Prowadzenie działalności gospodarczej w formie spółki handlowej osobowej albo kapitałowej, poprzez pełnienie w niej funkcji wspólnika odpowiadającego całym swoim majątkiem za zobowiązania spółki albo członka zarządu spółki kapitałowej wiąże się określonymi ryzykami. Jednym z najpoważniejszych jest wystąpienie sytuacji niewypłacalności podmiotu. W takiej sytuacji przepisy ustawy z 28 lutego 2003 roku Prawo upadłościowe (t.j. DzU 2017 r., poz. 2344 ze zm.) nakładają na osoby zarządzające sprawami spółki określone obowiązki.
Czytaj też: Odpowiedzialność za niezłożenie w terminie wniosku o ogłoszenie upadłości
Niewypłacalność dłużnika
Zgodnie z art. 11 ust. 1 prawa updłościowego, dłużnik jest niewypłacalny, kiedy utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Ust. 1a wskazanego artykułu ustanawia domniemanie, zgodnie z którym uznaje się, że dłużnik utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych, jeżeli opóźnienie w wykonaniu zobowiązań pieniężnych przekracza trzy miesiące. W odniesieniu m.in. do spółek handlowych art. 11 ust. 2 ustawy przewiduje, że taki dłużnik jest niewypłacalny także wtedy, gdy jego zobowiązania pieniężne przekraczają wartość jego majątku, a stan ten utrzymuje się przez okres przekraczający dwadzieścia cztery miesiące.
Zatem, w przypadku wystąpienia określonych wyżej przesłanek osoba odpowiedzialna za prowadzenie spraw spółki, w tym przede wszystkim członek zarządu obowiązany jest złożyć we właściwym miejscowo sądzie rejonowym, wydziale gospodarczym ds. upadłościowych i restrukturyzacyjnych wniosek o ogłoszenie upadłości podmiotu, w terminie nie późniejszym niż 30 dni od dnia, w którym wystąpiła jedna z podstaw określonych w art. 11 ust. 1, 1a i 2 ustawy. Przedmiotowy obowiązek wynika z treści art. 21 ust. 1 i 2 prawa upadłościowego.
Konsekwencje orzeczenia
Należy jednak odpowiedzieć na pytanie, jakie konsekwencje mogą spotkać osobę odpowiedzialną za prowadzenie spraw spółki w wypadku niezłożenia wniosku o ogłoszenie upadłości reprezentowanego podmiotu we wskazanym, 30 dniowym terminie, bądź też w ogóle zaniechania wykonania tego obowiązku.