy.